بی شک دهه ۸۰ رکورددار مرگ و میر بر اثر سوانح هوایی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران است. شرح سوانح و تعداد قربانیان آن را در تصویر زیر مشاهده می کنید،اگرچه همواره سانحه هوایی در ایران شایع است، اما باید پذیرفت فاصله سوانح هوایی در ایران نسبت به سال های قبلی بسیار کمتر شده اند و نوع برخورد مسئولان پس از سوانح نیز دگرگون شده بود
سرانجام امروز وزیر راه استیضاح شد. بهبهانی، پیرترین عضو کابینه و استاد احمدی نژاد. حقیقتا یکی از کسانی است که احمدی نژاد به خاطر او هزینه های زیادی را تحمل کرده است؛ اگرچه ما مفهوم هزینه را برای احمدی نژاد مترادف مشایی می دانیم.
به یاد بیاورید ماجرای افشاگری ها در مورد سخنان بهبهانی در کلاس درس، که مربوط می شد به خاطرات او از دوران تحصیل در ایالات متحده امریکا. ماجرای منوریل و پایان نامه احمدی نژاد را هم حتما به خاطر دارید.
بگذریم از اینها و برسیم به سال ۱۳۸۸، در آن هیاهو و ناآرامی ها، بهبهانی همیشه یک بهانه دست اول داشت که به دست مخالفان احمدی نژاد بدهد. قطار شیراز، ماجرای افتتاح اتوبان تهران پردیس، وضعیت جاده ها و… همه اینها یک طرف، ماجرای قطار مشهد و سقوط هواپیما در قزوین و دیگری سانحه هواپیما در مشهد به فواصل زمانی خیلی کوتاه و همزمان با اوج ناآرامی های کشور، همگی نشان می دهد بهبهانی از حاشیه ساز های دولت چیزی کم ندارد!
اگرچه حمل و نقل ریلی، وضعیت راه ها و جاده های آسفالت و… همگی در حیطه اختیارات یک وزیر راه قرار دارند، اما ظاهرا مرسوم است که از اول انقلاب تاکنون، حمل و نقل هوایی، پاشنه آشیل یا به تعبیر بهتر بهانه ورود به کنار گذاشتن وزیر راه باشد. از همین رو “آینده” برآن شد تا گزارشی از وضعیت سقوط هواپیماها از ابتدای انقلاب تاکنون به حضور ارایه دهد.
آغاز ماجرا
اولین سانحه هواپیما پس از انقلاب، در ۳۱ خرداد ۱۳۵۹ رخ داد. بر اساس آمار شبکه ایمنی هوانوردی ایران، یک هزار و ۵۳۰ سانحه هوایی در میان هواپیماهای ایران رخ دادهاست که بین پنجاه تا هفتاد سانحه آن مرگبار بودهاند.
پس از انقلاب ۱۳۵۷، بیش از هزار و ۷۵۰ نفر جان خود را در سوانح هوایی ایران از دست دادهاند و سقوط هواپیمای ایرباس آ-۳۰۰ در پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر، بهوسیله ناو جنگی وینسنت آمریکا در خلیج فارس هشتمین حادثه هواپیمائی در دنیا از لحاظ تعداد مسافرین کشته شده می باشد که تمام ۲۹۰ سرنشین آن در دم کشته شدند؛ که البته آن را نمی توان در رده سوانح عادی هوایی به شمار آورد، چون یک نمونه از کشتار مردم بی دفاع است.
سقوط هواپیمای نظامی در کرمان با ۲۷۶ کشته بزرگترین سانحه هوایی جهان بین سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۴ میلادی بودهاست.
اولین حادثه هوایی پس از انقلاب در ۲۱ ژوئن ۱۹۸۰ رخ دادهاست و پس از آن تا خردادماه سال ۱۳۸۳ تعداد ۲۳۳ سانحه غیر نظامی رخ دادهاست. که از میان آنها ۶۷ سانحه مرگبار، منجر به ۹۹۸ کشته و ۹۷ مجروح شدهاست.
بر اساس اطلاعات شبکه ایمنی هوانوردی، تعداد ۱۷۶۶ نفر پس از سال ۱۳۵۷ تاکنون بر اثر سانحههای هوایی در ایران جان خود را از دست دادهاند.
این به آن معناست که طی این سی سال، هر ماه متوسط ۵ نفر در ایران جان خود را بر اثر سوانح هوایی از دست دادند.
قاتل ترین پرنده های آسمان ایران
در تصویر زیر می توانید رتبه قاتل ترین پرنده ها در آسمان ایران را بر اساس تعداد قربانی گرفته مشاهده کنید.
دارنده رتبه نخست قتل ایرانیان، پرنده ای روسی است با نام توپولوف ۱۵۴، که بین هواپیماهای نظامی ترابری، هواپیماهای ار اختیار نیروهای نظامی و … نیز صاحب رتبه است.
دومین پرنده قاتل در ایران هواپیمای ترابری سی-۱۳۰ است. ساخت امریکا، نام آن بعد از سانحه تاسف برانگیز آن در سه راه آذری و در محل خانه های سازمانی نیروی هوایی ارتش بر سر زبان ها افتاد.
ایلوشین ۷۶ سومین قاتل در ایران است که تعداد قربانیان آن بالغ بر ۲۹۷ نفر است.
مقام اول و دوم سوانح هوایی ازآن هواپیماهای روسیست و مقام سوم به هواپیمای آمریکایی اختصاص یافته
است.
ذکر این نکته نیز به جاست که هواپیماهای در اختیار نیروهای نظامی و همچنین واقعه تاسف بار شلیک ناو نظامی امریکایی به هواپیما در خلیج فارس در این دسته بندی(طبیعتا) جای نگرفته است.
تلفات در ایرلاین های ایرانی از سال ۱۳۵۹ تاکنون
تقویم مرگ و میر میان آسمان و زمین
تعداد قربانیان در دهه ۶۰
سوانح این دهه را در تصویر زیر مشاهده می کنید با این توضیح که واقعه سال ۶۷ که برای ایرباس آ۳۰۰ رخ داد، به دلیل حمله غیر انسانی یک ناو نظامی امریکایی به هواپیمای مسافربری ایرانی رخ داد. دیگر اینکه دو هواپیمای سی-۱۳۰ در تملک ارتش بودند.
تعداد قربانیان دهه ۷۰
مالک دو هواپیمای ایلوشین و آنتونوف که در تصویر زیر دور آنها خط کشیده شده است مشخص نیست. دو پرنده سی-۱۳۰ هم در تملک ارتش بودند.
تعداد قربانیان دهه ۸۰
بی شک دهه ۸۰ رکورد دار مرگ و میر بر اثر سوانح هوایی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران است. شرح سوانح و تعداد قربانیان آن را در تصویر زیر مشاهده می کنید، توضیح آنکه ایلوشین سال ۸۱ و انتونوف سال ۸۵ در تملک سپاه پاسداران بودند و سی-۱۳۰ ۸۴ و آواکس ۸۸، در اختیار نیروی هوایی ارتش بودند.
اگرچه همواره سانحه هوایی در ایران شایع است، اما باید پذیرفت فاصله سوانح هوایی در ایران نسبت به سال های قبلی بسیار کمتر شده اند و نوع برخورد مسئولان پس از سوانح نیز دگرگون شده است.
دولت با شعار مبارزه با مرفهان بی درد وارد میدان شد، اما در عمل تعداد زیادی از افراد جامعه در طول مدت فعالیت او به بین طبقات اجتماعی حرکت کردند و حاصل آن شد که دیگر استفاده از هواپیما به عنوان یک وسیله حمل و نقل لوکس در بین مردم مطرح نشد.
استفاده از حمل و نقل هوایی عمومیت بیشتری یافت و تعداد بیشتری از مردم درگیر آن شدند.
از سوی دیگر تعداد مردمی که خودروی شخصی دارند افزایش یافت و همین موضوع سبب شد تا آنها نسبت به وضعیت راه ها حساسیت بیشتری نشان دهند.
وعده ها و تناقضات واقعیت و گفته ها نیز دلیل دیگری بود که جایگاه وزیر راه را در افکار عمومی به شکل خاصی شکل داد.
ماجرای قطار شیراز و قطار مشهد، ماجرای اتوبان تهران پردیس و…
از همه بدتر، رفتار و واکنش های رئیس سازمان هواپیمایی کشور هم بود. بر اساس آنچه رسانه ها و کارشناسان طی سال های گذشته نوشته اند، برآورد می شود که اصولا نخجوانی جوان از عذر خواهی زیاد خوشش نمی اید و حتی دست بزن هم دارد.
مصداق بارز آن هم سیلی نخجوانی جوان در گوش مدیر عامل تابان در جلسه کمیسیون عمران مجلس بود. همان وقت هم نمایندگان مجلس نامه ای گروهی نوشته و از بهبهانی خواستند که یا نخجوانی را عزل کند یا خودش صندل وزارت را ترک کند. بهبهانی هم قول داد که نخجوانی حقوق خوانده را از پشت میز ریاست سازمان هواپیمایی کشور بلند کند، اما ظاهرا نتوانست.
نهایتا ماجرا به آنجا کشید که علی رغم همه رپورتاژ آگهی های بخش خبری ۲۰:۳۰ برای جناب وزیر راه پیش از انتخابات سال ۸۸، در انتخابات سال ۸۸ و بعد از انتخابات سال ۸۸ ، علی رغم تمام کمک های مرئی و نامرئی بلاعوض و لابی ها و… نهایتا پیرمرد دانشگاهی جدی جدی استیضاح و رفتنی شد.
هر چند موارد تکان دهنده نمایندگان مجلس که درباره عملکرد وزارت راه در این دوره بیان شد، مردم را درباره این تصمیم مجلس به تحسین وا داشت، اما یک نکته را باید در نظر داشت، بعد از بهبهانی «یک نفر» دیگر معتمد احمدی نژاد بالاخره می آید.اما ناوگان هوایی فرسوده کشور را یکباره صفر کیلومتر نمی کند. واقعیت این است که سن و سال ناوگان هوایی ما، مثل سن و سال آقای وزیر سابق خیلی بالا رفته و برای این موضوع هم باید فکر تازه ای کرد
——————————————–
این گزارش را برای سایت آینده نیوز نوشتم که در تاریخ ۱۲ بهمن ماه ۱۳۸۹ با کد خبر: ۲۴۸۱۳ منتشر شد.