افزایش ۴۱۳ درصدی رشد قیمت ها در خرداد ۹۰ نسبت به خرداد ۸۹
پیش نوشت: در کامپیوتر های مختلف ممکن است اعداد ممیز دار معکوس شوند، برای مثال عدد ۷/۲۵ در حقیقت برابر است با ۲۵ممیز۷ . اگر در کامپیوتر شما این عدد معکوس شده، سایر اعداد را نیز معکوس در نظر بگیرید.
در سوم تیرماه ۱۳۸۴، محمود احمدی‌نژاد با شعار گسترش عدالت، ایجاد تحولات ساختاری در اقتصاد کشور به قصد اصلاح آن، حمایت از مستضعفان و. . . روی کار آمد. هنوز آن مصاحبه معروف دکتر محمود احمدی‌نژاد، که آن روزها مثل امروز شناخته شده نبود در گوش بسیاری از ما زنگ می‌زند: «یعنی مشکل کشور ما، شکل موی جوان‌هاست؟ یعنی مشکل مردم ما اینه؟ جوان هر طور که می‌خواهد موی خود را بزند، به من و شما چه ربطی دارد؟ دولت باید بیاید و اقتصاد را سامان بدهد. . . » و چه سامانی. . .
در این دوران هر چه واردات خودروهای لوکس، روز به روز افزایش یافت، به همان اندازه هم قیمت مواد غذایی ، کرایه وسایل نقلیه عمومی و. . . رشد کرد. حسب قاعده، ماشین‌های ۲۰۰ میلیون تومانی را قشر مستضعف مصرف نمی‌کنند، مستضعفان هستند و گرانی ۷۰ تا ۱۰۰ درصدی کرایه اتوبوس و چند برابر شدن قیمت نان.
افزایش قیمت مواد غذایی در «خردادماه امسال، در مقایسه با خرداد۸۹» نسبت به افزایش قیمت «خرداد ۸۹، نسبت به خرداد ۸۸» بیش از ۴۱۳ درصد بیشتر بوده؛ این گرانی فوق‌العاده را آمارهای بانک مرکزی می‌گوید.
برای دیدن تصویر در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید
افزایش قیمت سالانه
اداره آمار بانک مرکزی هر هفته گزارشی از متوسط قیمت خرده‌فروشی به رسانه‌های گروهی ارسال می‌کند که در آن فهرستی از قیمت مواد غذایی درج شده است. بر اساس این جدول می‌توان افزایش قیمت اقلام موجود را نسبت به زمان مشابه در هفته، ماه و سال قبل محاسبه کرد. آنچه در اکثر رسانه‌ها منتشر می‌شود همین است.
اما با مراجعه به آرشیو سال‌های قبل و در مقایسه تغییرات سالانه آنها، یک نکته جلب‌توجه می‌کند؛ درصد رشد سالانه امسال قیمت مواد غذایی، به طرز بی‌سابقه‌یی دگرگون شده است.
متوسط درصد رشد سالانه قیمت مواد غذایی در خردادماه، در سال‌های ۸۷ تاکنون، ۷۷/۱۲ درصد است، این در حالی است که متوسط افزایش قیمت سالانه در خردادماه امسال، نسبت به سال گذشته ۹/۳۴ درصد ثبت شده است. به عبارتی افزایش قیمت‌ها در خردادماه امسال در مقایسه با سال قبل، بیش از ۲۳/۴۱۳ درصد بیشتر از افزایش قیمت مواد غذایی در خردادماه سال ۸۹، نسبت به سال ۸۸ است.
افزایش قیمت‌های خردادماه امسال، ۲۹/۱۷۳ بیشتر از میانگین افزایش قیمت‌های سالانه در خردادماه سال‌های ۸۷ تاکنون است.
میانگین افزایش قیمت‌ها در هفته آخر خردادماه امسال، در مقایسه با هفته اول مردادماه سال ۸۴ (ابتدای ریاست‌جمهوری دکتر احمدی‌نژاد) حدود ۱۸۰ درصد است. به ترتیب گروه‌های تخم‌مرغ با ۳۰۷ درصد، میوه ۲/۳۰۳ درصد، گوشت قرمز با ۶/۲۰۱ درصد، سبزیجات با ۳/۱۹۹ درصد، برنج با ۱۹۱ درصد، روغن با ۵/۱۵۳درصد، قند و شکر با ۵/۱۴۶ درصد، لبنیات با ۹/۱۱۲ درصد، گوشت مرغ با ۵/۱۱۰ درصد و چای با ۴/۷۱ درصد، در آخرین هفته خرداد ماه امسال، در مقایسه با نخستین هفته از نخستین ماه آغاز به کار دکتر احمدی‌نژاد افزایش قیمت داشتند. انگور، سیب گلاب و خربزه به ترتیب با ۱/۴۵۹ درصد، ۸/۳۸۴ درصد و ۵/۳۵۹ درصد در بین اقلام مورد بررسی در اینجا صاحب بیشترین افزایش قیمت‌ها و پنیر پاستوریزه، پرتقال درجه یک و شیر، به ترتیب با ۲/۳۳ درصد، ۷/۴۸ درصد و ۶/۶۶ درصد کمترین رشد قیمت‌ها را داشتند. ریز قیمت‌ها و تغییرات را می‌توانید در نمایه‌ها و جداول مشاهده کنید.
براین‌اساس، درصد رشد قیمت‌ها در خردادماه سال ۸۷، نسبت به زمان مشابه سال ۸۶ برابر ۳۴/۷ درصد بوده است، در خردادماه سال ۸۸، همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری دهم، قیمت مواد غذایی نسبت به خرداد ماه سال قبل، تنها ۰۴/۲ درصد رشد دارد.
در خرداد سال ۸۹، درصد رشد مواد غذایی نسبت به خرداد ۸۸، به ۸/۶ درصد افزایش می‌یابد.
در خرداد ماه امسال اما، ناباورانه شاهد افزایش حدود ۳۵ درصدی مواد غذایی نسبت به زمان مشابه سال قبل هستیم. براساس جداول بانک مرکزی در چهار هفته خردادماه امسال، می‌توان چنین استنباط کرد که قیمت مواد غذایی بطور متوسط ۹/۳۴ درصد نسبت بمدت مشابه سال قبل رشد داشته است.
افزایش قیمت‌های خردادماه امسال
بر اساس آماری که بانک مرکزی برای چهار هفته خردادماه منتشر کرده است، می‌توان نتیجه گرفت که گروه تخم مرغ با میانگین افزایش ۵/۱۴۱ درصدی در صدر افزایش قیمت‌ها و چای با افزایش ۸/۵ درصدی پایین‌ترین افزایش قیمت را نسبت بمدت مشابه سال قبل داشته است.
بر این اساس افزایش قیمت‌ها در خردادماه امسال، در مقایسه با خرداد سال ۸۹، در گروه‌های یازده‌گانه این گزارش به ترتیب افزایش قیمت عبارت است از: تخم‌مرغ با ۵/۱۴۱ درصد، میوه با ۷/۵۷ درصد، روغن با ۵/۴۵ درصد، حبوبات با ۶/۲۷ درصد، برنج با ۹/۲۴ درصد، سبزیجات با ۳/۲۱ درصد، قند و شکر با ۵/۲۰ درصد، گوشت مرغ با ۶/۱۸ درصد، گوشت قرمز با ۱۲ درصد، لبنیات با ۶/۸ درصد و چای با ۸/۵ درصد.
نکته‌یی که در این بین حایز توجه است آن است که ۱۲ درصد افزایش قیمت گروهی مثل گوشت قرمز، چیزی حدود ۱۵۰۰ تومان است، این در حالی است که ۲۰ درصد گروهی مثل قند و شکر، تنها حدود ۲۴۰ تومان است.
جدول قیمت ۴۴ قلم از مواد غذایی در ابتدای کار احمدی نژاد تا هفته اخر خرداد ۹۰// واحد تمامی اقلام به جز: پنیر پاستوریزه، تخم مرغ، چای، روغن نباتی جامد و مایع که به ترتیب: بسته ۴۵۰ گرمی، شانه دو کیلویی، بسته ۵۰۰ گرمی، حلب ۵ کیلویی و لیتر هستند، کیلو است. // قیمت ها به ریال است/// برای دییدن در ابعاد واقعی روی تصویر کلیک کنید
تفاوت تورم و گرانی
تحلیل آمار‌ها نشان می‌دهد که ۴۱۳ درصد در واقع تورم نیست، بلکه «افزایش درصد رشد قیمت‌ها» از ۸/۶ (۶ممیز۸)درصد در خرداد ۸۹، به ۹/۳۴ (۳۴ممیز۹) درصد در سال ۹۰ است.
هنوز تورم خردادماه سال جاری اعلام نشده است و آخرین آمارهای تفکیک شده بانک مرکزی، مربوط به فروردین ماه سال جاری است. بر اساس جدول شماره یک شاخص کالاها و خدمات مصرفی مناطق شهری ایران (۱۳۸۳=۱۰۰) تورم خوراکی‌ها مجموعا در فروردین ۹۰، نسبت به فروردین ۸۹، ۷/۲۵ (۲۵ممیز۷) درصد گزارش می‌شود. شایان ذکر است، این تورم در سال قبل (یعنی فروردین ۸۹، نسبت به فروردین ۸۸) ۱/۱۴ درصد بوده است. (شاخص بهای کالاها وخدمات مصرفی در مناطق شهری ایران، اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی، دایره شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی، فروردین ماه ۱۳۹۰)
در واقع در این شیوه محاسبه تورم، بانک مرکزی گروه‌های خوراکی را در دسته‌بندی‌ها و اوزان غلات و نان با ضریب اهمیت۵۶/۴ درصد، گوشت با ضریب اهمیت۷۴/۶ درصد، ماهی و حیوانات دریایی با ضریب اهمیت۷۹/۰ درصد، لبنیات و تخم پرندگان با ضریب اهمیت۴۷/۳ درصد، روغن‌ها و چربی‌ها با ضریب اهمیت۹۷/۰ درصد، میوه‌ها و خشکبار با ضریب اهمیت۲۶/۵ درصد، انواع سبزی، حبوب و فرآورده‌های سبزی با ضریب اهمیت۸۷/۳ درصد، قند، شکر، مربا، عسل، شکلات و محصولات قنادی با ضریب اهمیت۲۷/۱ درصد، نمک و ادویه، سس‌ها و چاشنی‌ها و ترکیبات خوراکی با ضریب اهمیت۳۲/۰ درصد، دسته‌بندی کرده و بر اساس وزن (ضریب اهمیت) هر کدام، آنها را محاسبه و مجموع آنها را به عنوان درصد تورم اعلام می‌کند.
اما آنچه در این گزارش به آن اشاره شده است، درصد رشد قیمت‌ها (بدون در نظر گرفتن ضریب اهمیت آنها که بانک مرکزی از آن استفاده می‌کند) است. در واقع مفهوم آن گرانی هر کدام از کالاها، بر اساس قیمت آنها ـ و نه شاخص کلی گروه از کالاها ـ است.
برای دیدن تصویر در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید
گرانی در طول ۶ سال گذشته
حالا سال، سال ۱۳۹۰ است. خیلی وقت از آن روزها گذشته که بنزین زیر صد تومانی در ماشین‌ها می‌ریختند، از آب برای شست و شوی ماشین استفاده می‌کردند و. . . مشاغلی مثل دوره‌گردهایی که به دنبال نان خشک‌ها، در منازل می‌رفتند اصلا دیگر وجود ندارند.
مردم ایران بالاخره صرفه‌جویی را می‌آموزند و چه آموزش گرانی! واحد این اعداد تومان یا ریال نیست، اینها درصد افزایش قیمت هستند. ۴۵۹، ۳۸۴، ۳۵۹ و. . . اینها درصد افزایش قیمت اقلام خوراکی از در طول شش سال گذشته تاکنون هستند.
در آرشیو بانک مرکزی، جدول خرده‌فروشی مواد غذایی تا قبل از خرداد ۱۳۸۶ موجود نیست، اما هنوز هم در آرشیو مطبوعات قیمت دوران سال ۱۳۸۴، به نقل از گزارش‌های بانک مرکزی موجود است. در این بخش مقایسه‌یی انجام شده بین قیمت مواد غذایی اعلامی از سوی بانک مرکزی به نقل از خبرگزاری فارس در هفته اول مردادماه ۱۳۸۴، با هفته آخر خردادماه ۱۳۹۰٫
میانگین افزایش قیمت‌ها در هفته آخر خردادماه امسال، در مقایسه با هفته اول مردادماه سال ۸۴ (ابتدای ریاست‌جمهوری دکتر احمدی‌نژاد) حدود ۱۸۰ درصد است. به ترتیب گروه‌های تخم‌مرغ با ۳۰۷ درصد، میوه ۲/۳۰۳ درصد، گوشت قرمز با ۶/۲۰۱ درصد، سبزیجات با ۳/۱۹۹ درصد، برنج با ۱۹۱ درصد، روغن با ۵/۱۵۳درصد، قند و شکر با ۵/۱۴۶ درصد، لبنیات با ۹/۱۱۲ درصد، گوشت مرغ با ۵/۱۱۰ درصد و چای با ۴/۷۱ درصد، در آخرین هفته خرداد ماه امسال، در مقایسه با نخستین هفته از نخستین ماه آغاز به کار دکتر احمدی‌نژاد افزایش قیمت داشتند. انگور، سیب گلاب و خربزه به ترتیب با ۱/۴۵۹ درصد، ۸/۳۸۴ درصد و ۵/۳۵۹ درصد در بین اقلام مورد بررسی در اینجا صاحب بیشترین افزایش قیمت‌ها و پنیر پاستوریزه، پرتقال درجه یک و شیر، به ترتیب با ۲/۳۳ درصد، ۷/۴۸ درصد و ۶/۶۶ درصد کمترین رشد قیمت‌ها را داشتند. ریز قیمت‌ها و تغییرات را می‌توانید در نمایه‌ها و جداول مشاهده کنید.
ذکر این نکته نیز بجاست، که برخی اقلام موجود در گروه میوه جات در دو جدول مرداد ۱۳۸۴و خرداد ۱۳۹۰، شاید به دلیل تغییر فصل (که در گزارش‌های هفتگی بانک مرکزی نیز معمول است) موجود نبودند که عملا محاسبه تغییرات قیمتی آنها ممکن نبوده، لذا نگارنده با توجه به نبود گزارش مزبور در آرشیو بانک مرکزی، ناگزیر شده اطلاعات آن را از آرشیو خبرگزاری‌ها تهیه کند، بنابراین تنها در گروه میوه‌جات، مبنای محاسبه و گنجاندن اقلام، موجود بودن قیمت هر قلم کالا در هر دو تاریخ (هفته سوم خرداد ۹۰ و هفته اول مرداد ۹۰) و وجود آن در آرشیو خبرگزاری‌ها بوده است.
افزایش قیمت‌ها به کدام سو؟
در سوم تیرماه ۱۳۸۴، محمود احمدی‌نژاد با شعار گسترش عدالت، ایجاد تحولات ساختاری در اقتصاد کشور به قصد اصلاح آن، حمایت از مستضعفان و. . . روی کار آمد. هنوز آن مصاحبه معروف دکتر محمود احمدی‌نژاد، که آن روزها مثل امروز شناخته شده نبود در گوش بسیاری از ما زنگ می‌زند: «یعنی مشکل کشور ما، شکل موی جوان‌هاست؟ یعنی مشکل مردم ما اینه؟ جوان هر طور که می‌خواهد موی خود را بزند، به من و شما چه ربطی دارد؟ دولت باید بیاید و اقتصاد را سامان بدهد. . . » و چه سامانی. . .
در این دوران هر چه واردات خودروهای لوکس، روز به روز افزایش یافت، به همان اندازه هم قیمت مواد غذایی ، کرایه وسایل نقلیه عمومی و. . . رشد کرد. حسب قاعده، ماشین‌های ۲۰۰ میلیون تومانی را قشر مستضعف مصرف نمی‌کنند، مستضعفان هستند و گرانی ۷۰ تا ۱۰۰ درصدی کرایه اتوبوس و چند برابر شدن قیمت نان.
از قدیم سیب زمینی، نان و ماست یا تخم مرغ، طعام فرودست‌ترین اقشار جامعه بوده و جالب است که در دولت حامی مستضعفان، نان چند برابر شده، سیب‌زمینی ۲۰۸ درصد و ماست باز ۱۱۳ درصد و تخم مرغ هم که ۳۰۷ درصد افزایش قیمت داشته‌اند.
مردم آن روزها که یک شانه تخم مرغ به قیمت ۱۴۰۰ تومان می‌خریدند را دیگر تقریبا فراموش کردند. امروز هر شانه تخم مرغ بیش از ۵۵۰۰ تومان قیمت دارد. روزگاری در همین تهران، قیمت بربری ۵۰ تومان بود؛ ۵۰ تومانی که مردم تصور می‌کردند، خیلی گران شده… اما آمدن آقای احمدی‌نژاد و اصلاحات اقتصادی دولت ایشان، اگر در نگاه صاحب‌نظران محل نقد باشد، لااقل یک حسن داشت، مردم فهمیدند «از این هم گران‌تر می‌شود» و اتفاقا، در دوره کسی که شعار فرهنگی می‌دهد چنین چیزی رخ نداد، افزایش قیمت‌های ۴۰۰ درصدی، در دوران این دولت اتفاق افتاده است.
منابع:
- متوسط قیمت خرده‌فروشی مواد خوراکی در تهران، خبرگزاری فارس، مورخ ۹/۵/۱۳۸۴، کد خبر: ۸۴۰۵۰۹۰۲۸۷
- گزارش متوسط قیمت خرده فروشی برخی از مواد خوراکی در تهران، اداره آمار بانک مرکزی، هفته‌های چهارگانه خرداد سال‌های: ۱۳۸۷، ۱۳۸۸، ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰٫
——————–
این گزارش در روزنامه اعتماد، مورخ هشتم تیرماه ۹۰، در صفحه ۴ منتشر شد
