بررسی شکاف جنسیتی و تحصیلی در بانک‌های کشور؛ به ازای هر ۳۵۰ ایرانی یک کارمند بانک
براساس آخرین آمارها در ایران امروز به ازای هر ۳۵۰۰ نفر ایرانی یک شعبه بانک و به ازای هر ۳۵۰ ایرانی یک کارمند بانک وجود دارد. اطلاعات مرکز آمار می‌گوید در سال ۱۳۹۱ جمعیت شاغل مرد در کشور بالغ بر ۸/۱۷ میلیون و جمعیت شاغل زن در کشور برابر ۷/۲ میلیون نفر بودند. با توجه به رقم شاغلان در بانک‌های کشور باید گفت ۳/۱ درصد زنان شاغل و یک درصد مردان شاغل در کشور در بانک‌ها مشغول به کار بودند.
ترکیب جنسیتی کارکنان شبکه بانکی کشور
۴/۱ درصد بی‌سواد و ۱/۰ درصد دکترا
در پایان سال ۱۳۹۱ در شبکه بانکی کشور (بجز موسسات مالی و اعتباری) جمعا ۲۱۳ هزار و ۴۲۹ نفر مشغول به کار بودند که از این میان ۱۷۸ هزار و ۱۹۰ نفر مرد و ۳۵ هزار و ۲۳۹ نفر زن بودند. به بیانی ۸۳ درصد شاغلان در بانک‌ها را مردان تشکیل می‌دهند و سهم زنان در اشتغال در بانک‌ها فقط ۱۷ درصد است.
از نظر تحصیلات ۴/۱ درصد شاغلان زن و مرد در مقطع ابتدایی یا بی‌سواد، ۸/۲ درصد در مقطع سیکل، ۳/۳۹ درصد در مقطع دیپلم، ۳/۱۱ درصد در مقطع فوق دیپلم، ۳/۴۱ درصد در مقطع لیسانس، ۸/۳ درصد در مقطع فوق لیسانس و ۱/۰ درصد در مقطع دکترا تحصیل کرده‌اند.
مقطع ابتدایی و کمتر را ۵/۹۹ درصد مردان و ۵/۰ درصد زنان تشکیل دادند، مقطع سیکل را ۴/۹۹ درصد مردان و ۶/۰ درصد زنان تشکیل دادند، مقطع دیپلم از ۸/۹۲ درصد مرد و ۲/۷ درصد زن تشکیل شده، مقطع فوق دیپلم از ۸۶ درصد مرد و ۱۴ درصد زن، مقطع لیسانس از ۹/۷۳ درصد مرد و ۱/۲۶ درصد زن، مقطع فوق لیسانس از ۶/۶۶ درصد مرد و ۴/۳۳ درصد زن و مقطع دکترا از ۱/۷۹ درصد مرد و ۹/۲۰ درصد زن تشکیل شده است.
از نظر سنوات خدمتی ۵۷/۱۷ درصد شاغلان زیر پنج سال، ۹۴/۱۹ درصد بین ۵ تا ۹ سال، ۶۳/۲۰ درصد بین ۱۰ تا ۱۴ سال، ۸۶/۱۷ درصد بین ۱۵ تا ۱۹ سال، ۱۱/۱۶ درصد بین ۲۰ تا ۲۴ سال، ۵۵/۷ درصد بین ۲۵ تا ۲۹ سال و ۳۳/۰ درصد ۳۰ سال سنوات خدمتی دارند.
نیروی انسانی بر پایه زمان خدمت و جنسیت به همراه عمر هر بانک (نفر)
برای دیدن جدول در ابعاد بزرگتر روی آن کلیک کنید
* پنچ نفر در بانک توسعه صادرات بیش از ۳۰ سال هستند.
جمع تعداد شعب داخلی (۲۱۰۲۲) و خارجی (۴۴) بانک‌های کشور نشان می‌دهد در پایان سال ۱۳۹۱ جمعا ۲۱۰۶۶ شعبه بانکی وجود داشته به عبارتی بانک‌ها به ازای هر شعبه بانکی ۱۰ نفر پرسنل در اختیار گرفتند (البته باید توجه داشت که بخشی از این پرسنل قطعا در بخش‌های اداری خارج شعب نظیر سرپرستی مناطق، ادارات تابع و. . . مشغول به‌کار بودند که در آمار تفکیک نشدند.)
اگرچه بانک پاسارگاد تنها شش سال سابقه فعالیت دارد اما ۲۲/۱۴ درصد کارکنان آن را اشخاصی با سنوات خدمتی ۳۰ ساله تشکیل می‌دهند. پس از پاسارگاد بانک گردشگری یک ساله قرار دارد که ۷۳/۱۳ درصد کارکنان آن را افرادی با سنوات خدمتی ۳۰ سال تشکیل داده‌اند. سهم اشخاص دارای سنوات خدمتی ۳۰ سال در سایر بانک‌ها به یک درصد نمی‌رسد و در بسیاری از آنها صفر است. به نظر می‌رسد این دو بانک غیردولتی از کارکنان باسابقه برای مدیریت خود کمک گرفتند.
اما در رده ۲۵ تا ۲۹ سال سنوات خدمتی ابتدا بانک کشاورزی قرار دارد که ۷۶/۱۴ درصد کارکنان آن در این رده طبقه‌بندی می‌شوند، پس از آن بانک سپه قرار دارد که ۷/۱۳ درصد کارکنانش سنوات خدمتی بین ۲۵ تا ۲۹ سال دارند، پس از آن بانک صادرات با ۴۸/۱۲ درصد، بانک صنعت و معدن با ۳۳/۱۱ درصد، تجارت با ۶۶/۹ درصد، بانک ملت با ۹۱/۸ درصد، بانک مسکن با ۶۸/۵ درصد و بانک ملی با ۰۸/۵ درصد قرار دارند. سهم سنوات خدمتی بین ۲۵ تا ۲۹ سال در سایر بانک‌ها زیر پنج درصد است.
بانک‌های ایران‌زمین، آینده و دی که صد درصد کارکنان آنها سنوات خدمتی زیر پنج سال دارند جوان‌ترین بانک‌ها به شمار می‌روند. پس از آنها بانک قرض‌الحسنه مهر ایران با ۵۱/۹۹ درصد، بانک سرمایه با ۵۵/۷۳ درصد، بانک حکمت ایرانیان با ۱۸/۷۳ درصد، بانک شهر با ۸۶/۶۸ درصد، بانک کارآفرین با ۰۱/۶۲ درصد، بانک گردشگری با ۹/۶۱ درصد، پاسارگاد با ۵۶/۵۱ درصد، بانک اقتصاد نوین با ۳۳/۵۱ درصد، قوامین با ۵۱/۴۴ درصد، سامان با ۲۷/۴۴ درصد، صنعت و معدن با ۶۳/۴۱ درصد، پارسیان با ۶۷/۳۹ درصد، پست بانک با ۱۳/۳۲ درصد، سینا با ۰۳/۳۱ درصد، صادرات با ۵۱/۲۴ درصد، انصار با ۱۸/۲۰ درصد، توسعه تعاون با ۶۴/۱۷ درصد و مسکن با ۸۴/۱۳ درصد قرار دارند. سهم سنوات خدمتی زیر پنج سال در سایر بانک‌ها زیر ۱۰ درصد است.
بانک ملی صاحب بیشترین کارمند
بانک ملی با نیروی انسانی بالغ بر ۳۹۵۳۴ نفر در صدر بانک‌ها از لحاظ تعداد نیروی انسانی قرار دارد، ۵/۱۸ درصد شاغلان در کل بانک‌ها در این بانک مشغول به کار هستند. پس از بانک ملی بانک صادرات قرار دارد که ۳/۱۵ درصد از کل شاغلان بین بانک‌ها را در خود جای داده است، نیروی انسانی این بانک بالغ بر ۳۲۷۳۰ نفر است. بانک ملت با نیروی انسانی برابر ۲۲۴۹۵ نفر در رتبه بعدی قرار دارد، این بانک نیز سهم ۵/۱۰ درصدی از مجموع شاغلان در بانک‌ها را به خود اختصاص داده است. بانک تجارت سهمی ۲/۹ درصدی دارد، در پایان سال ۱۳۹۱ جمعا ۱۹۵۳۲ نفر در این بانک مشغول به کار بودند. ۹/۷ درصد از کل کارکنان در بانک‌های کشور در بانک سپه قرار دارند، جمع تعداد کارمندان این بانک در پایان سال ۹۱ برابر ۱۶۷۵۸ نفر ذکر شده است. سهم بانک مسکن نیز بالغ بر ۶/۵ درصد است که حاصل آن اشتغال ۱۱۸۷۲نفر در این بانک است. سهم سایر بانک‌ها زیر پنج درصد است.
تعداد کارکنان بانک رفاه کارگران ۱۰۵۰۶ نفر، بانک انصار ۵۰۹۹ نفر، بانک قوامین ۴۳۵۴ نفر، بانک پاسارگاد ۳۳۹۶ نفر، بانک اقتصاد نوین ۳۰۳۹ نفر، پست بانک ۲۹۴۱ نفر، توسعه تعاون ۲۵۰۵ نفر، سینا ۲۴۲۰ نفر، مهرایرانیان ۲۲۶۲ نفر، سامان ۲۲۲۵ نفر، ایران‌زمین ۲۱۹۳ نفر، شهر ۱۴۸۱ نفر، سرمایه ۱۴۴۴ نفر، کارآفرین ۱۴۱۶نفر، صنعت و معدن ۱۱۶۵ نفر، توسعه صادرات ۱۱۴۵ نفر، آینده ۸۹۷ نفر، حکمت ایرانیان ۸۳۹ نفر، دی ۶۵۰ نفر و گردشگری ۳۵۷ نفر ذکر شده است.
نیروی انسانی بر پایه تحصیلات و جنسیت(نفر)
برای دیدن جدول در ابعاد بزرگتر روی آن کلیک کنید
بررسی‌ها نشان می‌دهد شکاف جنسیتی در بانک‌های غیردولتی به مراتب کمتر از بانک‌های دولتی است، همچنین تعداد بالای نیروی انسانی تاثیر چندانی در عملکرد بانک ندارد. برای مثال نشریه بنکر در همان سال ۱۳۹۱(تاریخ آمارها) رتبه‌بندی بین ۱۳ بانک ایرانی داشت. در این بررسی بانک ملی که بیشترین نیروی انسانی را هم‌اکنون در اختیار دارد در رتبه نهم قرار گرفته و بانک پاسارگاد با یک دهم نیروی انسانی بانک ملی در رتبه دوم همین رتبه‌بندی قرار داشت.
ترکیب سطح تحصیلات در کارکنان شبکه بانکی کشور
اما نکته قابل توجه در این بین سنوات خدمتی کارکنان بانکی کشور است. بررسی‌ها نشان می‌دهد به طور میانگین ۶/۴۱ درصد مجموع کارکنان بانک‌ها زیر پنج سال و ۴/۲۲ درصد آنها بین ۵ تا ۹ سال سنوات خدمتی دارند. به عبارتی این دو ردیف به تنهایی ۶۴ درصد کارکنان بانک‌ها را در خود جای داده ، همچنین اگر به صورت یکپارچه شبکه بانکی را در نظر بگیریم، جمع کارکنانی که در ردیف سنوات خدمتی کمتر از پنج سال خدمت می‌کنند هم اینک ۵۷/۱۷ درصد و کسانی که بین ۵ تا ۹ سال هستند ۹۴/۱۹ درصد را به خود اختصاص دادند که این نشان می‌دهد ۵/۳۷ درصد کارکنان بانک‌ها طی ۱۰ سال گذشته جذب شبکه بانکی شدند.
واگذاری بانک‌ها به بخش‌های غیردولتی در سال‌های دولت گذشته و تاسیس و راه‌اندازی برخی بانک‌های غیردولتی در همین زمان بعضا حاشیه‌هایی را برای دولت قبلی ایجاد کرد. دولت احمدی‌نژاد (یا وابستگان به این دولت) علاقه خاصی به راه‌اندازی و توسعه بانک‌ها داشت. حالا ما با رقم قابل توجه بانک‌ها مواجه هستیم، در کشوری که رشد اقتصادی آن منفی است!
—————-
این مطلب در روزنامه جهان صنعت مورخ ۶ خرداد ۱۳۹۳ صفحه نخست منتشر شد
