Amirhadi Anvari

 میخواستم چیزی درباره کمپین نه به خودروی داخلی بنویسم. اتفاق عجیبی که در ماه های اخیر شاهد آن بودیم.

الف) برخی معتقدند این کمپین توطئه خودروسازان چینی است

ب) برخی اعتقاد دارند کمپین اهداف سیاسی دارد

الف) به نظر من کار خودروسازان چینی نیست، چون اگر کسی فقط از چهار عمل اصلی استفاده کند متوجه خواهد شد خودروی چینی در ایران اصولا در قد و اندازه دو خودروساز قدیمی یعنی ایران خودرو و سایپا نیست و طبیعتا نمیتواند جایگزینی باشد برای تولیدات این دو کارخانه عظیم اولا از لحاظ تیراژ قابل قیاس با این دو خودروساز نیست، دوما قیمت محصولات خودروهای چینی قابل مقایسه با محصولات ارزان قیمت ایرانخودرو و سایپا نیست.

همین چهار ماهه اول امسال را در نظر بگیرید. کل تولید سواری مدیران خودرو (برند ام وی ام در ایران) بالغ بر ۱۲ هزار دستگاه بوده، در همین مدت تولید ایرانخودرو ۱۸۴ هزار دستگاه و تولید ۱۱۲ هزار دستگاه بوده است. [۱]

اگرچه طبیعتا مدیران خودرو از این قضیه سود برده، اما اینکه کمپین را به چینی ها مربوط کنیم منطقی نیست.

ب) نکاتی که در سر مقاله امروز دنیای اقتصاد آمده را حتما ببینید. (اینجا ) بعد سری به صفحات خبرگزاری های منتقد دولت طی چند ماه اخیر بزنید، تلویزیون را هم نگاهی بیاندازید. عجیب به نظر میرسد که خبرگزاری هایی مثل فارس و تسنیم و صدا و سیمای ایران به شدت با این کمپین همراهی میکنند.

باتوجه به اینکه صاحب اصلی دو خودروساز ایران دولت است، طبیعتا منتقدان دولت فعلی از کمپین اخیر ناراضی نیستند و همراهی با آن منطقی است، اما اینکه کار منتقدان باشد، بازهم بعید به نظر میرسد، چه آنکه همین رسانه ها بارها در موضوعات دیگر برای براه انداختن جریان هایی تلاش کردند اما چنین تاثیری نداشته.

در نوشته هایی که در شبکه های اجتماعی دست به دست میشود هم بازار شایعات و اطلاعات غیر مستند داغ شده، در این شرایط به نظرم بد نیست عموم مخاطبان اطلاعات نسبتا عمومی درباره دو خودروسازی که با آن سر و کار دارند بدانند. چون به نظرم خیلی از کسانی که در این کمپین به عنوان شهروند شرکت کردند متوجه بزرگی این دو غول خودروسازی نیستند.

البته این مختص شهروندان نیست، با کمال تاسف دیدم  بعضی از رسانه ها هم طوری درباره ایرانخودرو و سایپا حرف زدند، که گویی این دو سوپر مارکت هستند! بی مقدمه و حرف اضافه در ادامه سعی کردم تصویری کوتاه و چکیده از وضعیت این دو غول خودروساز ارایه دهم.

توجه داشته باشد که تمام مطالبی که در ادامه میبینید تنها “گوشه ای” از این دو شرکت را به شما نشان میدهد.

مدیریت و سهامداران سایپا

سهامداران اصلی سایپا چه کسانی هستند؟

هیات مدیره سایپا از چه اشخاصی تشکیل شده؟

۱) شرکت سرمایه گذاری رنا: بر اساس آخرین تصمیمات شرکت، اعضای هیات مدیره این شرکت را : شرکت گروه سرمایه گذاری سایپا، شرکت ساختمانی دهکده پاسارگاد، شرکت سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشوری، شرکت تجارت الکترونیک خودرو تابان و شرکت گروه سرمایه گذاری کارکنان سایپا تشکیل دادند. [۲]

که اعضای حقوقی هیات مدیره شرکت ساختمانی دهکده پاسارگاد را: شرکت گروه سرمایه گذاری سایپا (سهامی عام)، شرکت مهندسین مشاور وسائط نقلیه (خودرو) ایران (سهامی خاص)، شرکت مهندسی بازرگانی خودرو سایپا (سهامی خاص)، شرکت مهندسی و مشاوره سازه گستر سایپا (سهامی خاص) و شرکت مالیبل سایپا (سهامی عام) تشکیل دادند. [۳]

همچنین اعضای حقوقی هیات مدیره شرکت تجارت الکترونیک خودرو تابان نیز عبارتند از: شرکت گروه سرمایه گذاری کارکنان سایپا (سهامی خاص)، شرکت پیشگامان خوراک تابان (سهامی خاص)، شرکت ستاره سفیران آینده (سهامی خاص) [۴]

که تنها عضو حقوقی هیات مدیره شرکت پیشگامان خوراک تابان، مجددا شرکت گروه سرمایه گذاری کارکنان سایپا (سهامی خاص) است و سایر اعضای حقیقی نیز به موجب معرفی نامه تعیین شدند. [۵]

اما هیات مدیره شرکت ستاره سفیران آینده را چه اشخاصی تشکیل دادند؟ بر اساس جلسه مورخ ۲۴ خرداد امسال تنها عضو حقوقی هیات مدیره، شرکت پیشگامان خوراک تابان (سهامی خاص) است [۶]و سایر اعضای حقیقی نیز از جمله نام های پر تکرار هستند که نظر به مسائل اخلاقی از درج نام آنها خودداری میشود.

۲ و ۳) همانطور که از نامش پیداست وابسته به شرکت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران است. سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران که به اختصار “ایدرو” نامیده میشود در تیرماه ۱۳۴۶ به‌دستور محمدرضا پهلوی تاسیس شد. این سازمان برای گسترش و نوسازی صنایع کشور در جهت رقابت‌پذیری در عرصه جهانی از راه فراهم‌آوردن ملزومات توسعه‌صنعتی، با هدف تأمین منافع ذینفعان تشکیل شده‌است.  برای مطالعه بیشتر در باره تاریخچه این شرکت می توانید به آدرس http://www.idro.ir/Pages/GeneralPages/History.aspx مراجعه کنید.

گفتنیست سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران علاوه بر سایپا، بیش از ۲۰۸ میلیون سهام ایران خودرو را نیز در اختیار دارد.

۴) هیات مدیره شرکت پیشگامان بازرگانی ستاره تابان تشکیل شده از: شرکت گروه سرمایه گذاری کارکنان سایپا، شرکت ستاره سفیران آینده و شرکت پیشگامان خوراک تابان [۷] که در بالا تمام این شرکت ها نیز توضیح داده شده است.

این شرکت علاوه بر در اختیار داشتن ۱۰٫۶ درصد از سهام سایپا، ۱۲ درصد سهام شرکت سرمایه گذاری رنا را نیز در اختیار دارد.

۵) اعضای حقوقی هیات مدیره شرکت توسعه سرمایه رادین را: سرمایه گذاری گروه صنعتی رنا (سهامی عام)، شرکت کارگزاری سپهر باستان (سهامی خاص) و شرکت ساختمانی دهکده پاسارگاد(سهامی عام) تشکیل دادند. [۸]

دو شرکت: سرمایه گذاری گروه صنعتی رنا و ساختمانی دهکده پاسارگاد در بند یک همین نوشته توضیح داده شد.

اما شرکت کارگزاری سپهر باستان سه عضو هیات مدیره دارد که تنها شخص حقوقی آن « شرکت گروه سرمایه گذاری سایپا »  بشمار میرود. [۹]

۶)اعضای حقوقی هیات مدیره شرکت سرمایه گذاری صدرآرین را: شرکت سرمایه گذاری مانا نوین، شرکت کیا مهستان، شرکت سرمایه گذاری توسعه انرژی هور، شرکت سرمایه گذاری اندیشه فردا و شرکت سرمایه گذاری پویا همگام تشکیل دادند. [۱۰]

اعضای هیات مدیره شرکت سرمایه گذاری مانا نوین عبارتند از: شرکت کیا مهستان، شرکت سرمایه گذاری اندیشه فردا، شرکت سرمایه گذاری پویا همگام ، شرکت سرمایه گذاری توسعه انرژی هور و شرکت سرمایه گذاری صدر آرین. [۱۱]

* این شرکت خود نیز در ردیف جداگانه چنانکه در جدول سهامداران سایپا ملاحظه شد دارای سهام این خودروساز است.

هیات مدیره شرکت کیا مهستان را : شرکت گروه بهمن، شرکت سرمایه گذاری پویا همگام ، شرکت سرمایه گذاری صدر آرین، شرکت سرمایه گذاری مانانوین و شرکت بازرگانی سروش بهمن تشکیل دادند. [۱۲]

گروه بهمن که خود از خودروسازان است را همه میشناسند و شرکت بازرگانی سروش بهمن نیز مشخص است. اما ترکیب هیات مدیره شرکت سرمایه گذاری پویا همگام از: شرکت گروه بهمن، شرکت شاسی ساز ایران، شرکت سرمایه گذاری اعتبار ایران، شرکت مزدا یدک و شرکت بازرگانی سروش بهمن تشکیل شده است. [۱۳]

ترکیب هیات مدیره شرکت سرمایه گذاری اندیشه فردا نیز مشابه شرکت های قبل است. هیات مدیره این شرکت از: شرکت سرمایه گذاری پویا همگام، شرکت سرمایه گذاری توسعه انرژی هور، شرکت سرمایه گذاری مانانوین، شرکت سرمایه گذاری صدر آرین و شرکت سرمایه گذاری کیامهستان تشکیل شده است. [۱۴]

هیات مدیره شرکت سرمایه گذاری توسعه انرژی هور نیز از: شرکت سرمایه گذاری اندیشه فردا، شرکت سرمایه گذاری کیا مهستان، شرکت سرمایه گذاری پویا همگام، شرکت سرمایه گذاری مانا نوین و شرکت سرمایه گذاری صدر آرین تشکیل شده است. [۱۵]

مدیریت و سهامداران ایرانخودرو

سهامداران اصلی ایرانخودرو چه کسانی هستند؟

هیات مدیره ایرانخودرو از چه اشخاصی تشکیل شده؟

۷) ماجرای شرکت تدبیرسرمایه آراد به سال های قبل باز میگردد. حضور این شرکت در ترکیب سهامداران عمده ایران خودرو و حضور نماینده شرکت بازرگانی پیشگامان گل یار در ترکیب هیات مدیره شرکت خودرو سازی کروز که ترکیب هیات مدیره آن در سال ۹۰-۹۳ با ترکیب هیات مدیره شرکت های تدربیر سرمایه آراد و کروز مشابهت داشت در زمان هایی خبر ساز شد. برای آگاهی ای از این ماجرای رسانه ای میتوانید به لینک های زیر سری بزنید:

روزنامه همشهری: http://hamshahrionline.ir/details/149997

سایت پول نیوز: http://www.poolnews.ir/fa/news/96666

به هر تقدیر هم اکنون اعضای هیات مدیره این شر کت را : ک.ص، ع.ف و ع.ع تشکیل دادند. [۱۶]

جستجو در باره این اشخاص حقیقی و حقوقی سبب طولانی شدن این مطلب خواهد شد و اختصار نام ها نیز به دلیل مسائل اخلاقی انجام شده است. علاقمندان میتوانند از طریق پیگیری نامه های اداره ثبت و آگهی های قانونی این موضوع را پیگیری کنند.

۸) اشخاص حقوقی هیات مدیره شرکت سرمایه گذاری سمند متشکل از: شرکت ایران خودرو (سهامی عام)، شرکت گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو (سهامی عام)، شرکت ایران خودرو دیزل (سهامی عام)، شرکت طراحی مهندسی و تأمین قطعات ایران خودرو (ساپکو)، شرکت تهیه و توزیع قطعات و لوازم یدکی ایران خودرو (ایساکو) (سهامی عام) است.[۱۷]

برای مطالعه بیشتر درباره سرمایه گذاری سمند و شرکت های دیگر به امپراتوری بانک ها در ایران، قسمت بانک پارسیان در ادرس http://amirhadianvari.com/?p=3285 مراجعه کنید.

۹) اعضای هیات مدیره شرکت بازرگانی سپهرایرانیان کیش از: شرکت تعاونی خاص کارکنان ایران خودرو٬شرکت صنایع تولیدی کروز و شرکت نگار نصر سهم تشکیل شده است. [۱۸]

درباره شرکت کروز به بند ۷ همین نوشته و برای مطالعه بیشتر در باره شرکت های: شرکت تعاونی خاص کارکنان ایران خودرو و شرکت نگار نصر سهم میتوانید در امپراتوری بانک ها در ایران، بخش مربوط به بانک پارسیان در آدرس: http://amirhadianvari.com/?p=3285 بیشتر بدانید.

۱۰) شرکت سرمایه‌گذاری صنعت و معدن در تاریخ ۲ مهر ۱۳۶۲ تحت نام «شرکت لامپ البرز  سهامی خاص» در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسید ودرتاریخ۱۲ خرداد ۱۳۷۵ نام شرکت به ” شرکت سرمایه گذاری صنعت و معدن (سهامی عام ) ” تغییر یافته و وارد بورس اوراق بهادار شد. با توجه به درصد مالکیت شرکت سرمایه گذاری صنعت و معدن در شرکت های سرمایه پذیر، این شرکت در ۲۹ مورد از شرکت های زیرمجموعه دارای عضو هیات مدیره است.

شرکت سرمایه گذاری صنعت و معدن با در اختیار داشتن ۴۹ عضو هیات مدیره در شرکت های زیرمجموعه ، بر ۱۵۴۹ میلیارد ریال(۱۵٫۴۹۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰ تومان) از سرمایه گذاری های خود کنترل مدیریتی دارد.سهم کنترل مدیریتی ازکل سبد سهام شرکت های بورسی معادل ۴۳ درصد و در سبد شرکت های غیربورسی معادل ۶۴ درصد است(۴۹ درصد کل سرمایه گذاری ها).

هم اکنون اعضای هیات مدیره این مجموعه را: لیزینگ صنعت و معدن، شرکت سرمایه گذاری آتیه دماوند، بانک صنعت و معدن، صندوق بازنشستگی پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت و شرکت سرمایه گذاری ایران و فرانسه تشکیل داده اند.
سهامداران عمده این شرکت را: بانک صنعت ومعدن (۵۹٫۲۶ درصد)، صندوق های بازنشستگی و پس انداز کارکنان شرکت ملی نفت (۱۶٫۶ درصد)، شرکت لیزینگ صنعت ومعدن) (۹٫۱۸ درصد) ، گروه مالی بانک پارسیان (۱٫۸۶ درصد)، سرمایه گذاری ایران و فرانسه (۱٫۸۲ درصد) تشکیل دادند.

شرکت های: سرمایه گذاری آتیه دماوند، لیزینگ صنعت و معدن، سرمایه گذاری ایران و فرانسه، ترغیب صنعت ایران و ایتالیا و توسعه تجارت صنعت و معدن مجموعه های تابع شرکت سرمایه‌گذاری صنعت و معدن بشمار میروند.

۱۱) اعضای هیات مدیره شرکت سرمایه گذاری سلیم از: شرکت تعاونی اعتبار گروه صنعتی ایران خودرو، شرکت ترنیان سهم، شرکت ایمن خودرو شرق و شرکت توسعه تجارت و خدمات خودرو تشکیل شده است. [۱۹]

همچنانکه مشخص است شرکت تعاونی اعتبار گروه صنعتی ایران خودرو وابسته به خود گروه است و اعضای هیات مدیره آن آن با تاییدیه های دولتی منصوب میشوند.

تنها عضو حقیقی شرکت ترنیان سهم را مجددا شرکت تعاونی اعتبار گروه صنعتی ایران خودرو تشکیل داده است. [۲۰]

اعضای حقوقی هیات مدیره شرکت ایمن خودروی شرق بر اساس صورتجلسه مورخ ۱۵ تیر ۱۳۹۳ از:  شرکت ترنیان سهم، شرکت تعاونی اعتبارگروه صنعتی ایران خودرو و شرکت توسعه تجارت و خدمات خودرو تشکیل شده است. [۲۱]

تنها عضو حقوقی شرکت توسعه تجارت و خدمات خودرو نیز شرکت ترنیان سهم است. [۲۲]

۱۲) هیات مدیره شرکت سازه و ساختمان ایرانیان از: شرکت لیزینگ ایرانیان، شرکت تعاونی خاص کارکنان ایران خودرو، شرکت گسترش سرمایه گذاری ایرانیان، شرکت گسترش تجارت و سرمایه ایرانیان و شرکت توسعه صنعت وگسترش خدمات ایرانیان تشکیل شده است. [۲۳]

که شرکت ها هر کدام به نحوی به خود مجموعه ایران خودرو پیوند خوردند.

فروش خودروی سایپا چقدر است؟

این اطلاعات مربوط به «فروش خالص» و درآمد خدمات ارایه شده توسط مجموعه سایپا در سال ۱۳۹۳ است. طبیعتا در این جدول از هزینه های تولید و بهای تمام شده یاد نشده است. [۲۴]

* پس از کسر ۲۱۷۶۴۲۹ میلیون ریال برگشت از فروش و تخفیفات

مشاهده میکنید که نزدیک به ۶۳ درصد بخش فروش خالص این مجموعه به فروش خودروهای سواری و وانت در داخل کشور اختصاص یافته است.

فروش خودروی ایرانخودرو چقدر است؟

این اطلاعات مربوط به «فروش خالص» و درآمد خدمات ارایه شده توسط مجموعه ایرانخودرو در سال ۱۳۹۳ است. طبیعتا در این جدول از هزینه های تولید و بهای تمام شده یاد نشده است. [۲۵]

مشاهده میشود که ۷۵ درصد این بخش به فروش سواری و وانت و ۱۹ درصد در بخش قطعات متمرکز شده است.

کارکنان سایپا و ایران خودرو چند نفر هستند؟

کارکنان دائم و موقت مشغول به کار در دو مجموعه سایپا و ایران خودرو بیش از ۹۱ هزار نفر هستند که جزئیات آن را در جدول زیر مشاهده میکنید.

سود سایپا و ایران خودرو از کجا تامین میشود؟

این دو مجموعه سود خود را تنها از محل فروش خودرو تامین نمیکنند. چه آنکه شاید سود حاصل از فروش خودرو در برابر درآمدهای دیگر این دو مجموعه عدد بزرگی نباشد. مجموعه ایران خودرو ۷۲ شرکت فرعی و ۱۶ شرکت وابسته در اختیار دارد که میزان مالکیت در این شرکت ها اغلب ۱۰۰ درصد است.(برای مطالعه دقیق تر به آدرس مذکور در پانویس ها مراجعه کنید)  [۲۸]

مجموعه سایپا نیز ۳۷ شرکت فرعی دارد که ۳۱ شرکت نیز از آنها منشعب شده است. [۲۹]

اینها تنها شرکت های فرعی و وابسته است. بسیاری از این شرکت ها، خود به صورت جداگانه سهامدار مجموعه های اقتصادی دیگر هستند.

 تجربه سال ۱۳۹۱

کاهش فروش در دو حالت کلی ممکن است؛ یا «کاهش تقاضا» یا «کاهش تولید»

کاهش تقاضا حالتی است که کمپین «نه به خودروی داخلی» به دنبال آن است و بنا بر حاشیه های این کمپین میزان موفقیت آن مبهم است.

اما در حالت «کاهش تولید» ما یک خاطره از سال ۱۳۹۱ داریم. خیلی کوتاه تولید خودروی سواری را در سال های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ مقایسه کنیم:

به عبارتی دو خودروساز بزرگ کشور که اکنون هدف کمپین نه به خودروی داخلی قرار گرفتند، سه سال قبل تولید (و به تبع آن فروش) آنها به نیم رسیده بوده است.

---