چراغ خودروی ایرانی هم به خانه حرام است!
در مورد مصرف کننده های داخلی افزایش قیمت ۴۲ درصدی کارخانه و ۶۷ درصدی بازار آزاد را شاهد هستیم، برای مشتریان خودروهای صادراتی میانگین قیمت هر دستگاه تنها ۱۳ درصد رشد داشته است! این ارزان فروشی در شرایطی است که همین هفته گذشته علی قویدل، معاون بازرگانی یکی از شرکت های تامین کننده قطعات خودرو در گفتگو با موج از افزایش ۲٫۵برابری قیمت محصولات این شرکت نسبت به سال گذشته خبر داد.
«چراغی که به خانه رواست بر مسجد حرام است» و وضعیت صنعت خودروی ما این روزها ترجمه معکوس این ضرب المثل است، نگاه کنید: تولید مجموع خودروی سواری در هشت ماهه نخست امسال نزدیک ۴۵ درصد کاهش یافته است، میانگین اختلاف قیمت کارخانه و بازار آزاد انواع خودروی سواری در هم اکنون نسبت به زمان مشابه سال قبل ۷۶۵ درصد رشد داشته است(میانگین اختلاف قیمت در سال قبل ۲٫۶ (۲ممیز۶) درصد بوده، هم اکنون این رقم به ۲۲٫۵(۲۲ممیز۵) درصد افزایش یافته است)
میانگین قیمت کارخانه انواع خودروی سواری در حال حاضر نسبت به زمان مشابه سال قبل ۴۲ درصد و میانگین قیمت بازار آزاد انواع خودروی سواری هم اکنون نسبت به زمان مشابه سال قبل ۶۷ درصد رشد داشته است و در چنین شرایطی، مفتخر هستیم که در هشت ماهه نخست امسال(که تولید خودروی سواری در کشور ۴۵ درصد کاهش داشته) نزدیک به ۳۹ هزار دستگاه خودروی سواری صادر کردیم که نسبت به مدت مشابه سال قبل نزدیک به ۳۰۸ درصد رشد داشته است(سال قبل نزدیک ۹ هزار دستگاه صادر کرده بودیم)
کمی صبر کنید، در مورد مصرف کننده های داخلی افزایش قیمت ۴۲ درصدی کارخانه و ۶۷ درصدی بازار آزاد را شاهد هستیم، برای مشتریان خودروهای صادراتی میانگین قیمت هر دستگاه تنها ۱۳ درصد رشد داشته است! این ارزان فروشی در شرایطی است که همین هفته گذشته علی قویدل، معاون بازرگانی یکی از شرکت های تامین کننده قطعات خودرو در گفتگو با موج از افزایش ۲٫۵برابری قیمت محصولات این شرکت نسبت به سال گذشته خبر داد.
حال سوال اینجاست که با وجود تحریم های اقتصادی که عملا واردات قطعات لازم برای تولید خودروهای داخلی را با مشکل مواجه کرده و وجود تورم در داخل کشور که تولیدات محدود قطعات خودرو در داخل را نیز گرانقیمت کرده است، چرا باید کشوری مثل ایران به صادرات خودرو بپردازد، این نوعی لجبازی است، یا حراج منابع داخلی برای داشتن پزهای سیاسی؟
به هیچ عنوان نمی توان این صادرات را با هدف ارزآوری برای کشور محسوب کرد، چراکه در هشت ماهه نخست امسال، اگر ۲۳۰ میلیون دلار صادرات خودرو به کشور ارز تزریق کرده، از آن سو در همین مدت واردات خودرو ۶۲۳ میلیون ارز از کشور خارج کرده است، این یعنی تراز منفی، تازه اگر واردات ۹۶ میلیون دلاری قطعات منفصله جهت تولید خودرو در هشت ماهه نخست امسال را نادیده بگیریم!
کاهش ۴۵ درصدی تولید خودر
در هشت ماهه نخست امسال تولید خودروی سواری در کارخانه ایران خودرو نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۵٫۱(۴۵ممیز۱) درصد، در کارخانه سایپا ۵۱٫۷(۵۱ممیز۷) درصد، در پارس خودرو ۴۹٫۹(۴۹ممیز۹) درصد، در گروه بهمن ۸۰٫۱(۸۰ممیز۱) درصد، در گروه خودروسازان بهم ۱۰۰ درصد، در گروه خودروسازان راین ۴۵٫۵(۴۵ممیز۵) درصد کاهش داشته است و از طرف دیگر در مدیران خودرو(نماینده خودروهای ام وی ام در ایران) ۱۶۳٫۸(۱۶۳ممیز۸) درصد، در کرمان موتور(عرضه کننده انواع خودروی لیفان) ۱۸ درصد رشد داشته است.
در مجموع کل تولید خودروی سواری کشور در هشت ماهه نخست سال جاری برابر ۷۳۹ هزار و ۴۸۳ دستگاه بوده، گفتنیست از فروردین تا آبان ماه سال ۱۳۹۰ مجموع تولید خودروی سواری در کشور برابر ۹۶۰ هزار و ۲۵ دستگاه ثبت شده است، این یعنی کاهش ۴۵٫۵(۴۵ممیز۵) درصدی تولید خودروی سواری کشورمان(منبع آمار: آمار مقایسه ای ماهیانه تولید انواع خودرو، وزارت صنایع و بازرگانی، جدول ۱ و ۲)
افزایش ۶۷ درصدی قیمت خودرو
یک مقایسه انجام دهیم بین قیمت خودروهای سواری پرطرفدار در آذرماه سال جاری با آذرماه سال ۱۳۹۰٫ بر این اساس میانگین قیمت «کارخانه» خودروهایی که در ادامه خواهد آمد، در آذرماه امسال نسبت به آذرماه سال قبل ۴۲ درصد افزایش داشته است!
در این بخش قیمت کارخانه و بازار آزاد حال حاضر ۱۵ خودروی سواری و یک وانت بار با قیمت زمان مشابه سال قبل(هفته آخر آذر ۱۳۹۰) که بیشترین طرفدار را دارند مقایسه شده است. این بررسی نشان می دهد به ترتیب قیمت کارخانه ای خودرهای: ماکسیما، مزدا ۳(تیپ ۳ صندوقدار)، وانت باردو، ام وی ام(۵۳۰)، سمند سورن، پراید (۱۳۲)، تندر ۹۰(e2)، پژو۲۰۷ دنده ای، مگان(۲۰۰۰)، پژو ۲۰۶ SD (V20)، پژو ۲۰۶(تیپ۵)، قشقایی(mid)، پژو ۲۰۶(تیپ۲)، پژو پارس (سال) و لیفان ۶۲۰ بیشترین افزایش قیمت را در آذرماه امسال نسبت بهزمان مشابه سال قبل داشته اند.
از دیگر سو به ترتیب قیمت بازار آزاد خودروهای: ماکسیما، پژو۲۰۷ دنده ای، پژو ۲۰۶(تیپ۵)، قشقایی(mid)، پژو ۲۰۶ SD (V20)، پژو ۲۰۶(تیپ۲)، مزدا ۳(تیپ ۳ صندوقدار)، وانت باردو، لیفان ۶۲۰، سوزوکی ویتارا(کلاس۸)، مگان(۲۰۰۰)، ام وی ام(۵۳۰)، تندر ۹۰(e2)، پراید (۱۳۲) و پژو پارس (سال) بیشترین رشد قیمت را داشته اند.
اختلاف قیمت بازار و کارخانه: پژو ۲۰۶(تیپ۲)، پژو پارس (سال)، پژو ۲۰۶(تیپ۵)، پژو۲۰۷ دنده ای، قشقایی(mid)، مگان(۲۰۰۰)، ماکسیما، مزدا ۳(تیپ ۳ صندوقدار) و تندر ۹۰(e2) به ترتیب از همه بیشتر بوده است. اطلاعات کامل را می توانید در جدول زیر مشاهده کنید.
رشد ۳۰۸ درصدی صادرات خودرو های ۵ هزار دلاری
در حالی که تولید خودروی سواری در کشور نزدیک به ۴۵ درصد کاهش داشته و قیمت کارخانه ای انواع آن بیش از ۴۰ درصد رشد داشته است، با این حال میزان صادرات خودروی سواری در هشت ماهه نخست سال جاری نزدیک به ۳۰۸ درصد رشد داشته است! از فروردین تا آبان ماه سال قبل جمعا ۹ هزار و ۵۱۵ دستگاه خودروی سواری به ارزش ۵۰ میلیون دلار از ایران به کشورهای جهان صادر شده بود، این در حالیست که در هشت ماهه نخست سال جاری این میزان به ۳۸ هزار و ۷۹۲ دستگاه به ارزش ۲۳۰ میلیون دلار رسیده است.
عمده این صادرات به همسایه غربی یعنی عراق بوده است، به طوری که از مجموع صادرات خودروی ایران ۳۸ هزار دستگاه به ارزش ۲۲۶ میلیون دلار به کشور عراق رفته، که نزدیک به ۹۹ درصد مجموع صادرات خودرو را به خود اختصاص می دهد. همچنین ۱۸۴ دستگاه به ارزش نزدیک به یک میلیون دلار به کشور اوکران ، ۱۰۶ دستگاه به ارزش ۸۱۴ هزار دلار به کشور آذربایجان و ۲۰۱ دستگاه به ارزش نزدیک به یک میلیون دلار به سایر کشورهای جهان خودرو صادر شده است.
میانگین قیمت هر دستگاه خودروی صادراتی به عراق ۵ هزار و ۹۱۶ دلار، میانگین قیمت خودروهایی که به اوکراین رفته ۶ هزار و ۹۱۳ دلار، میانگین قیمت خودروهای صادراتی به آذربایجان ۷ هزار و ۶۷۹ دلار و میانگین خودروهای صادراتی به سایر نقاط جهان ۶ هزار و ۹۷۵ دلار بوده است.
میانگین قیمت هر دستگاه خودروی صادراتی در هشت ماهه نخست سال گذشته ۵ هزار و ۲۵۵ دلار بوده، که این رقم امسال به ۵ هزار و ۹۲۹ دلار رسیده است که حاکی از رشد تقریبا ۱۳ درصدی قیمت خودروهای صادراتی ایران است.
صادرات خودرو پزی بود که در دولت نهم برای نشان دادن توان صادراتی اتفاق افتاد. صادرات گسترده خودرو به سوریه سبب شد تا با بحرانی شدن وضعیت کشور سوریه، عملا صادرات خودرو کاهش قابل توجهی داشته باشد، مقصد بعدی عراق بود.
در دوره هایی خودروهای ایرانی با قیمتی بسیار پایین تر از داخل به کشورهای دیگر صادر میشدند، هم اکنون گمرک به روال گذشته، شرح صادرات و واردات خودرو را در اختیار قرار نمی دهد. اما پیشتر که شرح این مبادلات تجاری نیز در اختیار بود، شاهد بودیم که بسیاری از این خودروها، خودروهایی نیستند که در ایران تولید شدند، بلکه به هر دلیلی، برای مثال خودروی «ب.ام.و» از ایران به اروپا صادر میشد و گمرک نیز ارزش آن را جزو صادرات خودرو به حساب می آورد.
با توجه به وضعیت کنونی بازار داخلی، به نظر می رسد بازار داخل که اختلاف قیمت خودرو از کارخانه تا بازار آزاد بعضا به ۵۸ درصد رسیده است، بیش از کشور دوست و همسایه «عراق» یا کشور نه چندان دوست «آذربایجان» به تولیدات داخلی نیاز داشته باشد.
وانگهی، در شرایطی که برای تامین قطعات تولید خودروهای (مونتاژی) داخلی، خودروسازان مبجورند با تغییرات قیمت ارز تا چند برابر قیمت های گذشته هزینه کنند، صادرات خودرو آن هم با تغییر جزئی ارزش چه توجیه اقتصادی می تواند داشته باشد؟ این سوالیست که احتمالا مسئولان امر پاسخ آن را بهتر می دانند.
———
منابع:
گزارش تولید خودرو در کشور، هشت ماهه نخست امسال، وزارت صنایع و بازرگانی
گزارش گمرک از وضعیت تجارت خارجی در هشت ماهه نخست امسال
[+] همچنین ببینید:
ایران ۲ دستگاه خودرو به رومانی صادر کرد
یارانه بنزین به سود دوبرابری خودروسازان سر به سر
دو دستگاه هامر در کیش به جای یک پرادو در تهران