ایران ۲ دستگاه خودرو به رومانی صادر کرد
نگاهی به هزینه های درخشش صنعت خودرو در بازرهای جهانی
امروز دیگر در گزارش های گمرک از صادرات خودرو خبری نیست. از آن رپورتاژ های پر زرق و برق تلوزیونی هم که استفاده مردم کشورهای دیگر از خودروهای ایرانی را به رخ می کشید هم خبری نیست.
شاید اینکه در جداول و آمار که عنوان «کشورهای عمده مقصد صادرات خودرو» را یدک می کشند، تعداد دو دستگاه خودرو ذکر شود به طنز بیشتر شبیه باشد، اما این هم واقعیت دارد.
اینکه میانگین قیمت هر دستگاه خودروی ملی صادراتی نیز نزدیک به ۶ میلیون تومان است در حالی که مصرف کننده داخلی باید برای خرید ارزان ترین خودرو بیش از ۸ میلیون تومان پول بپردازد، هم از آن طنز های تلخ است.
بعد از آنکه طی سال های اخیر، هر منتقدی به روند صادرات خودروی ایرانی به کشورهای توسعه نیافته، به سیاه نمایی و دشمنی با شکوفایی صادرات متهم می شد، حالا و در شهرویر ۱۳۹۰، پس از آنکه در گزارش های ماهانه خرداد و تیرماه، دیگر اثری از صادرات خودرو به چشم نمی خورد، رئیس کمیته صنعت کمیسیون صنایع و معادن مجلس، در باره علت‌های کاهش صادرات خودرو از کشور در چهار ماه نخست امسال میگوید: جایگاه صادرات خودرو از ایران از مکان مناسبی در میان صادرکنندگان خودرو در جهان برخوردار نیست.
“سیدمهدی صادق” می گوید: با توجه به حجم انبوه تولید انواع خودرو در کشور، صادرات سالانه تعداد محدودی خودرو از کشور قطعا توجیه خاصی ندارد و این رقم هیچ نوع نگرانی برای کاهش یا افت صادرات خودرو از کشور به جای نخواهد گذاشت.
واقعیتی که از گزارش های ماهانه گمرک به دست می اید، آن است که این کاهش در چهار ماهه نخست امسال نبوده، بلکه از اردیبهشت به بعد، دیگر در گزارش های گمرک اثری از صادرات خودرو به شم نمی خورد.
حال باید پرسید، صادرات ۲ دستگاه خودرو به رمانی یا اتریش واقعا با چه هدفی انجام شده است. کسی دشمن صادرات نیست و آرزوی هر ایرانی شکوفایی صنعت داخل است. اما اینکه خودروهای ساخت داخل، ا قیمت بسیار نازل تر از بازار داخلی به کشورهای توسعه نیافته صادر شوند و ارقام تاسف باری مثل «صادرات دو دستگاه خودروی ایرانی به رمانی» در جداول آماری گمرک به چشم بخورد، جز جنبه تبلیغی، صرفه اقتصادی دیگری دارد؟
در حالی که خودروهای صادراتی گاه تا بیش از ۵۰ درصد زیر قیمت بازار داخلی صادر میشوند، مدیران خودروساز دولتی اصرار دارند تا این روند زیان ده ادامه یابد. در همین راستا پنجم شهریور مدیر عامل شرکت خدمات پس از فروش ایران خودرو ‘ایساکو’ که در مسکو حضور داشت اعلام کرد: تلاش برای درخشش صنعت خودروی ایران در بازارهای خارجی از طریق تامین قطعات خودروهای صادر شده گروه صنعتی ایران خودرو و تعامل مناسب در بازار قطعات با شرکا از اولویت های این شرکت است.
درخشش در بازارهای خارجی بد نیست، اما حساب سود و زیان هم چیز خوبی به نظر می رسد. وانگهی؛ ای کاش این حضور چشمگیر در بازارهای جهانی زمانی تلئلو یابد، که خودرو در بازار انحصاری داخلی به قیمت واقعی به دست مصرف کننده برسد و خودروسازان داخلی در بازاری ازاد، توان رقابت با خودروهای خارجی را داشته باشند!
درخشش ۱۲ دستگاه خودروی ایرانی در قلب بازار اروپا
یا خودرو سازان با مخاطب آمارها شوخی دارند، یا اتفاقی رخ داده است؛ در صفحه ۲۱ گزارش آمار مقدماتی تجارت خارجی درفروردین ماه سال ۱۳۹۰، ذیل “جدول شماره(ت.۱-۲)- سه کشور عمده مقصد صادرات خودرو سواری در فروردین ماه سال ۱۳۹۰” به جز عراق، دو کشور اروپایی نیز در بین مقاصد «عمده» صادرات خودروی سواری ایران نیز حضور دارند، خوشحال خواهید شد اگر بدانید این دو کشور اروپایی هستند. بله، ما در فروردین ماه به اتریش و رومانی خودروی سواری صادر کرده ایم. اما کمی صبر کنید، کل ارزش این صادرات غرور آفرین ۴۶ هزار دلار و کل وزن این صادرات ۴ تن است. کلا ۲ دستگاه خودروی یک تنی به اتریش و ۲ دستگاه دیگر به رومانی صادر کردیم. قیمت خودروهای صادراتی به اتریش ۱۵ هزار دلار( نزدیک به ۱۵ میلیون تومان) و قیمت خودروهای صادراتی به رمانی ۸ هزار دلار(تقریبا برابر ۸ میلیون تومان) بوده است.
در مورد برند و خریداران عمده دو مقصده عمده صادرات خودروی ساخت ایران در قلب اروپا، قاعدتا در گزارش گمرک توضیحی داده نشده است و این پرسشی است که خودروسازان داخلی باید به آن پاسخ دهند.
در اردیبهشت ماه امسال هم به قلب اروپا صادرات خودرو داشتیم. خوشبختانه روند صادرات عمده به رومانی ادامه داشته و دو دستگاه دیگر به رومانی خودرو صادر کردیم و به این ترتیب تعداد خودروهای صادر شده به رمانی به ۴ دستگاه افزایش میابد، از دیگر سو وزن خودروهای صادراتی در اردیبهشت ماه جمعا یک تن افزایش یافته و به سه تن می رسد. ارزش این دو خودرو روی هم ۵۹ دلار بوده است، مشخص نیست خودروی یک و نیم تنی که حدود ۲۹ و نیم میلیون تومان قیمت داشته است، چه برند تولید داخلی بوده، اما بالاخره خودروی صادراتی بوده است.
در اردیبهشت ماه اتفاق دیگری هم افتاده، علاوه بر ۲ دستگاهی که به رمانی صادر شده است، ۶ دستگاه خودروی سواری نیز به وزن جمعا ۷ تن به فرانسه صادر شده است. مجموع این ۶ دستگاه خودروی صادراتی به فرانسه(دومین کشور عمده مقصد صادرات خودروی سواری در دو ماهه نخست امسال) ۸۸ هزار دلار بوده است. باز هم خریدار و برند خودروها مشخص نیستند.
آمار صادرات خودرو به تفکیک ماه از ابتدای سال ۸۸ تا اردیبهشت سال ۹۰ - تعداد-ارزش-متوسط قیمت هر دستگاه
نصف شدن قیمت خودروی صادراتی به عراق
بی انصاف نباشیم، خودروسازان داخلی در دو ماهه نخست امسال، تعداد ۱۵۲۸ دستگاه خودرو به وزن تقریبی ۱۳۲۵ تن و به ارزش ۷۳۴۹ هزار دلار به عراق صادر کردند.
متوسط قیمت هر خودروی سواری صادراتی به عراق، حدود ۴ میلیون و ۸۰۰ تومان است. مشخص نیست قیمت تمام شده کدام خودروی ساخت داخل به ۴میلیون و ۸۰۰ تومان بوده که لا اقل این صادرات بدون سود و جهت کمک به همسایه شرقی مان محسوب شود.
ارزان ترین خودروی ساخت داخل، امروز چیزی نزدیک به ۶ و نیم میلیون به دست مصرف کننده داخلی خودمان میرسد، طبیعی است که منطق اقتصادی می گوید صادرات باید صرفه اقتصادی هم داشته باشد!
جالب است که اگر در ایران و برای مصرف کننده داخلی کمتر کاهش قیمتی به چشم میخورد، اما در مورد مصرف کننده عراقی، متوسط قیمت هر دستگاه خودرو ایرانی، در دو ماهه نخست امسال، بیش از ۴۵ درصد کاهش داشته است و تقریبا نصف شده است.
متاسفانه در آمارهای ماهانه خرداد و تیرماه(آخرین آمار منتشر شده توسط گمرک) دیگر خبری از آمار غرور آمیز خودروهای صادراتی ایران به چشم نمی خورد!
نمودار ارزش صادرات خودرو
قیمت خودروهای صادراتی و مقاصد عمده صادرات
در سال گذشته وضعیت صادرات خودرو نسبت به امسال به مراتب بهتر بوده است، لا اقل در بین مقاصد عمده، آمار های «دو دستگاه» به چشم نمی خورد!
عمده مقاصد صادرات خودروی ایرانی را در سال ۸۹، به ترتیب کشورهای: عراق، سوریه، ونزوئلا، ترکیه و ترکمنستان تشکیل می دهند.
در سال ۸۹، ارزان ترین خودروها به سوریه و گران ترین آنها به ترکیه صادر شده است. کشورهای مزبور به ترتیب میانگین ارزش هر خودروی صادراتی عبارتند از: ترکیه(میانگین ارزش هر دستگاه بیش از ۹۷۹۵ دلار)، ترکمنستان(میانگین ارزش هر دستگاه ۸۰۹۲ دلار)، عراق(میانگین ارزش هر دستگاه بیش از ۶۲۹۹ دلار)، ونزوئلا(میانگین ارزش هر دستگاه بیش از ۵۰۱۵ دلار) و سوریه(میانگین ارزش هر دستگاه بیش از ۴۳۰۱ دلار).
صادرات به ترکمنستان تنها در فروردین ۸۹ در بین مقاصد عمدعه مشاهده می شود و در گزارش ماه های بعد خبری از آن نیست. ترکیه نیز در چهار ماهه اول جزو مقاصد عمده به شمار می رود، اما در پایان سال، این کشورهای عراق، سوریه و ونزوئلا هستند که سه رتبه برتر مقصد صادرات خودروی ایرانی را به خود اختصاص دادند.
در سال ۸۹، به عراق مجموعا ۶۵۵۱۹ دستگاه خودروی سواری به ارزش ۴۱۲۷۱۴۰۰۰ دلار، به سوریه ۲۴۹۷ دستگاه خودرو به ارزش ۱۰۷۴۱۰۰۰ دلار و به ۸۴۴ دستگاه به ارزش ۴۲۳۳۰۰۰ خودرو صادر کرده ایم.
همچنین ۴۵ دستگاه در فروردین ۸۹ به ترکمنستان جمعا به ارزش ۳۶۴۱۴۰ دلار و ۱۳۱ دستگاه هم به ترکیه در چهار ماهه نخست سال ۸۹ به ارزش ۱۲۸۳۲۲۶ دلار خودرو صادر کرده ایم.
نمودار ارزش صادرات خودرو
وقتی یک دستگاه خودرو موازنه را متلاطم میکند
آمار صادرات خودرو در گزارش های گمرک به صورت ماهانه نیست، بلکه این آمار به صورت یک ماهه نخست، دو ماهه نخست، سه ماهه نخست… الی ۱۲ ماهه سال منتشر می شود. بر این برای دریافت تعداد واردات هر ماه، باید رقم بعدی را از رقم قبلی کشر کرد تا میزان واردات در یک ماه خاص بدست اید.
با این پیش زمینه به سراغ یکی از موارد جالب در این آمار برویم؛ در اردیبهشت ماه سال ۸۹ برای اولین بار ترکیه با ۱۳۰ دستگاه خودرو، قدم به جمع سه مقصد اصلی صادرات خودروی ایران می گذراد و ۶۳/۲(۲ممیز۶۳) درصد تعداد صادرات خودروای ایران را در دو ماهه نخست سال ۸۹ با ۱۳۰ دستگاه به خود اختصاص میدهد.
در سه ماهه نخست سال ۸۹، همچنان ترکیه با همان ۱۳۰ دستگاه قبلی، سومین مقصد عمده صادرات خودروی ایران است، با این تفاوت که سهم این کشور از ۶۳/۲ درصد از کل تعداد خودروهای صادراتی ایران، به ۱۸/۲(۲ممیز۱۸) درصد می رسد. تا اینکه در چهار ماهه نخست، که حاصل اضافه شدن آمار تیرماه به آمارهای قبلی است، ترکیه این بار با یک دستگاه خودروی صادراتی جدید، وارد میدان مقاصد عمده صادرات خودروی ایرانی می شود.
این یک دستگاه خودرو که در سه ماه و یک فصل در رده سه مقصد اصلی صادرات خودروی ایران این چنین نقش بازی می کند، خود بیان گر پهنه وسیع صادرات خودروی ایرانی است!
۲۷ ماه با صادرات خودر
میانگین قیمت هر دستگاه خودرو نشان میدهد، گرانترین خودرو ها در اسفند ۱۳۸۸، به ارزش هر دستگاه حدود ۷ هزار و ۵۸۰ دلار (میانگین ماهانه) و ارزان ترین خودرو ها در خرداد ۱۳۸۹، از قرار هر دستگاه ۴ هزار و ۴۹۴ دلار بفروش رسیدند.
در بهمن ماه ۱۳۸۹، صادرات خودرو از نظر تعداد به بالاترین حد خود رسیده و با ۱۱ هزار و ۴۴۷ دستگاه، بیشترین حجم صادرات را طی ۲۷ ماه مورد بررسی در اینجا به خود اختصاص داده است. کمترین صادرات نیز در اردیبهشت امسال با ۳۱۱ دستگاه رقم خورد.
از نظر ارزش نیز بهمن ماه ۱۳۸۹، با ۷۰ میلیون دلار و اردیبهشت ماه امسال با ۲ میلیون دلار، به ترتیب بیشترین و کمترین ماه های صادرات را در ۲۷ ماه مورد بحث به خود اختصاص دادند.
بررسی نمودار ارزش و تعداد خودروهای صادراتی به صورت ماهانه نشان میدهد طی این ۲۷ ماه، بیشترین صادرات خودرو در دو فصل سرد سال، یعنی پاییز و زمستان رخ داده است و از آن میان ابان تا اسفند ماه هر دو سال ۸۸ و ۸۹ صاحب رتبه هستند.
ارزش، وزن، تعداد و میانگین قیمت هر دستگاه خودروی صادراتی را در جدول مشاهده می کنید
میانگین قیمت هر دستگاه خودرو صادراتی/ برای دیدن تصویر در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید
کاهش ۲۴ درصدی قیمت برای مصرف کننده خارجی
در سال ۸۸ جمعا ۴۱ هزار و ۶۲۱ دستگاه خودرو به ارزش ۲۸۰ میلیون دلار از ایران به دنیا صادر شده که میانگین ارزش هر دستگاه خودروی صادراتی در سال ۸۸، ۶ هزار و ۷۲۷ دلار ثبت شده است.
در سال ۱۳۸۹، مجموعا ۶۹هزار و ۶۱۳ دستگاه خودرو، به ارزش ۴۳۴ میلیون دلار از ایران صادر شده است. به بیانی دیگر صادرات خودرو در سال ۸۹ به لحاظ تعداد ۲۵/۶۷(۶۷ممیز۲۵) درصد و از نظر ارزش ۵۵ درصد رشد داشته است.
اما صبر کنید؛ اگرچه در تعداد خودرو ما با رشد صادرات مواجه بودیم، اما رشد ارزش صادرات حدودا ۱۷ درصد کمتر از رشد تعداد است. این مساله را کاهش ۳۲/۷(۷ممیز۳۲) درصدی قیمت میانگین هر دستگاه خودرو حل می کند.
یعنی اگرچه در بازار داخلی سال به سال با رشد قیمت خودرو مواجه هستیم، اما در بازار صادرات، خودروسازان(که طبیعتا انحصاری و دولتی هستند) به مصرف کننده خارجی تخفیف ۳۲/۷ درصدی هم داده است!
جالب است بدانید در همین حال، ارزش میانگین هر دستگاه خودروی وارداتی حدودا ۲ درصد و ارزش کل واردات خودرو به کشورمان ۵۹/۷(۷ممیز۵۹) درصد رشد داشته است. خب؛ ظاهرا صادر کنندگان خودرو به کشور ما، مثل ما با مقاصد صادراتشان مهربان نیستند و از تخفیف های ۷ درصدی خبری نیست!
امسال اما برنامه به شکل دیگری است، در حالی که قیمت خودرو برای مصرف کننده داخلی به سرعت در حال افزایش است و اختلاف قیمت خودرو در برخی از مدل ها بین قیمت کارخانه و بازار آزاد، به لطف بازار انحصاری سر به فلک میزند، در دوماهه نخست امسال(آخرین تاریخی که آمار صادرات خودرو ثبت شده است، چراکه در آمار خرداد و تیر ماه خبری از آمار صادرات خودرو نیست) میانگین قیمت هر دستگاه خودروی صادراتی ۰۹/۲۴(۲۴ممیز۰۹) درصد به نفع مصرف کننده خارجی کاهش یافته است!
در دو ماهه نخست سال ۸۹، مجموعا ۴ هزار و ۹۴۶ دستگاه خودرو به ارزش ۶۷/۳۳(۳۳ممیز۶۷) میلیون دلار خودرو صادر شده بود، میانگین هر دستگاه خودروی صادراتی در دو ماهه نخست سال ۸۹ برابر ۶ هزار و ۸۰۷ دلار بوده است.
اما در فروردین و اردیبهشت ماه امسال، مجموعا یک هزار و ۵۴۸ دستگاه خودرو به ارزش ۸ میلیون دلار به خارج از کشور صادر شده است، میانگین ارزش هر دستگاه خودروی صادراتی در این مدت ۵ هزار و ۱۶۷ درصد بوده، این یعنی نسبت به مدت مشابه سال قبل، صادرات خودرو به لحاظ تعداد ۳۵/۴۸(۴۸ممیز۳۵) درصد و از نظر ارزش ۰۶/۳۹ (۳۹ ممیز۰۶) درصد کاهش داشته است.
ارزش کل صادرات در سال های ۸۸ و ۸۹ و دو ماهه اول سال ۹۰
تراز تجارت خودرو
در سال ۸۸، اختلاف ارزش واردات و صادرات خودرو بیش از ۵۴۹ میلیون دلار بوده است. تراز تجارت خودروی سواری در سال ۸۹ به منفی ۴۵۸ میلیون دلار می رسد و در حال حاضر، در حالی که از اردیبهشت ماه به این سو صادراتی انجام نشده، اما واردات خودرو همچنان ادامه دارد، تراز تجارت خودرو در ایران به منفی ۱۶۱ میلیون دلار رسیده است.
به بیان دیگر، در سال ۸۸، تراز تجارت خودرو ۷۵ به ۲۵ درصد و در سال ۸۹ ۶۷ به ۳۳ درصد به نفع واردات خودرو سنگینی کرده است.
اگر چه در چهار ماهه نخست امسال، شاهد کاهش ۳۹ درصدی واردات خودرو به کشور هستیم، اما از دیگر سو، اولا میانگین قیمت هر دستگاه خودروی وارداتی از ۱۹ هزار و ۵۶۸ دلار در چهار ماهه نخست سال ۸۹ به ۲۳ هزار و ۸۷ دلار در چهار ماهه نخست امسال رسیده و شاهد رشد حدودا ۱۸ درصدی است و از دیگر سو، نسبت صادرات به واردات خودرو در این مدت ۱۵ به ۸۵، به نفع واردات خودرو شده است.
اگرچه نوع و برند خودروهای صادراتی در آمارها مشخص نشده اند، اما میانگین قیمت دو خودروی پراید به عنوان ارزان ترین و سمند، به عنوان خودروی ملی از دو کارخانه عمده خودروسازی در کشور، چیزی نزدیک به ۱۰ تا ۱۱ میلیون تومان در بازار داخلی است. بی شک با توجه به میانگین وزن خودروهای صادراتی که اکثرا بالای یک تن هستند و نظر به وزن پریاد، به نظر نمی رسد تمامی خودروهای صادراتی پراید بوده باشند، بنا بر این طی این ۲۷ ماه، عموما ارزش خودروهای صادراتی چیزی حدود ۵۰ درصد ارزان تر از بازار داخلی بوده است.
تراز تجارت خودرو در سال های ۸۸-۸۹ و دو ماهه نخست سال ۹۰
اگر چه مدیران خودروساز و مسئولان دولتی، برای تبلیغات خود به پز صادرات خودرو نیاز دارند، اما آیا بهتر نیست پیش از صادرات خودرو و تساحب بازار های جهانی با تخفیف های ۵۰ درصدی و صادرات ۲ دستگاهی به رومانی، ابتدا فکری به حال بازار داخلی و قیمت های خودروهای مورد استفاده عموم مردم کرد. اگر اینطور نیست و خودروسازان دولتی از محل صادرات خودرو سودی هم داشتند، بهتر است آمارها با تکیه بر نوع برند و تعداد دقیق اعلام شود تا شائبه زیان ده بودن این صادرات در اذهان مردم از بین برود.
————
این گزارش در روزنامه اعتماد مورخ ۱۲ شهریور سال ۹۰ در صفحهه ۴ منتشر شد
مو رو از ماست می کشی بیرون + تو باید کارشناس ارشد اداره آمار بشی
مرسی از مطالب زیبا، دقیق و پرباری که منتشر می کنید. من از خوانندگان همیشگی سایت خبریتون هستم. یکی از دلایل علاقیه ی زیادم به سایت شما همین دقت موشکافانه وآگاه کننده ی مطالبتونه. ولی ای کاش قبل از انتشار یه تصحیح املایی کوچیک انجام می دادین. اگه ممکنه عراق رو که همسایه ی شرقی تایپ کردین رو تصحیح بفرمایین.
ممنون از سایت پربارتون.
موفق باشین.
به خدا باید دستت رو ببوسیم. دمت گرم. گزارش هات محشره. یه سوال . این خودروهای صادراتی چه جور خودروهایی هستند و ایا به دست مصرف کننده داخلی می رسد…
انواری جان سلام
ضرورتی شد که برای یه سری آمار بیام به سایتت که مثل گذشته خبرای خوبو و نازتو دیدم. در خصوص آماری که از صادرات خودرو گفته بودی. یه نکته بود که کاهش بهش می پرداختی اونم وارداتی است که در این قبال انجام میگیرد. خصوصا وادارت حودرویی که از ترکیه به ایران همواره در حال گسترش است. حتما در یه پروژه جداگانه این واردات و صادرات رو با هم مقایسه کن و خبرشو هم به من بده. ممنونم موفق و موئید باشی
قیصری
براوو تو یو
با سلام و تشکر بابت مطالب همیشه ارزشمنددتون
طبق اطلاعات بنده به نقل از کارشناسان ایران خودرو، صادرات و یا به بیان بهتر ارسال چند دستگاه خودرو به کشورهای اروپایی عمدتا بدلیل انجام یکسری تستها و آزمایشات بوده که البته در چهار رعایت حقوق مصرف کننده(!) هیچگاه نتایج این تستها بصورت عمومی اعلام نمی شود.
موفق باشید