Amirhadi Anvari

یعنی یک خانواده چهار نفره جمع و جور فقط اگر بخواهند به بقا در نیمه بهمن امسال ادامه دهند نزدیک به ۷۵۰ هزار تومان ماهانه نیاز دارند. این خانواده هیچ پس اندازی نخواهد داشت، بسیاری از خانواده ها درگیر انواع اقساط نیز هستند، در چنین شرایطی باید چه کار کرد. موضوع کم یا زیاد مصرف کردن نیست، موضع در مورد زندگی اشرافی و… هم نیست، ما در مورد حداقل های زندگی در تهران سال ۹۰ صحبت میکنیم…

از بهمن ماه سال گذشته تا امسال در حالی که دستمزدها افزایش چندانی نداشتند اما اتفاقات زیادی در بازار افتاده، از طلا و ارز که بگذریم، قیمت خوراکی و آشامیدنی، اجاره بهای مسکن، حمل نقل و پوشاک و.. همگی رشد داشتند.

اخیرا نیز اظهارات یک چهره اقتصادی سبب شد تا مردم به بازار برای تهیه ارزاق هجوم ببرند و نتیجه آنکه چند روز قفسه های فروشگاه های بزرگ تهران از اقلام اساسی خالی مانده بود.

در روزگار نه چندان دور یعنی تا همین هفته سوم خرداد امسال هر هفته فهرستی از قیمت خوراکی ها منتشر میشد، اما بعد از هفته وم خردادماه انتشار این فهرست به شکل ناگهانی متوقف شد.

خبرنگار اعتماد برای کسب قیمت خوارکی های موجود در آن لیست سری به فروشگاه های بزرگ تهران زده که عموما مواد غذایی را ۱۰ درصد پایین تر از قیمت بازار عرضه میکنند.

لبنایات: قیمت هر کیلو ماست پاستوریزه هم اکنون در بازار ۱۰۵۵۵ ریال است که نسبت به زمان مشابه سال قبل(هفته دوم بهمن ماه ۸۹) نزدیک به ۴ درصد کاهش قیمت داشته، قیمت هر کیلو پنیر پاستوریزه نیز با ۸ درصد کاهش به هر کیلو ۶۲۵۰۰ ریال رسیده است. اما بسته های ۴۵۰ گرمی پنیر پاستوریزه با افزایش قیمت ۲۶ درصدی به ۱۹۱۲۵ ریال رسیدند. قیمت هر کیلو کره پاستوریزه نیز با افزایش نزدیک به ۱۹ درصدی به ۸۳۰۰۰ ریال رسیده است. قیمت هر لیتر شیر نیز با افزایش ۵/۲ درصدی به ۱۰۲۵۰ ریال رسیده است. به این ترتیب به طور متوسط لبنیات در هفته دوم بهمن امسال نسبت به سال گذشته ۳۱ درصد افزایش قیمت داشته است.

گوشت و تخم مرغ: قیمت تخم مرغ در هفته دوم بهمن ماه امسال نسبت به سال گذشته نزدیک به ۶۱ درصد رشد داشته و از ۳۳۷۸۰ ریال در سال ۸۹ به ۵۴۵۰۰ در هفته دوم بهمن امسال رسیده است. قیمت هر کیلو گوشت گوسفندی با استخوان از ۱۷۰۵۱۰ در هفته دوم بهمن سال پیش به ۲۲۲۵۰۰ در نیمه بهمن امسال رسیده که حاکی از رشد ۵/۳۰ درصدی قیمت آن است، قیمت گوشت گوساله نیز بیش از ۵۲ درصد رشد داشته و از ۱۱۸۲۲۰ ریال در نیمه بهمن پارسال به ۱۸۰۰۰۰ ریال در نیمه بهمن امسال رسیده است. هر کیلو مرغ هم سال قبل در بازار ۳۱۸۳۰ ریال ثبت قیمت شده که امسال در نیمه بهمن در فروشگاه ها به قیمت ۳۳۰۰۰ ریال به فروش می رسد که نشان دهنده رشد ۶/۳ قیمت ان است. این یعنی در این گروه به طور میانگین قیمت ها ۳۷ درصد طی یکسال رشد داشتند.

حبوبات: حبوبات به طور میانگین ۲۹ درصد طی یکسال رشد قیمت داشتند. قیمت هر کیلو لپه نخود هم اکنون ۲۸۰۰۰ ریال است که نشان دهنده رشد ۲۳ درصدی آن است. قیمت هر کیلو نخود ۳۵۴۴۴ ریال است که از رشد ۵۸ درصدی آن نسبت به زمان مشابه سال قبل خبر میدهد.

هر کیلو عدس ۳۳۱۶۷ ریال، هر کیلو لوبیا چیتی ۳۷۲۲۲ ریال، هر کیلو لوبیا چشم بلبلی ۳۳۵۵۵ ریال، هر کیلو لوبیا سفید ۲۵۶۶۷ ریال و هر کیلو لوبیا قرمز ۱۰۴۴۰ ریال قیمت دارند که به ترتیب نشان دهنده رشد: ۲۳، ۴۴، ۴۵، ۳۵، ۱۵،  ۱۹ و کاهش ۶ درصدی قیمت این اقلام نسبت به زمان مشابه سال قبل است.

آخرین آماری که در مورد مجموع قیمت ها منتشر شده است در آذرماه امسال توسط اداره امار بانک مرکزی انتشار یافته که حاکی از افزایش نزدیک به ۲۸ درصدی شاخاص کالاها، ۱۶ درصدی خدمات و ۲۱ درصدی مسکن، اب، برق، گاز و سایر سوخت هاست.

میوه و سبزیجات: قیمت هر کیلو سیب قرمز هم اکنون هر کیلو ۱۸۵۰۰ ریال است که نسبت به مدت مشابه سال قبل نزدیک به ۶ درصد کاهش قیمت داشته، قیمت سیب سفید هر کیلو ۲۰۰۰۰ ریال است که نسبت به زمان مشابه سال قبل رشد ۱۰ درصدی را نشان میدهد. هر کیلو لیموشیرین نیز با رشد ۲ درصدی به ۱۲۵۰۰ ریال رسیده است، پرتقال نسبت به زمان مشابه سال قبل نزدیک به ۲۳ درصد کاهش قیمت داشته و هر کیلو ۱۲۰۰۰ ریال در بازار بفروش می رسد.

اما قیمت خیار با رشد ۹۵ درصدی به هر کیلو ۲۲۰۰۰ ریال رسیده، قیمت گوجه با رشد ۴ درصدی به هر کیلو ۸۵۰۰ تومان رسیده و هر کیلو بادنجان در بازار به قیمت ۱۷۵۰۰ ریال بفروش میرسد که نشان دهنده رشد قیمت ۶۹ درصدی آن است. هر کیلو سیب زمینی نیز هم اکنون ۵۰۰۰ ریال قیمت دارد که در مقایسه با قیمت آن در نیمه بهمن سال قبل نزدیک به ۳۶ درصد کاهش قیمت داشته، پیاز هم با نزدیک به ۲۸ درصد کتاهش به قیمت هر کیلو ۷۰۰۰ ریال رسیده است.

لوبیا سبز نزدیک به ۱۴ درصد رشد قیمت داشته و هر کیلو ۳۲۵۰۰ ریال بفروش میرسد.

قند، شکر و چای: قیمت هر کیلو قند سال گذشته ۱۴۰۳۰ ریال ثبت شده که در نیمه بهمن ماه امسال در فروشگتاه ها هر کیلو قند به قیمت ۲۰۶۴۳ ریال عرضه میشود که حاکی از رشد ۴۷ درصدی قیمت آن است. هر کیلو شکر نیز به طور متوسط هم اکنون ۴۵۰۰۰ ریال قیمت دارد که در مقایسه با قیمت سال قبل یعنی ۱۱۶۱۰ نشان دهنده رشد ۲۹۴ درصدی آن است! بسته های نیم کیلویی چای خارجی نیز به طور متوسط ۶۴۲۶۷ ریال قیمت دارند که در مقایسه با قیمت سال قبل یعنی ۵۲۹۲۰ ریال نزدیک به ۲۱ درصد رشد قیمت دارند.

روغن: هر حلب ۵ کیلویی روغن جامد هم اکنون ۱۱۸۸۸۹ ریال قیمت دارد که در مقایسه با قیمت نیمه بهمن سال قبل ۱۰۳۸۴۰ ریال نزدیک به ۱۴ درصد رشد قیمت داشته است.

بسته های روغن مایع نیز سال گذشته حدودا ۱۹۵۹۰ ریال قیمت داشتند که قیمت آنها امسال حدودا به ۳۳۰۱۸ ریال رسیده است که این نیز حاکی از رشد ۶۸ درصدی قیمت آنهاست.

برنج: هر کیلو برنج ایرانی درجه یک سال گذشته در هفته دوم بهمن ماه به قیمت ۳۱۰۸۰ ریال بفروش میرسیده، هم اینک هر کیلو برنج ایرانی درجه یک حدودا ۴۵۰۰۰ ریال قیمت دارد که نشان دهنده رشد ۴۵ درصدی قیمت آن است. هر کیلو برنج خارجی غیر تایلندی نیز سال گذشته ۲۱۲۳۰ ریال قیمت داشته که قیمت آن امسال به ۲۶۳۵۰ ریال رسیده، این نیز نشان دهنده رشد ۲۴ درصدی قیمت برنج خارجی غیر تایلندی است.

اگر به طور متوسط طبق جدول یک خانواده ۴ نفری از این اقلام مصرف کند یعنی هزینه ماهانه تهیه اقلام ضروری در نیمه بهمن سال قبل بالغ بر ۱۶۵ هزار تومان بوده است، این مبلغ با همین نسبت در نیمه بهمن ماه امسال به ۲۱۴ هزار تومان رسیده که نشان دهنده رشد نزدیک به ۳۰ درصدی بهای این سبد است.

توجه داشته باشید که علاوه بر این سبد کوچک خوارکی ها و اقلام مصرفی دیگری نیز وجود دارند، اقلامی نظیر نان و غلات، رب گوجه فرنگی، انواع سس ها، انواع سبزیجات …. همچنین مایحتاج ضروری یک خانواده را تنها خوراکی ها تشکیل نمیدهند، بلکه شوینده ها نیز نقش مهمی در مصرف یک خانواده دارند که قیمت آنها در نیمه بهمن سال قبل به طور دقیق در دسترس نیست.

برای مثال شاخص قیمت نان و غلات که در سبد مصرفی خانوار بانک مرکزی از ضریب اهمیت ۲۸ درصدی نیز برخوردار است در اذماه امسال نسبت به اذرماه سال قبل ۶۷ درصد افزایش داشته است. شاخص قیمت ماهی و حیوانات دریایی که در سبد قیمت خرده فروشی به آن پرداخته نشده است نیز در همین مدت نزدیک به ۲۰ درصد رشد داشته است.

افزیش قیمت ها در پاییز

آخرین آماری که در مورد مجموع قیمت ها منتشر شده است در آذرماه امسال توسط اداره امار بانک مرکزی انتشار یافته که حاکی از افزایش نزدیک به ۲۸ درصدی شاخاص کالاها، ۱۶ درصدی خدمات و ۲۱ درصدی مسکن، اب، برق، گاز و سایر سوخت هاست.

شاخص اجاره بهای مسکن که ضریب اهمیت آن ۱۷/۱۹ درصد در آمارهای رسمی ذکر میشود نزدیک به ۵/۱۲ درصد رشد داشته، با این شرح که ضریب اهمیت در واقع سهمی است که هر کدام از این اقلام از درآمد خانوار بر اساس آمارهای رسمی به خود اختصاص دادند. بهای تعمیرات و خدمات ساختمانی نزدیک به ۱۸ درصد افزایش قیمت داشته و اثاث و لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه نزدیک به ۱۷ درصد افزایش قیمت داشته است.

رشد شاخص قیمت پوشاک و کفش در اذرماه امسال نسبت به اذرماه سال قبل ۲۳ درصد بوده و بهداشت و درمان نزدیک به ۱۹ درصد طی میدت یکسال افزایش قیمت داشته است.

حمل و نقل ۳۳ درصد و ارتباطات ۵/۱ درصد افزایش قیمت داشتند. تفریح و امور فرهنگی ۱۶ درصد و بهای استفاده از رستوران و هتل ها نزدیک به ۱۸ درصد در اذرماه امسال نسبت به اذرماه سال گذشته افزایش قیمت داشته است. تحصیل نیز افزایش ۱۶ درصدی داشته است.

با وجود رشد نزدیک به ۲۲ درصدی شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی آنهم بر اساس امارهای رسمی باتنک مرکزی در آذرماه امسال( که احتمالا طی دی و بهمن ماه رشد بیشتری نیز داشته، اما آمار آنها هنوز اعلام نشده است) حقوق و درآمد و دستمزد مردم رشد قابل توجهی نداشته است.

بر این اساس تنها راه باقی مانده کاهش مصرف است. تمام اینها در حالیست که بر اساس اظهار نظرها، در آینده قرار است بخشی از یارانه نقدی برخی اقشار حذف شود.

تنها تهیه خوراک، آنهم بر اساس سبد کالایی که در بالا ذکر شد با حداقل مصرف برای یک خانواده ۴ نفره ۲۱۴ هزار تومان هزینه برای خانواده خواهد داشت. به این رقم حداقل اجاره خانه ۳۰۰ هزار تومانی خانه مسکونی را اضافه کنید. اگر در این خانواده حداقل یکی از فرزندان نیز دانشجوی دانشگاه آزاد در رشته های علوم انسانی باشد، برای هر ترم نزدیک به ۶۰۰ هزار تومان نیز هزینه تحصیل وی برای خانواده اهمیت دارد. این یعنی هر ماه نیز ۲۰۰ هزار تومان هزینه تحصیل فرزند خانواده به لیست بالا اضافه میشود.  قاعدتا این خانواده نیاز به حمل و نقل نیز دارند، حتی اگر روزانه تنها ۵۰۰ تومان هر کدام از اعضای خانواده هزینه حمل و نقل کنند، یعنی هر ماه نزدیک به ۶۰ هزار تومان نیز هزینه رفت و آمد به این لیست اضافه خواهد شد. اگر این خانواده ماهانه ۶ قالب صابون مصرف کنند یعنی ۳ هزار تومان نیز باید هزینه صابون(صابون ایرانی ارزان قیمت) کنند، یک شامپو هم لااقل ۲۵۰۰ تومان برای یک خانواده در ماه به نظر زیاد نمیرسد؛ لااقل چهار بسته پودر رخت شویی به قیمت ۸۵۰ تومان هم برای شستشو ضروری به نظر می رسد که سر جمع نزدیک به ۳۵۰۰ تومان نیز هزینه پودر رخت شویی خواهد بود. اضافه کنید به این لیست یک بسته مایع ضرف شویی ۹۰۰ تومانی را، خدای ناکرده در اثر بیماری و.. آنهم در فصل سرما شاید هر ماه به طور میانگین ۱۰-۲۰ هزار تومان(با وجود بیمه) هزینه درمان شود. بهای گاز، برق، تلفن، شارژ آپارتمان و… به حساب یارانه نقدی کنار گذاشته میشود. ، خرید لباس، تفریح، لوازم غیر ضوروی خانگی، احتمالا عطر و… را کنار میگذاریم. یعنی یک خانواده چهار نفره جمع و جور فقط اگر بخواهند به بقا در نیمه بهمن امسال ادامه دهند نزدیک به ۷۵۰ هزار تومان ماهانه نیاز دارند.

این خانواده هیچ پس اندازی نخواهد داشت، بسیاری از خانواده ها درگیر انواع اقساط نیز هستند، در چنین شرایطی باید چه کار کرد. موضوع کم یا زیاد مصرف کردن نیست، موضع در مورد زندگی اشرافی و… هم نیست، ما در مورد حداقل های زندگی در تهران سال ۹۰ صحبت میکنیم…

*از آنجا که دیگر بانک مرکزی قیمت اقلام را به صورت هفتگی از خرداد امسال منتشر نمیکند، قیمت ها از فروشگاه های زنجیره ای گرفته شدند که تقریبا همگی ۱۰ درصد پایین تر از قیمت خرده فروشی های عادی هستند.

** برای مثال اگر یک خانواده ۴ نفره طی یک ماه ۲و نیم کیلو گوشت مرغ مصرف کنند، بر این اساس مصرف از واحد آنها برابر ۵/۲ واحد خواهد شد که در قیمت واحد ضرب و هزینه نهایی آنها بدست خواهد آمد.

————–

این مطلب در روزنامه اعتماد مورخ ۲۳ بهمن ۱۳۹۰، صفحه ۱۳ منتشر شد