همه پراید ها در سبد عراق

سهم ۶۳ درصدی کره در بازارخودروی ایران

به صادرات و بازارهای جهانی(!) نگاهی داشته باشیم. با برسی آمارها می توان گفت که اگر سایپا را از صادرات و پراید را از سایپا کسر کنیم، تقریبا چیزی از صادرات خودرو باقی نخواهد ماند. عراق هم اگر دیگر خودروی ایرانی نخرد، میتوان گفت فاتحه صادرات خودروی ایرانی خوانده شده است. سهم سایپا ۸۹ درصد، سهم ایران خودرو ۱۰ درصد و ال ۹۰ ـ که تولید مشترک این دو خودروساز به شمار می رود ـ هم به تنهایی یک درصد در صادرات خودروی ایران سهم دارند.

«جهانی شدن»، «حضور در بازارهای بین المللی» و… اینها عبارت های غریبی در ادبیات اقتصادی سال های اخیر نیستند. صنعت خودروی ایران اکنون با تولید سالانه نزدیک به ۶/۱ میلیون موتور در سال ۲۰۱۰ در رتبه سیزدهم جهان قرار گرفته است. (آمار از اویکا)اما صنعت «دولتی» خودروی ایران چه خودروهایی را تولید میکند؟ پراید، پژو۴۰۵، با فناوری دهه های قبل کشورهای اصلی و با حداکثر قیمت. اما این حداکثر قیمت برای مصرف کننده داخلی است.

ما در این زمینه هم درست عکس همه نقاط دنیا حرکت میکنیم؛ اگر در همه کشورهای جهان محصولات در کشور تولید کننده ارزان تر از انواع صادراتی هستند، در ایران ماجرا بر عکس طی میشود. پژو ۴۰۵ شش میلیونی و پراید ۵ میلیونی به عراق صادر میکنیم و در مقابل، خودروهای خارجی را گاه بالاتر از قیمت واقعی وارد می کنیم.

برای مثال به یک نمونه از افتخارات شرکت پارس خودرو(وابسته به سایپا) اشاره کنیم. در تیرماه سال جاری ۴۰ دستگاه خودروی پیکاپ دو کابین به کشور «بنین» صادر شده است، هر دستگاه از این خودرو به ارزش نزدیک به ۱۶ میلیون تومان صادر شده است. این در حالیست که قیمت همین خودرو در داخل ایران نزدیک به ۳۹ میلیون تومان است.

بد نیست بدانید «بنین» کشوری است واقع در غرب آفریقا همسایه دیوار به دیوار بورکینافاسو، نیجریه و نیجر. کل جمعیت بنین  ۷ میلیون و ۶۵۰ هزار نفر است.

ظاهرا این بهایی است که باید برای جهانی شدن با دوپینگ دولت بپردازیم؛ شاید در سخنرانی های سیاسی اعداد و ارقام بدرد سیاستمداران بخورد، اما اینجا، عدد و رقم است که میگوید صادرات تا چه میزان موفق بوده است. بحث زیاد تکنیکی هم در کار نیست، در این پرونده سهم کشورهای ، یا بهتر است از “کشور” مقصد صادرات ایران بر اساس آمار رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران مشخص است، برند صادراتی هم همینطور،  گفته می شود که نباید همه تخم مرغ ها را در یک سبد چید، اما “مدیریت جهانی صادرات خودروی ایران” همه “پراید” ها را در سبد”عراق” چیده، حالا اگر این پراید و عراق را از آن بگیریم چه خواهد شد؟

در اینجا ابتدا نگاهی دارد به واردات خودرو از فروردین تا مهرماه امسال، سپس پراکندگی جغرافیایی مبادی واردات، برند های وارداتی و قیمت آنها را به تفکیک ماه بررسی میکند و بعد به سراغ صادرات خودرو با همین شیوه میرود.

اروپا: گران ترین خودروها؛ کمترین واردات

طی هفت ماهه نخست سال جاری مجموعا  بیست هزار و ۷۴۰ دستگاه خودرو به ارزش ۴۴۴ میلیون و ۱۳۰ هزار و ۸۵۷ دلار برابر با ۴۸۳ میلیارد و ۴۳۶ میلیون و ۴۳۷ هزار تومان به کشور وارد شده است. میانگین قیمت هر خودروی وارداتی در این مدت ۲۱ هزار و ۴۱۴ دلار برآورد می شود.

شاید اینجا از معدود بخش هایی باشد که امارات متحده عربی در آن اول نیست؛ اولین کشور مبداء واردات خودروی ایران کره جنوبی است که ۶۳ درصد کل واردات خودروی کشورمان را به خود اختصاص داده، امارات با سهم ۲۳ درصدی در رتبه دوم ایستاد و پس از آن عمان با فاصله زیاد و سهم ۷ درصدی در رتبه سوم جای گرفته است.

اما بنین؛ یعنی سومین مقصد صادرات خودروی ایران که گران ترین ها را به خود جذب کرده، به این کشور ۴۰ دستگاه پیکاپ دو کابین از قرار هر دستگاه ۱۵۰۰۰ دلار(برابر ۳/۱۶ میلیون تومان) صادر کرده ایم. جالب است که قیمت این خودرو در داخل ایران نزدیک به ۳۹ میلیون تومان است!

بیشترین حجم واردات خودروی طی این هفت ماه در شهریور ماه به چشم میخورد، پس از شهریور، مهرماه و بعد مردادماه مقاطعی هستند که بیشترین واردات خودرو در آنها اتفاق افتاده است، کمترین واردات نیز در تیرماه رخ داده است.

متوسط هر دستگاه خودرو/برند(دلار) (برای دیدن در اندازه واقعی روی تصویر کلیک کنید)

گران ترین خودروها از ترکیه، بحرین و ژاپن به کشور وارد شدند و ارزان ترین آنها از چین، چابهار(منطقه آزاد) و تایوان به کشورمان وارد شدند.

هیوندا بیش از ۵۴ درصد بازار خودروی وارداتی ایران را در دست دارد، پس از آن کیا با ۲۰ درصد و بعد تویوتا با ۱۷ درصد در رتبه های بعدی قرار دارند. البته برند لگسوس که زیر مجموعه تویوتا تلقی میشود نیز یک درصد خودروهای وارداتی به کشورمان را به خود اختصاص داده که اگر آن را هم به آمار تویوتا اضافه کنیم، اتفاق چندانی نخواهد افتاد.

بنز، پورشه و ب.ام.و به عنوان برند های اروپایی به ترتیب:۵، ۲ و ۱ درصد در بازار خودروهای وارداتی به کشور سهم دارند. این در حالیست که از نظر ارزش متوسط هر خودرو، همین برند ها یعنی به ترتیب: پورشه، ب.ام.و و بنز گرانترین برندهای وارداتی به شمار می روند و از سوی دیگر به ترتیب: کیا، هیوندا و تویوتا، ارزان ترین برندهای وارداتی هستند. در هیچ برندی مثل هیوندا، نوسانات شدید تعداد طی ماه های مختلف از ابتدای سال تاکنون به چشم نمی خورد.

روند واردات برندهای مختلف طی ۷ ماه مورد بررسی- دستگاه (برای دیدن در اندازه واقعی روی تصویر کلیک کنید)

پورش-porsche

مرسدس بنز-mercedes

کیا-kia

هیوندای-Hyundai

ب.ام.و-BMW

عراق و دیگر هیچ!

به صادرات و بازارهای جهانی(!) نگاهی داشته باشیم. با برسی آمارها می توان گفت که اگر سایپا را از صادرات و پراید را از سایپا کسر کنیم، تقریبا چیزی از صادرات خودرو باقی نخواهد ماند. عراق هم اگر دیگر خودروی ایرانی نخرد، میتوان گفت فاتحه صادرات خودروی ایرانی خوانده شده است.

پراکندگی جغرافیای مقصد صادرات خودروی ایران(برای دیدن تصویر در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید)

سهم سایپا ۸۹ درصد، سهم ایران خودرو ۱۰ درصد و ال ۹۰ ـ که تولید مشترک این دو خودروساز به شمار می رود ـ هم به تنهایی یک درصد در صادرات خودروی ایران سهم دارند.

انواع پراید ۸۹ درصد، انواع سمند ۵ درصد، پژو پارس ۴ درصد، ال ۹۰ یک درصد و سایر برندها نیز یک درصد در بازار خودروهای صادراتی ایران سهم دارند.

روند صادرات خودروی ایران طی هفت ماهه سال ۱۳۹۰-دستگاه (برای دیدن تصویر در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید)

متوسط صادرات خانواده ۲۰۶ بالاترین نرخ و پراید (که ۸۹ درصد صادرات کشورمان را تشکیل میدهد) پایین ترین نرخ را به خود اختصاص دادند. ذکر این نکته نیز به جاست که منظور از خانواده ۲۰۶ همان ۱۵ دستگاه صادراتی به فرانسه با قیمت متوسط ۱۵۱۸۰ دلار و ۲ دستگاه ۲۰۶ صندوقدار به مقصد افغانستان، از قرار هر دستگاه ۱۱۹۲۰ دلار است!

متوسط قیمت خودروی صادراتی/کشور-دلار (برای دیدن تصویر در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید)

پس از ۲۰۶، تیبا، ال۹۰ و پژو ۴۰۵ گران ترین برندهای صادراتی و پراید، رانا و پژو پارس ارزان ترین برندهای صادراتی هستند. متوسط قیمت هر دستگاه خودروی صادراتی ایران تنها ۵۲۶۶ دلار است.

متوسط قیمت خودروی صادراتی/کشور-دلار (برای دیدن تصویر در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید)

۴ دستگاه خودرویی که به رمانی به قیمت متوسط هر دستگاه ۱۸۷۰۵ دلار صادر کردیم گران ترین خودروهای صادراتی ایران بودند، این خودروها ۲ دستگاه ال۹۰ از قرار هر دستگاه ۸۰۰۰ دلار و ۲ دستگاه هم مگان به ارزش هر دستگاه ۲۹۴۱۰ دلار بوده است.

برندهای خودروی صادراتی ایران(برای دیدن تصویر در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید)

پس از رمانی اتریش قرار دارد. به این کشور هم کلا دو دستگاه سمند ال ایکس به ارزش هر دستگاه ۱۵۲۰۰ دلار صادر کرده ایم. اما بنین؛ یعنی سومین مقصد صادرات خودروی ایران که گران ترین ها را به خود جذب کرده، به این کشور ۴۰ دستگاه پیکاپ دو کابین از قرار هر دستگاه ۱۵۰۰۰ دلار(برابر ۳/۱۶ میلیون تومان) صادر کرده ایم. جالب است که قیمت این خودرو در داخل ایران نزدیک به ۳۹ میلیون تومان است!

سهم کارخانه های خودروسازی از کل صادرات(برای دیدن تصویر در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید)

از سوی دیگر ارزان ترین خودروها به ترتیب به عراق، اذربایجان و کره جنوبی صادر شده است. گفتنیست بیشترین صادرات خودرو ایران در خرداد ماه و کمترین آن در تیرماه رخ داده است.

————————————————————————————————————————

جداول (برای دیدن جداول در ابعاد واقعی روی آنها کلیک کنید)

صادرات خودروی ایران طی هفت ماهه نخست سال جاری

صادرات خودرو به تفکیک برند/کشور(دستگاه-دلار)

مجموع صادرات خودرو به کشورها/دستگاه دلار

واردات خودرو در هفت ماهه نخست سال ۱۳۹۰ بر اساس برند

برند خودروهای وارداتی/تعداد/ارزش/مبدا

واردات خودرو از کشورهای مبدا/دستگاه/ارزش

مرجع تمامی آمارها:  گمرک جمهوری اسلامی ایران

———-

این مطلب در همشهری اقتصادی شماره دیماه ۱۳۹۰ در بخش بازرگانی و تجارت خارجی منتشر شد