از اخم رحیمی تا قطع صادرات پژو؛ چند درصد خودروهای داخلی به پژو گره خورده؟
۴۶ درصد از کل خودروهای سواری تولیدی در آخرین آمارها تولید ایران خودرو بوده حدود ۹۳ درصد خودروهای سواری تولیدی ایران خودرو نیز وابسته به پژو هستند.
با اعلام توقف ارسال قطعات به سوی ایران ازسوی شرکت پژوی فرانسه، متعارف ترین خودرو سواری در ایران با چالش جدی مواجه شده است، چرا که علاوه بر محصولاتی نظیر پژو ۴۰۵، ۲۰۶ و پارس، سمند نیز در واقع نوع بومی سازی شده ۴۰۵ محسوب می شود و با تحریم قطعات دچار چالش خواهد شد و البته خود این شرکت نیز بازار مهمی را از دست خواهد داد.
واقعیت این است که پژو دست کم یک سوم از مجموع تولید خودروهای سواری کشور را به خود اختصاص داده و ایران خودرو نیز نیمی از کل بازار خودروی کشور را در اختیار دارد. اگرچه برخی بر داخلی بودن تولیدات خانواده پژو تاکید دارند، اما بر اساس آمارهای وزارت صنایع هم که پیش برویم، لااقل ۲۴ درصد محصولات خانواده پژو در ایران خارجی هستند.
در واقع با احتساب افزایش تولید ایران خودرو در اسفند و استفاده خودروی سمند از تجهیزات پژو، عملا حدود ۴۰ درصد بازار خودروی ایران تحت تاثیر تحریم پژو قرار خواهد گرفت.
علاوه بر این، بر اساس آمار گمرک نیز در ۱۱ ماه سال ۹۰ نزدیک به ۴۸ درصد از مجموع قطعات منفصله برای مونتاژ خودرو در داخل کشور از فرانسه وارد شده است.
بدیهی است صادرکنندگان فرانسوی قطعات خودرو به ایران قطعا کمپانی های رنو و پژو هستند. اما بر اساس آخرین آمارها، لگوان رنو با نام ایرانی تندر۹۰ تنها ۷ درصد از مجموع تولیدات ایران خودرو را به خود اختصاص داده است. حالا شرکت پژو سیتروئن که بخشی از سهام آن توسط جی ام امریکایی خریداری شده خبر از تحریم فروش کالا به ایران داده است.
برخی معتقدند بسیاری از قطعات خودروهای فرانسوی(به طور مشخص پژو) هم اکنون توسط چین به سفارش ایران تولید و در داخل به مصرف می رسد، به خصوص در مورد قطعات یدکی چنین اعتقادی وجود دارد.
اما آمار گمرک حکایت از واقعیتی دیگر دارد. بر این اساس طی یازده ماهه سال قبل، از مجموع اقلامی که تحت تعرفه “قطعات منفصله خودرو جهت ساخت خودروی سواری” در درصد های مختلف به کشور وارد شدند نزدیک به ۴۸ درصد مستقیما از فرانسه به ایران وارد شده است و پس از فرانسه این اقلام از ژاپن، رومانی، چین، کره جنوبی، ترکیه، اسپانیا و… به ایران وارد شدند.
ماجرای سیاسی ایران و پژو از اواسط مهرماه سال قبل شروع شد. در هیاهوی موضع گیری های کشورهای غربی علیه ایران، محمدرضا رحیمی با اشاره به قدرت ایران در تنبیه اقتصادی دولت‌های تابع آمریکا در بحث تحریم ایران، گفت: به عنوان مثال اقتصاد فرانسه با یک اخم ایران فرومی‌پاشد و به وضع ۱۰۰ سال پیش برمی‌گردد!
رحیمی در توضیح این اظهارنظر خود در حضور میهمانان اروپایی مراسم اختتامیه دهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت تهران گفت: مثلا اگر وزیر صنایع ما تصمیم بگیرد واردات قطعات خودرو پژو از فرانسه را لغو کند ۲٫۵ میلیارد واردات ما پایین می‌آید بنابراین در فرانسه چه اتفاقی می افتد؟ به باور بنده صنعت خودرو فرانسه فرو می ریزد. ۴ روز پس از این اظهار نظر رحیمی سخنگوی شرکت خودروسازی پژوی فرانسه گفت: ایران یک درصد از کل گردش مالی ما را در برمی‌گیرد!
اظهار نظر رحیمی و واکنش طرف اروپایی تا مدت ها نقل محافل طنز رسانه های فارسی بود، اما اتفاق جدیدی رخ نداد تا تعطیلات نوروز که شرکت فرانسوی پژو سیتروئن اعلام کرد ارسال قطعات به ایران را رسما تحریم خواهد کرد.
با توجه به اینکه برخی قطعات مهم و کاربردی خودروهای تولید ایران خودرو، یکی از دو شرکت بزرگ خودرو سازی کشور از خارج از کشور تامین می شود، به نظر می رسد این تصمیم در تولید این شرکت هم تاثیرات منفی خواهد گذاشت؛ تاثیراتی که اگر قطع تولید نباشد، لااقل در چرخه تولید این شرکت بزرگ تاثیر بسزایی خواهد گذاشت.
کاهش تولید ایران خودرو بر اساس آمارهای رسمی
سال گذشته (بر اساس آخرین آمار، یعنی تجمیعی تا بهمن ۱۳۹۰) مجموعا یک میلیون و ۲۸۶ هزار و ۶۴۶ دستگاه خودروی سواری توسط مجموع خودروسازان کشور تولید شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل (یک میلیون و ۲۴۷ هزار و ۲۴۰ دستگاه) حاکی از رشد ۲/۳(۳ ممیز ۲) درصدی مجموع تولید خودروی سواری در کشور است.
برای دیدن در ابعاد بزرگتر روی جدول کلیک کنید
از مجموع این تولیدات به ترتیب ایران خودرو با تولید ۵۸۸ هزار و ۴۱۲ دستگاه ۴۶ درصد، سایپا با تولید ۳۹۴ هزار و ۲۷۴ دستگاه ۳۰ درصد و پارس خودرو نیز با تولید ۲۹۵ هزار و ۲۷۲ دستگاه ۲۳ درصد در کل تولید نقش داشتند. ۷ خودروساز دیگر سرجمع با تولید ۸ هزار و ۵۸۸ دستگاه جمعا یک درصد از تولید را بر عهده داشتند.
البته براساس اعلام مسئولان ایران خودرو این شرکت با تولید حدود سه هزار خودرو در روز در اسفند ماه کاهش تولید خود در سال گدشته را جبران کرده است.
واضح است که اصولا ایران خودرو با ۴۶ درصد سهم از کل تولید خودروی سواری کشور سهم بسزایی در بازر خودروهای سواری ایران دارد؛ همچنین این شرکت به طور مستقیم نزدیک به ۵۲ هزار و ۸۰۰ نفر خدمه دارد که به نظر سهم بالایی در اشتغال کشور را ازآن خود کرده است.
به هر حال قطعات مورد نیاز تولید خانواده پژو به کشور خواهد رسید، اما باید دید این دور زدن تحریم چقدر هزینه اضافی به ایران خودرو تحمیل خواهد کرد و آیا این هزینه اضافی توسط مصرف کنندگان پرداخت خواهد شد، یا دولت خود این هزینه اضافی را به گردن خواهد گرفت؟
پژو چقدر در ایران خودرو سهم دارد؟
بر اساس آمارهای رسمی انواع پژو ۴۰۵ با ۱۳ هزار و ۹۰۵ دستگاه ۲۹ درصد مجموع تولید ایران خودرو در بهمن ماه ۹۰ (آخرین آمار) را به خود اختصاص داده است. پس از ۴۰۵، سمند با ۱۰ هزار و ۸۲۰ دستگاه ۲۳ درصد از کل تولید، انواع ۲۰۶ با ۱۰ هزار و ۵۰۷ دستگاه ۲۲ درصد کل تولید، انواع پژو پارس با ۸ هزار و ۲۴۷ دستگاه ۱۷ درصد کل تولید، انواع تندر۹۰ با ۳ هزار و ۱۶۶ دستگاه ۷ درصد کل تولید و پژو ۲۰۷ آی و سوزوکی ویتارا به ترتیب با ۷۱۰ و ۲۳۷ دستگاه نزدیک به یک درصد از کل تولید کارخانجات ایران خودرو در بهمن ماه سال گذشته را به خود اختصاص دادند.
یعنی اگر تنها سهم خودروهایی که نام پژو را یدک میکشند با هم جمع کنیم، نزدیک به ۷۰ درصد از تولیدات ایران خودرو مستقیما برند پژو را یدک میکشند. حال اگر ۲۳ درصد سمند را هم اضافه کنیم، یعنی ۹۳ درصد تولیدات پژو هستند!
همچنین آمارها نشان می دهند در یازده ماهه سال گذشته تولید ۲۰۶ نزدیک به ۸/۵(۵ممیز۸) درصد رشد، تولید ۴۰۵ نزدیک به ۱۴ درصد در کارخانه مرکزی و ۲/۲ درصد در کارخانه خراسان ایران خودرو کاهش، تولید پژو پارس نزدیک به ۷۶ درصد در کارخانه مرکزی کاهش و نزدیک به ۵ درصد در کارخانه خراسان رشد داشته است. تولید روآ نزدیک به ۴۴ درصد کاهش داشته، سمند ۵/۵ درصد و پژو ۲۰۷ آی ۴/۴ درصد رشد داشته اند. همچنین تولید سوزوکی ویتارا نیز با کاهش نزدیک به ۴ درصدی در کارخانه خراسان روبرو بوده است.
برای دیدن در ابعاد بزرگتر روی جدول کلیک کنید
بر این اساس می توان گفت ایران خودرو بر اساس آخرین آمارهای تولید خودروهای: ۴۰۵، ۲۰۶، سمند و ۲۰۷ آی را افزایش داده و در مقابل شاهد کاهش تولیداتی نظیر پژو روآ و پژو پارس هستیم.
این یعنی افزایش تقاضا برای محصولاتی که کمترین داخلی سازی را داشتند!
پژوهای دورگه!
بر اساس آخرین اطلاعاتی که وزارت صنایع و معادن اعلام کرده است، در خانواده پژو، نزدیک به ۶۲ درصد ۲۰۶ ، ۹۰ درصد پژو پارس، ۹۳ درصد پژو ۴۰۵ ساخت داخل هستند. از آنجا که پژو ۲۰۷ آی نیز شباهت بسیاری به ۲۰۶ دارد، به نظر می رسد همان درصد ۲۰۶ درباره این خودرو نیز صادق باشد.
به عبارتی به طور میانگین ۷۶ درصد خودروهای خانواده پژو ساخت داخل هستند و نزدیک به ۲۴ درصد لوازم و قطعات آنها از خارج از کشور وارد میشود. اما آیا تمام این قطعات از فرانسه به کشور وارد می شوند؟
درصد داخلی سازی خودروهای موجود در بازار داخل/ برای دیدن در ابعاد بزرگتر روی تصویر کلیک کنید
ایران بازار کدام کشورهاست؟
برخی معتقدند بسیاری از قطعات خودروهای فرانسوی(به طور مشخص پژو) هم اکنون توسط چین به سفارش ایران تولید و در داخل به مصرف می رسد، به خصوص در مورد قطعات یدکی چنین اعتقادی وجود دارد.
اما آمار گمرک حکایت از واقعیتی دیگر دارد. بر این اساس طی یازده ماهه سال قبل، از مجموع اقلامی که تحت تعرفه “قطعات منفصله خودرو جهت ساخت خودروی سواری” در درصد های مختلف به کشور وارد شدند نزدیک به ۴۸ درصد مستقیما از فرانسه به ایران وارد شده است و پس از فرانسه این اقلام از ژاپن، رومانی، چین، کره جنوبی، ترکیه، اسپانیا و… به ایران وارد شدند.
به طور دقیق از فرانسه ۵/۸۹۵(۸۹۵ ممیز۵) میلیون دلار برابر با ۴۸ درصد، از ژاپن ۲/۳۴۲(۳۴۲ممیز۲) میلیون دلار برابر با ۱۸ درصد، از رومانی ۶/۳۲۷ (۳۲۷ ممیز۶) میلیون دلار برابر ۱۸ درصد، از چین ۹/۱۴۱(۱۴۱ممیز۹) میلیون دلار برابر ۸ درصد، از کره جنوبی ۷/۶۳(۶۳ممیز۷) میلیون دلار برابر ۳ درصد، از ترکیه ۵/۴۷ (۴۷ممیز۵) میلیون دلار برابر ۳ درصد، از اسپانیا ۷/۱۰ (۱۰ممیز۷) میلیون دلار برابر با یک درصد و از کشورهای هند، ایتالیا، امارات، برزیل، سوئد و بریتانیا مجموعا ۱۶ میلیون دلار یعنی نزدیک به یک درصد قطعات منفصله جهت مونتاژ خودروی سواری در داخل به کشور وارد شده است.
نکته آن که به نظر می رسد صادرکننده اصلی قطعات از اروپا کمپانی های پژو سیتروئن و رنو بودند. کشورهایی نظیر رومانی، همچنین احتمالا آنچه از ترکیه به کشور وارد شده نیز محصولات کمپانی پژو بوده است.
هزینه دور زدن تحریم ها به عهده کیست؟
به طور قطع فرانسه سهم عمده ای در بین صادرکنندگان قطعات منفصله جهت مونتاژ در داخل داشته است، البته دقیقا مشخص نیست چقدر از این واردات به محصولات کمپانی رنو(جهت مونتاژ تندر ۹۰) و چقدر متعلق به کمپانی پژو سیتروئن بوده است.
قطعا ایران از خود فرانسه مقادیر زیادی قطعات جهت ساخت خودروهای خانواده پژو وارد کرده است. اما به نظر نمی رسد قطع مستقیم این صادرات از فرانسه سبب تعطیلی خطوط تولید خانواده پژو در ایران شود؛ چه آنکه ایران سهم عمده ای از محصولات پژو را به خود اختصاص داده است و اظهار نظر مسئولان پژو پس از سخنرانی رحیمی در ایران کمی سیاسی به نظر می رسد، چراکه محصولات پژو در کمتر کشور اروپایی و جهان به جز ایران خریدار دارند.
همچنان که در خبرها نیز آمده است این کمپانی به توصیه کمپانی امریکایی جی ام اقدام به تحریم یک طرفه صادرات قطعات به ایران کرده، اما این واردات میتواند(نظیربسیاری دیگر از اقلام) از کشورهای ثالثی به کشور انجام شود. بر این اساس به هر حال قطعات مورد نیاز تولید خانواده پژو به کشور خواهد رسید، اما باید دید این دور زدن تحریم چقدر هزینه اضافی به ایران خودرو تحمیل خواهد کرد و آیا این هزینه اضافی توسط مصرف کنندگان پرداخت خواهد شد، یا دولت خود این هزینه اضافی را به گردن خواهد گرفت؟
پیش از تعطیلات نوروز نیز با توجه به تغییرات شدید نرخ ارز در کشور، محصولات ایران خودرو شاهد افزایش قیمت چشمگیری بودند، حال با این پیشامد جدید باید دید آیا افزایش قیمت جدیدی در راه خواهد بود؟
مبادی اصلی واردات قطعات منفصله جهت ساخت خودروی در داخل / برای دیدن در ابعاد واقعی روی تصویر کلیک کنید
بر فرض دقیق بودن آخرین آمار از داخلی سازی محصولات پژو باز هم نزدیک به ۲۴ درصد از این خودروها از خارج کشور وارد میشوند به هر حال هرگونه تغییر قیمت در این ۲۴ درصد میتواند روی قیمت محصول نهایی تاثیر گذار باشد.
با توجه به تغییر قیمت ها در اسفند سال گذشته و واکنش های شدید به افزایش قیمت ها از سوی خودروسازان، مدیران ایران خودرو به عنوان بزرگترین خودروساز داخلی احتمالا بهار سختی را تجربه خواهند کرد، چراکه از یک طرف باید قطعات خود را نه به طور مستقیم، بلکه از طریق کشورهای ثالث تامین کنند و طبیعتا هزینه ای بابت این دور زدن ها تقبل کنند و از دیگر سو در قیمت گذاری محصولات خود دچار مشکل هستند.
—————————–
این مطلب در سایت بازتاب منتشر شد
