یک دهه بازرگانی با بحرین
ارزش مجموع مبادلات ایران و بحرین در دهه ۸۰ برابر با ۹۴۶ میلیون و ۸۵۹ هزار و ۲۳۲ دلار بوده است. از این میزان، ۶۷۳ میلیون و ۴۳۵ هزار و ۹۱۶ دلار سهم بحرین و سود این کشور از محل صادرات به ایران بوده و در مقابل ۲۷۳ میلیون و ۴۲۳ هزار و ۳۱۶ دلار نیز سهم ایران از این رابطه از محل صادرات به بحرین بوده است.
بحرین در حال اعلام کرده که قصد تحریم کالاهای ایرانی را دارد، که اصولا ارزش صادرات ایران به این کشور جدید التاسیس چیزی نیست که بتوان به آن به چشم یک اهرم نگاه کرد. ارزش مجموع مبادلات ایران و بحرین در دهه ۸۰ برابر با ۹۴۶ میلیون و ۸۵۹ هزار و ۲۳۲ دلار بوده است. از این میزان، ۶۷۳ میلیون و ۴۳۵ هزار و ۹۱۶ دلار سهم بحرین و سود این کشور از محل صادرات به ایران بوده و در مقابل ۲۷۳ میلیون و ۴۲۳ هزار و ۳۱۶ دلار نیز سهم ایران از این رابطه از محل صادرات به بحرین بوده است.
بحرین واردات کالا از ایران به کشورش را ممنوع کرده است، این در حالیست که ارزش کل صادرات ما به بحرین طی یک دهه کمتر از ۶ درصد صادراتمان در سال ۸۹ به چین است.
طی سال های ۸۰ تا ۸۴، به وضوح مشاهده می شود که همزمان با کاهش واردات از بحرین، صادراتمان به این کشور در حال رشد بوده است، تا اینکه در سال ۸۴ واردات بار دیگر افزایش میابد و همزمان با آن صادرات نیز جهش بزرگی داشته است.
در سال ۸۵، تب تند ۸۴، به عرق می نشیند و صادرات به بحرین ناگهان کاهش چشم گیری نشان می دهد، همزمان با آن، واردات رشد قابل توجه خود که از سال ۸۴ اغاز کرده بود را ادامه میدهد.
از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴
در سال ۸۰، مجموع صادرات ما به بحرین برابر با ۱۵۹۴۶۰۲۸ دلار و مجموع وارداتمان از آن کشور برابر با ۷۲۲۵۸۱۱۶ دلار است. تراز تجاری مان در این سال ۸۲ به ۱۸ درصد به نفع بحرین تعریف شده است. در این سال بحرین چهلمین مقصد صادرات ایران است و سی و پنجمین کشوری به شمار می رود که ایران از آن واردات داشته است.
در سال ۱۳۸۱ تراز تجاری ۲۴ به ۷۶ درصد تغییر می کند، بازهم به نفع بحرین است، اما سهم ایران بهبود ۶ درصدی یافته است. ارزش کل مبادلات دو کشور در سال ۸۱ برابر با ۷۴۰۵۸۶۰۶ دلار بوده که از این میزان ۵۶۴۰۵۷۳۴ دلار به واردات ایران از بحرین و ۱۷۶۵۲۸۷۲ دلار به صادرات ایران به بحرین اختصاص داشته است. در سال ۸۱ بحرین همچنان سی و پنجمین کشور مرجع واردات ایران و چهل و یکمین کشور مقصد صادرات ایران است.
در سال ۱۳۸۲ بحرین بازهم به جایگاه چهلمین کشور مقصد صادرات ایران میرسد و اما جایگاهش در بین کشورهای مبدا واردات ایران متزلزل شده و به چهل و دومین کشور سقوط می کند. تراز تجاریمان به ۲۷ به ۷۳ به نفع ایران تغییر می کند که خود درخورد توجه است. ارزش کل مبادلات دو کشور در سال ۸۲ برابر با ۷۰۳۸۲۳۰۴ دلار است که از این میزان ۱۸۹۰۸۷۵۸دلار به صادرات ایران به بحرین و۵۱۴۷۳۵۴۶ دلار به واردات ایران از بحرین اختصاص یافته است.
در سال ۱۳۸۳ تراز تجاری بازهم به نفع ایران حرکت می کند، در این سال عقربه ترازو ۳۶ به ۶۴ درصد به نفع بحرین تنظیم می شود و سهم ایران از مجموع مبادلات نزدیک به ۱۰ درصد بهبود میابد. بحرین پنجاه و سومین مبدا واردات ایران در بین کشور های جهان است، اما جایگاهش در بین مقاصد صادرات ایران تغییری نکرده و همچنان رتبه چهلم خود را حفظ کرده است. ارزش صادرات ایران به بحرین در این سال برابر با ۲۱۹۷۸۴۱۳ میلیون دلار بوده و در مقابل ارزش واردات ما از بحرین برابر با ۳۸۲۴۵۶۵۹ دلار بوده است.
از ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸
در سال ۸۴ ناگهان واردات و صادرات هر دو جهش قابل توجهی میکنند. مجموع ارزش مبادلات کشورمان و بحرین به ۱۶۷۲۴۶۹۸۸ دلار می رسد. از این مبادلات ۱۱۸۲۶۳۸۷۶ دلار صادرات ایران به بحرین بوده و ۴۸۹۸۳۱۱۲ دلار واردات ایران از بحرین را شامل می شود. بحرین به بیست و دومین مقصد صادرات ایران بدل شده و در مقابل پنجاه و یکمین کشور مبداء واردات ایران است.
در سال ۱۳۸۵، صادرات ایران به بحرین با همان شیبی که صعود کرده بود، سقوط می کند. ارزش کل مبادلاتمان در این سال برابر با ۱۷۷۳۲۷۶۱۹ دلار بوده که از این رقم ۵۱۴۶۲۱۲۹ دلار به صادرات ایران به بحرین و ۱۲۵۸۶۵۴۹۰ دلار به واردات ایران از بحرین اختصاص دارد. تراز تجاریمان با بحرین ۲۹ به ۷۱ درصد به نفع بحرین است. این کشور سی و ششمین مبداء واردات ایران است و به سی و هشتمین مقصد صادرات ایران بدل شده است.
در سال ۱۳۸۶، بازهم شاهد کاهش کل مبادلات هستیم. وارداتمان از بحرین برابر ۹۸۵۲۱۵۶۳ دلار و صادراتمان به ان کشور برابر۳۹۳۳۶۵۰۰ دلار بوده است. در این میان سهم تراز تجاریمان در همان ۲۹ به ۷۱ درصد به نفع بحرین ثابت شده است. در این سال بحرین چهل و دومین مقصد صادرات ایران است و در مقابل چهل و یکمین مبدا واردات ایران در سال ۸۶ بحرین است.
در سال ۱۳۸۷ تراز تجاریمان با بحرین ۳۵ به ۶۵ به نفع بحرین تنظیم شده است. ارزش کل صادراتمان به این کشور ۵۵۲۵۲۶۵۴ دلار است که جایگاه چهل و سومین کشور مقصد صادرات ایران را برای بحرین به ارمغان آورده است. در مقابل با ۱۰۲۳۹۹۳۷۳ دلار واردات از بحرین، این کشور به چهل و یکمین مبداء واردات ایران بدل شده است.
۱۳۸۸ تاکنون
در سال ۱۳۸۸ واردات و صادرات هر دو کاهش داشتند. یک درصد سهم بحرین در تراز بهبود یافته تا آن را به ۳۴ به ۶۶ درصد به نفع بحرین برساند. وارداتمان از بحرین ۴۷۷۸۴۹۱۲ دلار میرسد تا این کشور در رتبه پنجاه و چهارمین مبداء واردات ایران قرار گیرد و در مقابل با ۲۴۸۸۹۳۷۶ دلار صادرات از ایران به بحرین، این کشور در رتبه کشور پنجاه و هفتم در بین مقاصد صادرات ایران می ایستد.
در سال ۱۳۸۹، تراز تجاری دو کشور از فروردین تا اسفند بهبوبد قابل توجهی به نفع ایران میابد، در تراز تجاری ۵۳ درصد سهم بحرین ثبت شده و از سوی دیگر ۴۷ درصد سهم ایران است. بحرین شصت و یکمین مقصد صادرات ایران به شمار می رود و ارزش صادراتمان به آن کشور برابر ۲۷۹۹۶۵۸۶ دلار است. در مقابل، ارزش وارداتمان از بحرین برابر ۳۱۴۹۸۴۱۱ دلار است تا این کشور در رتبه شصتمین مبداء واردات ایران قرار بگیرد.
از ابتدای امسال، بحرین دومین کشوریست که ادعای تحریم های یکجانبه علیه ایران را مطرح کرده است. پیش از این در نیمه اول فروردین ماه، هندوستان که یکی از مقاصد اصلی صادرات ایران به شمار می رود اعلام کرده بود قصد دارد به طور یکجانبه واردات به ایران را تحریم کند. این در حالیست که واردات هندوستان به ایران حجم قابل توجهی را به خود اختصاص نداده است.
بحرین نیز معلوم نیست با چه منطقی واردات از ایران را تحریم کرده است، چراکه صادرات ما به بحرین اصولا در حجمی نیست که بتواند یک درصد را نیز به خود اختصاص دهد. در واقع حجم ناچیز صادرات ما به بحرین ارزش چندانی ندارد که این تحریم بتواند کشورمان را از این محل مقبون سازد. تنها در سال گذشته، ایران به کشورهایی مثل چین ۴ و نیم میلیارد دلار، عراق با صادراتی برابر ۴٫۴ میلیارد دلار و امارات ۳٫۳ میلیارد دلار صادرات داشته است و کل حجم صادراتمان به این کشور که در سال گذشته کاهش نیز داشته است در حد و اندازه ای نیست که بتواند به عنوان یک اهرم مورد استفاده حاکمان بحرین قرار بگیرد که این روزها با اعتراضات مردمی در کشور خود مواجه هستند.
——————————-
این مطلب در روزنامه جهان صنعت، شماره ۱۹۵۴ مورخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۰، صفحه اول منتشر شد.