Amirhadi Anvari

اگر بحث‌های سیاسی و بحران‌های مربوط به مکتب ایرانی، کورش و… را فراموش کنیم، احتمالا‌ وقتی برای فکر کردن به سفره‌هایمان داریم.
تقریبا هر جا که باشید از صندلی اتوبوس و تاکسی تا کلا‌س درس دانشگاه و جلسه درس حوزه، همه جا وقتی صحبت از خرید می‌شود، آهی جگرسوز پیش‌بندش می‌آید و بعد این عبارت گرانی شده تمام حدیث حقوق اول برج و قرض دهم ماه را بازگو می‌کند.

بله؛ گرانی هم شده اما کمتر کسی می‌گوید چه چیزی، چقدر گران شده!

نمودار بازی نکنیم و اسیر قیمت گوجه فرنگی از میدان ونک تا نارمک هم نشویم، دست به نقد، روی همین آمار رسمی بانک مرکزی جمهوری اسلا‌می ایران توافق کنیم و آن را رسما معیار قرار بدهیم تا ببینیم براساس این آمار رسمی که حتما مورد قبول همه مسوولا‌ن هم هست، چه چیزی، چقدر گران شده است.

بانک مرکزی هر هفته آماری ارایه می‌دهد، شامل قیمت خرده فروشی کالا‌های مصرفی، اتفاقا یکی از راه‌های محاسبه تورم هم همین جدول است.
احمدی‌نژاد در هفته اول تیرماه سال ۸۴ در دور دوم انتخابات، رسما رییس‌جمهور ایران شد. حدودا یک ماه جابه‌جایی‌ها طول کشید.

در این خصوص جهان‌صنعت با بررسی قیمت مواد غذایی براساس جداول قیمتی بانک مرکزی در هفته اول مردادماه ۱۳۸۴ با قیمت‌های همان جدول در هفته چهارم مهرماه ۱۳۸۹ را مقایسه می‌کند.

لبنیات: افزایش قیمت ۹۴ درصدی‌

در گروه لبینات، پنیر غیر پاستوریزه (باز) با ۱۶۴ درصد افزایش، بیشترین افزایش قیمت را داشته است.
پس از آن کره پاستوریزه با ۱۲۵ درصد، ماست غیرپاستوریزه (باز) با ۹۶، ماست پاستوریزه با ۸۳، شیر با ۶۶ و پنیر پاستوریزه با ۳۳ درصد افزایش به ترتیب صاحبان رتبه در افزایش قیمت هستند.

برنج: افزایش قیمت ۱۴۳ درصدی‌

در گروه تخم‌مرغ، شاهد افزایش ۱۵۰ درصدی قیمت بودیم و در گروه برنج نیز به ترتیب برنج وارداتی غیرتایلندی با ۱۹۷ درصد، برنج ایرانی درجه ۲ با ۱۲۳ و برنج ایرانی درجه یک با ۱۱۱ درصد رتبه‌های افزایش قیمت برنج را به خود اختصاص دادند.

حبوبات: افزایش قیمت ۱۴۶ درصدی‌

در گروه حبوبات به ترتیب لوبیا چیتی ۱۷۸، لوبیا سفید ۱۷۰، لوبیا چشم بلبلی ۱۶۵، لوبیا قرمز ۱۴۵، عدس ۱۳۵، لپه ۱۲۹ و نخود ۱۰۱ درصد افزایش قیمت داشته است.

میوه: افزایش قیمت ۱۸۴ درصدی‌

در گروه میوه‌های تازه نیز به ترتیب اقلا‌م سیب گلا‌ب ۳۱۰ درصد، هلو ۲۶۸، گلا‌بی ۲۳۷، خربزه ۱۷۶، پرتقال ۱۰۶، انگور ۱۰۲ و هندوانه ۹۵ درصد افزایش قیمت داشتند.

سبزی‌های تازه: افزایش قیمت‌ ۱۸۲ درصدی‌

در گروه سبزیجات نیز اقلا‌م خیار ۲۵۹ درصد، کدو ۲۴۶، گوجه ۱۹۶، لوبیا سبز ۱۹۳، سیب‌زمینی و بادنجان ۱۵۱، پیاز ۱۳۲ و سبزی‌های برگی ۱۳۰ درصد افزایش قیمت داشتند.

گوشت: افزایش قیمت ۱۹۹ درصدی‌

گوشت مرغ  در هفته آخر مهرماه ۱۳۸۹ نسبت به هفته آخر مردادماه ۱۳۸۴ چیزی حدود ۹۶ درصد افزایش‌
قیمت داشته است.گوشت گوسفند با استخوان که در آمار بانک مرکزی در حال حاضر هر کیلو ۱۷ هزار و ۳۰۰ تومان اعلا‌م شده است، نسبت به مدت مشابه قبلی یعنی پنج هزار تومان چیزی حدود ۲۴۶ درصد افزایش قیمت داشته است.
گوشت گاو و گوساله نیز ۹۶ درصد افزایش قیمت نشان می‌دهد.

قند و شکر: افزایش قیمت ۱۲۰ درصدی‌

بسته‌های نیم کیلویی چای خارجی ۶۹ درصد افزایش داشتند. قیمت قند شکسته ۱۳۵ درصد و قیمت شکر ۱۰۵ درصد افزایش داشته است.

روغن: افزایش قیمت ۱۲۰ درصدی‌

در گروه روغن، حلب روغن پنج کیلویی در تابستان ۸۴ چهار هزار و ۳۰۰ تومان بوده که در حال حاضر ۱۰ هزار تومان شده و افزایش ۱۴۳ درصدی دارد. روغن مایع نیز که هر لیتر آن در سال ۸۴، ۹۸۰ تومان بوده در حال حاضر هر لیتر یک‌هزار و ۹۰۰ تومان شده است و افزایش ۹۸ درصدی را نشان می‌دهد.

افزایش ۱۲۵ درصدی هزینه‌های سفره‌ها

بی‌شک این ۳۹ قلم کالا‌ که در ۱۲ گروه کلی موردبررسی قرار گرفتند، تمام مصرف خانوار را نشان نمی‌دهد. هزینه مسکن، سوخت، بهداشت و درمان، تحصیل، پوشاک، دخانیات و… نیز هزینه‌هایی هستند که خانواده‌ها ناگزیر از پرداخت‌ آنها هستند.

اما در همین گروه محدود از اقلا‌م مصرفی خانواده‌ها نیز به طور متوسط شاهد افزایش ۱۲۵ درصدی اقلا‌م مصرفی هستیم.

این دیگر سیاه‌نمایی و… نیست، هرچه هست آمار بانک مرکزی جمهوری اسلا‌می است که اعلا‌م شده است. در مقابل درآمد افراد چقدر افزایش یافته است؟ نرخ بیکاری چه وضعی دارد و… در گزارش‌های بعدی به این سوالا‌ت نیز خواهیم پرداخت.

بی‌شک رضایت عمومی با سخنرانی و برگزاری همایش و وعده و… میسر نمی‌شود، ممکن است وعده (آن هم فقط وعده) برخورد با پولدارها و ثروتمندان مقطعی مسکن درد برخی از مردم جامعه شود اما این قطعی نیست.

پس از گذشت بیش از پنج سال، همچنان اکثر مردم هم با نظر آقای دکتر احمدی نژاد موافق هستند که گفته بود: ” یعنی مشکل مردم ما شکل موی جوان‌هاست؟ جوان‌ها هر طور می‌خواهند مویشان را بزنند به من و شما چه ربطی دارد؟ دولت باید اقتصاد کشور را سامان بدهد” امیدواریم در این سه سال باقی‌مانده از دولت آقای احمدی‌نژاد اقتصاد سامان پیدا کند و در سال ۱۳۹۲، گزارشی از کاهش یا دست‌کم تثبیت قیمت‌ها بدهیم. اگر هم این‌طور نیست، در سال ۱۳۹۲ این درصدهای افزایش رشد مضاعف نداشته و همین قدر باشند.

————————-

این گزارش در روزنامه جهان صنعت، مورخ یکشنبه ۰۹ آبان ۱۳۸۹ در شماره:  ۱۸۱۸ صفحه اول به چاپ رسید.

تا من بدیدم روی تو ای ماهو شمع روشنم

هر جا نشینم خرمم هر جا روم در گلشنم.
هر جا خیال شه بود باغ و تماشاگه بود

در هر مقامی که روم بر عشرتی بر میتنم.
درها اگر بسته شود زین خانقاه ششدری

آن ماه رو از لامکان سر درکند در روزنم.
گوبند سلام علیک هی آوردست صدنقل و می

من شاهم و شاهنشهم پرده سپاهان میزنم.
من آفتاب انورم خوش پرده ها را بردرم

من نوبهارم آمدم تا خار ها را برکنم.
هر کس که خواهد روزشب عیش و تماشا و طرب

من قند ها را لذتم بادامها را برکنم.
گویم سخن را بازگو مردی کرم زآغاز گو

هین بی ملولی شرح کن من سخت کندو کودنم.

گوید که آن گوش گران بهتر ز هوش دیگران                صد فضل دارد این بر آن کانجا هوا اینجامنم.

رورو که صاحب دولتی جان حیات و عشرتی                      رضوان و حور و جنتی زیرا گرفتی دامنم.

هم کوه و هم عنقا توی هم عروهالوثقی توی

هم آب و هم سقا توی هم باغ و سرووسوسنم.

چرا فقط منت یارانه سوخت سر این مردم گذاشته می شود و کسی از سودی که خودروسازان لااقل طی یک دهه گذشته از محل انحصار بازار خودرو به جیب زدند چیزی نمی گوید؟ سود خودروسازان انحصاری داخلی، به یارانه ای که برای سوخت تاکنون داده شده، سر به سر. آیا از این به بعد نمی شود قیمت خودرو واقعی باشد و در مقابل بنزین هم آزاد به دست مصرف کننده برسد!؟

ایرانی است و شیوه خاص زندگی؛ اهالی شریف تهران اگر از آلودگی هوا سکته زودرس نزنند، به تیغ پارازیت هنوز به دنیا نیامده ساقط نشوندو… ، از کپسول غیر استاندارد سی ان جی خواهد مرد. این روزها باب شده که خیلی از دارندگان خودروی سواری برای گازسوز کردن خودروی خود به مراکز غیر مجاز و ارزان تر و البته بدون نوبت مراجعه می کنند.

خوشی که زیر دلشان نزده، البته ما مردم با فرهنگی هستیم، اما  این یک فقره هم اتفاقا به خاطر حفظ محیط زیست نیست. مردم ـ که اتفاقا از قشر مرفه بی درد ـ هم نیستند، نگران ۳۰ لیتر باک بنزین پراید قسطی شان هستند که با ورود به سعادت همه گیر «هدفمندی یارانه ها» برای تامین آن با مشکل مواجه خواهند شد.

هدفمندی که قرار بود یقه مرفهان بی درد را به نفع مستضعفان بی پناه بگیرد، هنوز نتوانسته تردد خودروهای لوکس آن مرفهان بی درد را در پایتخت کاهش دهد. آن مرفه بی درد هم که بنزین ۱۰۰ تومان باشد یا ۸۰۰ تومان، بالاخره سوار خودروی لوکس می شود، نهایتا درصدی روی کالا یا خدمات واحد خود می کشد.

این وسط اما، ته مانده قشر متوسط جامعه هستند که تکلیفشان با یک دستگاه پراید قسطی معلوم نشده. تاحال که به دلیل عامل انسانی(!) به دیدار حق نشتافتند، یحتمل بابت مخزن سوخت غیر استاندارد، به این دیدار نائل خواهند شد.

آنها سوار بمب های متحرک می شوند، چاره ای هم ندارند. اصولا در ایران عده ای هستند که به میله های اتوبوس و آویزان شدن از آنها، یا واگن های دوستانه مترو عادت دارند.

عده هم هستند که به نشستن پشت ماشین های شاسی بند عادت کردند.

وسط این دو، عده ای هستند که سوار پراید و پژوی تک سرنشین می شوند.  اینها قشر مثلا متوسطی هستند که روزهای آخر نفس کشیدنشان را می گذرانند.

آنقدر از یارانه بنزین گفتند و گفتند، که این مردم واقعا از مصرفشان و یارانه ای که گرفتند شرمنده شدند.

باورشان شده که دولت به آنها چیزی بیشتر از حقشان داده است. بگذریم که تقریبا در هیچ کشور دارای ذخائر نفت و گاز، بنزین به قیمت کشورهای اروپایی به شهروندان داده نمی شود.

آخر در ایران قیمت خودرو هم با همه جای دنیا متفاوت است. حدودا دوبرابر قیمت جهانی. روز گذشته وب سایت آینده در مطلبی، به قیمت جهانی برخی خودروهای داخلی اشاره کرده بود، خودروسازان در رنج جهانی برای هر خودرو ی عادی داخلی حداقل ۷ میلیون اضافه از مردم می گیرند که اگر خریدار این پول را در بانک هم سپرده گذاری کند، سالانه  ۲۰درصد سود یعنی ۱٫۴۰۰٫۰۰۰ تومان در سال عایدش خواهد شد، در ماه هم مساوی یارانه ۴۰۰ لیتر بنزین می شود.

چرا فقط منت یارانه سوخت سر این مردم گذاشته می شود و کسی از سودی که خودروسازان لااقل طی یک دهه گذشته از محل انحصار بازار خودرو به جیب زدند چیزی نمی گوید؟ سود خودروسازان انحصاری داخلی، به یارانه ای که برای سوخت تاکنون داده شده، سر به سر. آیا از این به بعد نمی شود قیمت خودرو واقعی باشد و در مقابل بنزین هم آزاد به دست مصرف کننده برسد!؟

*******************

این مطلب نقد روز، روزنامه جهان صنعت بود