خودروهای ملی کجا هستند؟واردات لنت ترمز پیکان و پیچ در سال تولید ملی
ممکن نیست که در ایران زندگی کنید و حداقل یکبار از آن شوهای تبلیغاتی خودروسازان درباره تولید «خودروی ملی» را ندیده باشید. صفحات خودروی روزنامه ها پر است از مصاحبه ها و مقالاتی که از تولید ملی خودرو تجلیل می کنند.
شاید نگاهی به آمارهای گمرک کمی ناراحت کننده باشد، آنجا که نشان میدهد در سال ۱۳۹۱، سال تولید ملی، خودروسازان ایرانی از آلمان «پیچ» و از چین و امارات لنت و صفحه کلاچ «پیکان» وارد می کنند.
خودروسازان با تکیه بر تغییرات قیمت دلار در بازار، مدام قیمت محصولات خود را افزایش می دهند، از سوی دیگر با کاهش تولید کارخانه، اختلاف قیمت متوسط ۲۲ درصدی در بازار خودروی سواری درست شده، اما نگاهی به قیمت دلاری که برای واردات قطعات مورد استفاده این صنعت گران قرار گرفته است، نشان می دهد که اگرچه دلار در صرافی ها طی یک سال گذشته زیاد نوسان داشته، اما برای آنها این نوسانات زیاد قابل توجه نبوده، همان پیچ را هم با دلار کمتر از ۱۳۰۰ تومان به کشور وارد کردند، این در حالیست که مردم عادی و مسافران برای خرید دلار باید بیش از ۳ هزار تومان پول پرداخت کنند! در شرایطی که همه از تاثیر تحریم ها و قیمت ارز می گویند، واقعا واردات «لوله اگزوز» در اردیبهشت ماه از ایالات متحده امریکا ضروری بوده؟ واردات از کشورهای توسعه یافته توجیه دارد، اما واردات « انواع رادیاتور خودرو» از نیجر آنهم با دلار ۱۲۲۶ تومانی در شرایط فعلی چه ضرورتی داشته؟
خودروسازان، قیمت انواع خودرو را در آذرماه سال جاری نزدیک به ۴۲ درصد به طور میانگین افزایش دادند. این افزایش قیمت اکثرا با توجیه افزایش نرخ ارز انجام شده است. این در حالیست که براساس آمار گمرک ج.ا.ا، بررسی میانگین قیمت دلاری که با آن قطعات خودرو به کشور وارد شده است، نشان میدهد میانگین قیمت دلاری که برای واردات قطعات خودرو به کشور صرف شده است با سال گذشته تفاوت چندانی نکرده و جز در آذرماه، که آن هم برابر ۱۸۵۰ تومان بوده است، از ابتدا تا آبان ماه سال جاری، واردات قطعات خودرو با دلار ۱۲۲۴ تومانی به کشور انجام شده است که حتی از نرخ ۱۲۲۶ هم کمتر است.
این گزارشی است از چگونگی واردات قطعات خودرو در نه ماهه سال نخست جاری و رانتی که خودروسازان در بازار آزاد ایجاد کردند، آنهم در سال تولید ملی.
واردات ماهانه ۴۶ میلیون قطعات خودرو
در نه ماهه نخست سال جاری جمعا ۴۷۴ میلیون دلار قطعات خودرو به کشور وارد شده، آمارها نشان می دهد به طور متوسط هر ماه ۴۶ میلیون دلار قطعات خودرو به کشور وارد شده است، بیش از ۶۰ میلیون واردات در خردادماه بیشترین و نزدیک به ۲۵ میلیون دلار در شهریور ماه کمترین واردات قطعات خودرو به کشور را به خود اختصاص دادند.
در فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، شهریور، مهر، آبان و آذر به ترتیب: ۳۳، ۵۲، ۶۰، ۴۸، ۵۰، ۲۴، ۵۸، ۴۴ و ۴۰ میلیون دلار از این محصولات ذیل کدهای تعرفه: «۸۷۰۷۱۰۱۰»، «۸۷۰۷۱۰۹۰»، «۸۷۰۷۹۰۱۰»، «۸۷۰۷۹۰۲۰»، «۸۷۰۷۹۰۳۰»، «۸۷۰۷۹۰۹۰»، «۸۷۰۸۱۰۱۰»، «۸۷۰۸۱۰۹۰»، «۸۷۰۸۲۱۰۰»، «۸۷۰۸۲۹۱۰»، «۸۷۰۸۲۹۹۰»، «۸۷۰۸۳۰۱۱»، «۸۷۰۸۳۰۱۹»، «۸۷۰۸۳۰۲۱»، «۸۷۰۸۳۰۲۹»، «۸۷۰۸۴۰۱۰»، «۸۷۰۸۴۰۲۰»، «۸۷۰۸۴۰۴۰»، «۸۷۰۸۴۰۹۰»، «۸۷۰۸۵۰۱۱»، «۸۷۰۸۵۰۱۹»، «۸۷۰۸۵۰۲۱»، «۸۷۰۸۵۰۳۱»، «۸۷۰۸۵۰۳۹»، «۸۷۰۸۷۰۱۱»، «۸۷۰۸۷۰۱۹»، «۸۷۰۸۷۰۲۱»، «۸۷۰۸۷۰۲۹»، «۸۷۰۸۸۰۱۰»، «۸۷۰۸۸۰۹۰»، «۸۷۰۸۹۱۱۰»، «۸۷۰۸۹۱۹۰»، «۸۷۰۸۹۲۱۰»، «۸۷۰۸۹۲۹۰»، «۸۷۰۸۹۳۱۱»، «۸۷۰۸۹۳۱۹»، «۸۷۰۸۹۳۲۱»، «۸۷۰۸۹۳۲۹»، «۸۷۰۸۹۴۱۰»، «۸۷۰۸۹۴۹۰»، «۸۷۰۸۹۵۰۰»، «۸۷۰۸۹۹۲۱»، «۸۷۰۸۹۹۲۹»، «۸۷۰۸۹۹۳۱» و «۸۷۰۸۹۹۳۹» به کشور وارد شدند.
ارز ارزان در اختیار قطعات خودرو
خودروسازان، قیمت انواع خودرو را در آذرماه سال جاری نزدیک به ۴۲ درصد به طور میانگین افزایش دادند. این افزایش قیمت اکثرا با توجیه افزایش نرخ ارز انجام شده است. این در حالیست که براساس آمار گمرک ج.ا.ا، بررسی میانگین قیمت دلاری که با آن قطعات خودرو به کشور وارد شده است، نشان میدهد میانگین قیمت دلاری که برای واردات قطعات خودرو به کشور صرف شده است با سال گذشته تفاوت چندانی نکرده و جز در آذرماه، که آن هم برابر ۱۸۵۰ تومان بوده است، از ابتدا تا آبان ماه سال جاری، واردات قطعات خودرو با دلار ۱۲۲۴ تومانی به کشور انجام شده است که حتی از نرخ ۱۲۲۶ هم کمتر است.
اکثر مسئولان و خودروسازان داخلی علت افزایش قیمت تولیدات خود را افزایش قیمت ارز عنوان می کنند. این در حالیست که بررسی نه ماه واردات قطعات خودرو به کشور نشان از تغییرات چندانی در قیمت ارز ندارد.
اگرچه تغییرات قیمت ارز در یک سال گذشته غیر قابل انکار است، اما ظاهرا این تغییرات چندان دامان خودروسازان را نگرفته است.
در نگاهی کلی میانگین قیمت هر دلار برای واردات قطعات خودرو در نه ماهه اول سال جاری برابر ۱۲ هزار و ۸۶۲ ریال برابر هزار و ۲۸۶ تومان بوده است. بالاترین قیمت دلار برای واردات قطعات خودرو در آذرماه برابر هزار و ۸۵۱ تومان و پایین ترین قیمت مربوط به آبان ماه برابر هزار و ۲۲۱ تومان است.
در فروردین ماه سال جاری، مجموعا ۳۳ میلیون دلار قطعات به کشور وارد شده است که ارزش ریالی آنها در گمرک نزدیک به ۴۰۵ میلیارد ریال ذکر شده است، میانگین قیمت هر دلار برای قطعات خودرو در فروردین ماه امسال برابر ۱۲ هزار و ۲۳۸ ریال یا هزار و ۲۲۴ تومان بوده است.
در اردیبهشت ماه نیز میانگین قیمت هر دلار برای قطعات خودرو برابر ۱۲ هزار و ۲۵۶ ریال یا هزار و ۲۲۷ تومان بوده است، این رقم حاصل ۵۲ میلیون دلار واردات قطعات خودرو به ارزش ۶۴۲ میلیارد ریال است.
در خردادماه نیز جمعا ۶۰ میلیون دلار قطعات خودرو به ارزش ریالی ۷۴۲ میلیارد ریال به کشور وارد شده است که بیانگر میانگین قیمت ۱۲ هزار و ۲۵۴ ریالی برابر هزار و ۲۲۵ تومان است.
در تیرماه علی رغم تغییرات شدید قیمت ارز در بازار آزاد، همچنان دلار برای قطعات خودرو با نرخ پایین تر در نظر گرفته شده است. به طوری که در چهارمین ماه امسال ارزش ریالی ۴۸ میلیون دلار ۵۹۴ میلیارد دلار ثبت شده است که نشان از اختصاص دلار ۱۲ هزار و ۲۵۷ ریالی(هزار و ۲۲۶ تومانی) برای واردات قطعات دارد.
در مردادماه میانگین قیمت هر دلار برای واردات قطعات خودرو برابر ۱۲ هزار و ۲۵۴ ریال، برابر هزار و ۲۲۵ تومان ثبت شده است. در مرداد امسال جمعا ۵۰ میلیون دلار قطعات خودرو به ارزش ریالی ۶۱۳ میلیارد ریال به کشور وارد شده است.
در شهریور ماه، کلا ۲۴ میلیون دلار قطعات خودرو به ارزش ریالی ۳۰۴ میلیارد به کشور وارد شده که نشان دهنده اختصاص دلار ۱۲ هزار و ۲۶۰ ریالی(هزار و ۲۲۶ تومانی) به واردات قطعات خودرو است.
میانگین قیمت هر دلار برای واردات قطعات خودرو در مهرماه امسال ۱۲ هزار و ۲۵۶ ریال یا هزار و ۲۲۶ تومان در آمار گمرک ثبت شده است. این رقم حاصل واردات ۵۹ میلیون دلار قطعات خودرو به ارزش ریالی ۷۲۱ میلیارد ریال است.
در آبانماه امسال نزدیک به ۴۵ میلیون دلار قطعات خودرو با ارزش ریالی ۵۴۸ میلیارد ریال به کشور وارد شده که حکایت از اختصاص دلار ۱۲ هزار و ۲۱۳ ریالی(برابر هزار و ۲۲۱ تومان) برای واردات قطعات خودرو دارد.
اما در آذرماه امسال شاهد تغییر بزرگی در قیمت دلار مورد استفاده در واردات قطعات خودرو هستیم. در این ماه جمعا ۴۰ میلیون دلار قطعات خودرو به ارزش ریالی ۷۵۰ میلیارد ریال به کشور وارد شده که نشان دهنده دلار ۱۸ هزار و ۵۱۵ ریالی برای واردات قطعات خودرو است.
واردات از چین تا نیجر
چین، کره جنوبی، ترکیه، امارات متحده عربی، فرانسه، ژاپن، آلمان، رومانی، ایتالیا و سوئد ده مبدا اصلی واردات قطعات خودرو در نه ماهه نخست سال جاری را به خود اختصاص می دهند. این مبادی به ترتیب: ۳۱، ۲۸، ۹، ۶، ۵، ۵، ۴، ۳، ۳ و ۲ درصد از مجموع ارزش واردات قطعات خودرو به کشور را به خود اختصاص دادند.
در این مدت مجموعا ۱۲۶ میلیون دلار از چین، ۱۱۴ میلیون دلار از کره جنوبی، ۳۵ میلیون دلار از ترکیه، ۲۶ میلیون دلار از امارات متحده عربی، ۲۰ میلیون دلار از فرانسه، ۱۹ میلیون دلار از ژاپن، ۱۷ میلیون دلار از آلمان، ۱۱ میلیون دلار از رومانی، ۱۰ میلیون دلار از ایتالیا و ۹ میلیون دلار از سوئد انواع قطعات خودرو به کشور وارد شده است.
همچنین ۶ میلیون دلار از اسپانیا، ۳ میلیون دلار از تایوان، ۲ میلیون دلار از بلژیک، بیش از یک میلیون دلار از هند، بیش از ۱ میلیون دلار از هلند و ۱ میلیون دلار از سوئیس سایر مبادی واردات قطعات خودرو به کشور در نه ماهه نخست امسال را به خود اختصاص می دهند. ارزش واردات از مبادی دیگر به یک میلیون دلار نمیرسد، اما این کشورها به ترتیب ارزش عبارتند از: لهستان، عراق، صربستان، تایلند، مالزی، اتریش، سوریه، پرتغال، بلوروس ، برزیل، مراکش، کویت، آذربایجان، هنگ کنگ، عمان، اسلوونی، روسیه، انگلیس، سنگاپور، ایالات متحده، کانادا، لبنان، بلغارستان، تاجیکستان و نیجر که روی هم رفته از آنها نزدیک به ۲ و نیم میلیون دلار قطعات خودرو به کشور وارد شده است.
وقتی لنت پیکان هم در سال تولید ملی وارداتی است
در فروردین ماه امسال نزدیک به ۵ هزار دلار «لوازم یدکی بدنه خودروسواری» با دلار هزار و ۲۰۰ تومانی از چین به کشور وارد شده است. در تیرماه شاهد واردات نزدیک به ۱۰۰ هزار دلار «شفت تاج خروسی ومهره مارپیچ جعبه فرمان وانت پیکان» از چین به کشورمان هستیم. قیمت دلاری که برای این واردات از آن استفاده شده ۱۲۲۶ تومان بوده است.
در مهرماه نیز بیش از ۱۰۱ میلیون دلار صرف واردات «سیلندربدنه بوسترترمزپیکان وسیلندرقطعه چرخ عقب» از چین با دلار ۱۲۲۶ تومانی شده است.
«کفشکی لنت ترمز» ظاهرا قطعه بسیار پیچیده ای است، که می بایست ۱۴۵ هزار دلار از کشور با نرخ ۱۲۲۶ تومانی به چین فرستاده می شده!
بازهم در مهرماه نزدیک ۱۰۰ هزار دلار ۱۲۲۶ تومانی از کشور خارج شده تا «صفحه کلاچ سواری پرایدوپیکان» از چین به کشور وارد شود.
در همین آذرماه نیز با دلار ۱۲۲۶ تومانی به گواه آمارهای گمرک انواع: کاسه نمد-واشر-لوازم استارت -روکش سپر-سینی جلو، لنت ترمزسمند پیکان ۴۰۵ نیسان پراید زانتیا، لنت، رادیاتوربخاری -جعبه فرمان -وایرشمع -آینه بغل، لنت ترمزجلوسواری سمند، لنت ترمزجلووعقب پژو۲۰۶وجلوسمند، لنت ترمزخودروسواری، لنت ترمزوکمک فنروقالپاق چرخ سواری و… به کشور از چین وارد شده است.
صنعت خودروی کشور ظاهرا پیشرفت زیادی کرده که در فروردین ماه مجبور بودیم ۲۰ کیلیو پیچ از آلمان با دلار ۱۲۲۶ تومانی وارد کنیم، در اردیبهشت ماه، واردات «پیچ» خالی از آلمان افزایش یافته و به ۶۸ کیلو رسیده است!
لنت ترمز کالایی است که از آن در فروردین ماه ۱۸ تن با دلار ۱۲۲۶ تومانی به کشور وارد شده است. واردات ۹ کیلوگرم کمربند ایمنی با دلار ۱۲۲۶ تومانی به کشور از امارات هم حتما جزو ضروریات بوده است.
پیکان که در ایران قبر شد و تنها خودرویی است که فکر میکردیم کاملا در ایران تولید می شود، اما صبر کنید، در خردادماه امسال نزدیک ۱۸ تن «کاورنیمه ساخته کلاچ پیکان وانت» از امارات بازهم با دلار ۱۲۲۶ تومانی به کشور وارد شده است. ۷ تن «دوشاخه کشویی گاردان پیکان» هم در اردیبهشت امسال با دلار ۱۲۲۶ تومانی به کشور وارد شده است. ۵۰ تن «شفت تاج خروسی جعبه فرمان وانت پیکان»، ۲۰ تن «کرانویل وپینیون وانت پیکان» و… نمونه های دیگری از واردات قطعات خودرو به کشور با ارز دولتی است.
با این تفاسیر که از آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران بر می آید سوالی که ایجاد می شود این است که این «خودروهای ملی» که با تشریفات و جشن های باشکوه از آنها پرده برداری می شد کجا هستند، که حتی «پیچ» و لنت و … پیکان هم باید به کشور وارد شود!
قطعه سازان داخلی دقیقا مشغول تولید چه قطعاتی هستند و وضعیت اشتغال در این بخش چگونه است؟ این سوالی نیست که در اینجا بتوان پاسخ گفت، اما مسئولانی که آمارهای دقیق تری در دست دارند، حتما پاسخ آن را می دانند!
افزایش ۶۷ درصدی قیمت خودرو
یک مقایسه انجام دهیم بین قیمت خودروهای سواری پرطرفدار در آذرماه سال جاری با آذرماه سال ۱۳۹۰٫ بر این اساس میانگین قیمت «کارخانه» خودروهایی که در ادامه خواهد آمد، در آذرماه امسال نسبت به آذرماه سال قبل ۴۲ درصد افزایش داشته است!
در این بخش قیمت کارخانه و بازار آزاد حال حاضر ۱۵ خودروی سواری و یک وانت بار با قیمت زمان مشابه سال قبل(هفته آخر آذر ۱۳۹۰) که بیشترین طرفدار را دارند مقایسه شده است. این بررسی نشان می دهد به ترتیب قیمت کارخانه ای خودرهای: ماکسیما، مزدا ۳(تیپ ۳ صندوقدار)، وانت باردو، ام وی ام(۵۳۰)، سمند سورن، پراید (۱۳۲)، تندر ۹۰(e2)، پژو۲۰۷ دنده ای، مگان(۲۰۰۰)، پژو ۲۰۶ SD (V20)، پژو ۲۰۶(تیپ۵)، قشقایی(mid)، پژو ۲۰۶(تیپ۲)، پژو پارس (سال) و لیفان ۶۲۰ بیشترین افزایش قیمت را در آذرماه امسال نسبت بهزمان مشابه سال قبل داشته اند.
از دیگر سو به ترتیب قیمت بازار آزاد خودروهای: ماکسیما، پژو۲۰۷ دنده ای، پژو ۲۰۶(تیپ۵)، قشقایی(mid)، پژو ۲۰۶ SD (V20)، پژو ۲۰۶(تیپ۲)، مزدا ۳(تیپ ۳ صندوقدار)، وانت باردو، لیفان ۶۲۰، سوزوکی ویتارا(کلاس۸)، مگان(۲۰۰۰)، ام وی ام(۵۳۰)، تندر ۹۰(e2)، پراید (۱۳۲) و پژو پارس (سال) بیشترین رشد قیمت را داشته اند.
اختلاف قیمت بازار و کارخانه: پژو ۲۰۶(تیپ۲)، پژو پارس (سال)، پژو ۲۰۶(تیپ۵)، پژو۲۰۷ دنده ای، قشقایی(mid)، مگان(۲۰۰۰)، ماکسیما، مزدا ۳(تیپ ۳ صندوقدار) و تندر ۹۰(e2) به ترتیب از همه بیشتر بوده است. اطلاعات کامل را می توانید در جدول زیر مشاهده کنید.
این در حالیست که میانگین قیمت ارز در بخش واردات قطعات خودرو مثل بازار آزاد تغییر چندانی با سال گذشته نداشته است. به عبارتی خودرو با ارز دولتی ۱۲۲۶ تومانی تولید شده، اما خودروسازان اصرار دارند قیمت تمام شده را با قیمت ارز آزاد محاسبه کنند!
رانت ۲۲ درصدی در بازار خودرو
از ابتدای امسال تا پایان آذرماه نزدیک به ۵۸۲ هزار دستگاه خودروی سواری در کشور تولید شده است، بررسی قیمت کارخانه و بازار آزاد خودروهای سواری نشان میدهد هم اکنون بین قیمت کارخانه و بازار آزاد نزدیک به ۲۲ درصد اختلاف وجود دارد.
این ۲۲ درصد رانتی است که کاهش تولید خودرو سازان از یک سو و افزایش قیمت محصولات از سوی کارخانه ها از سوی دیگر در بازار ایجاد شده است.
خود این رانت بازار جذابی است که نه مصرف کنندگان، بلکه دلالان حرفه ای و آماتور می توانند وارد آن شوند. قرار بود در سال تولید ملی، سمت و سوی فعالیت های اقتصادی به سمت تولید برود، این در حالیست که با این وضعیت بازار خودرو، علاوه بر بازارهایی نظیر: «سکه»، «طلا»، «مسکن» و «ارز» با چنین رانتی، خودرو نیز احتمالا به بازارهای قبلی خواهد پیوست.
این اختلاف قیمت ۲۲ درصدی زمانی خطرناک می شود که گردش مالی صنعت خودرو نیز در نظر گرفته شود. صنعتی که به گفته معاون وزیر صنعت، معدن و تجارات در فروردین ماه سال جاری سالانه گردش مالی بالغ بر ۹۰ هزار میلیارد تومان دارد.
———————–
این مطلب با تغییراتی در روزنامه شرخ مورخ ۲۶ دیماه ۱۳۹۱ شماره ۱۶۴۸، صفحه ۴ منتشر شد.
وقتی صنایع خوررو سازی مملکت یا دولتی است ویا زیر نظر دولت اداره میشود ومیران انرا دولت یا نهادهای وابسته تعیین میکنند وپس از تعویض یا تغییر مدیر گند حیف ومیل و…..به میان می اید ومدیر مختلف به پست بالا تری ارتقاء پیدامیکند چه توقعی دارید که قیمت ماشین ترقی نکند وقتی نمایندگان ما همگی مرهون بذل وبخشش های کارخانجات اتومبیل سازی هستند جه کسی باید ازاین امر جلوگیری نماید — گوش اگر گوش تو و ناله اگر ناله من — انچه تاحشر بجایی نرسد فریاد است …..