Amirhadi Anvari

مشاهده می شود که محدوده سبز رنگ که کم مصرف ترین مشترکان هستند، باید در ۷ ماهه گرم سال، گاز بهایی ۱۰۰ درصد بیشتر از ماه های سرد سال بپردازند.

محدوده زرد رنگ یا مشترکانی با مصرف متوسط باید در ماه های گرم سال، گاز بهایی ۷۷ درصد بیشتر از ماه های سرد سال بپردازند و پرمصرف ترین مشترکان، تنها ۱۶ درصد بیشتر از مصرف در ماه های سرد سال، در ماه های گرم سال می پردازند.

در مورد آمار پشت پرده حرف نمیزنیم، حرفی هم از محاسبات پییچیده و احتمالا شاخص و مناقشه بر سر سال پایه  و…. در میان نیست، عجالتا هر تهرانی می تواند به کیف، پاکت یا صندوق نگهداری قبض های منزل خود مراجعه کند و پشت دو قبض خود را ملاحظه کند.

دو تاریخ قرائت اخیر؛ یعنی قبض گاز فروردین ۹۰ و قبض گاز خرداد ۹۰ را ببینید. پشت این قبوض «جدول تعرفه فروش گاز به ازای میانگین مصرف ماهانه هر واحد خانگی طی دوره قرائت کنتور» را ملاحظه می فرمایید.

در هر دو جدول، سه نوع مصرف با سه رنگ سبز، زرد و سرخ مشخص شده است. اولی در پله های ۱ و ۲ است، دومی از پله ۳ شروع و در پله ۵ به اتمام میرسد و سومین پله، یعنی پله سرخ، که مربوط به پرمصرف هاست(که احتمالا شامل حال مرفهان بی درد است) از پله ۶ آغاز و تا پایان، یعنی پله ۱۲ پیش می رود.

این گزارش در مورد افزایش قیمت همین پله هاست. شرکت گاز برای واقعی کردن قیمت گاز، کمترین گاز بها را در ۵ ماه سرد سال از مشترکان دریافت و بیشترین گاز بها را در ۷ ماهه گرم سال از ایشان اخذ می کند.

قاعدتا با این شیوه، تعرفه گاز بها و دامنه پله ها در زمان تغییر فصل، همراه با گرم شدن هوا تغییر می کند. اما جالب است بدانید در این میان کم مصرف ترین مشترکان، بیشترین رشد قیمت را دارند و پر مصرف ترین مشترکان کمترین رشد قیمت را شاهد هستند.

به بیانی رشد قیمت گاز بها در ماه های گرم سال، نسبت به ماه های سرد سال، برای کم مصرف ترین مشترکان(در پله های ۱ و ۲) ۱۰۰ درصد، برای مشترکان با مصرف متوسط(از پله ۳ تا۵)  ۷۷ درصد و برای پر مصرف ترین مشترکان (از پله ۶ تا ۱۲) تنها ۱۶ درصد است.

متوسط رشد قیمت گاز در ماه های گرم سال، نسبت به ماه های سرد سال  برای تمامی مشترکان ۲۷ درصد است، که در این بین، بیشترین فاصله را با این میانگین، کم مصرف ترین مشترکان دارند.

برای دیدن جداول و نمودارها در ابعاد واقعی روی آنها کلیک کنید// درصد رشد قیمت گاز بها در خرداد ۹۰(آغاز ۷ ماهه گرم سال) نسبت به فروردین ۹۰(آخرین قرائت قبوض دوره ۵ ماهه سرد سال) - محدوده سبز: کم مصرف ترین ها، محدوده زرد، مشترکان با مصرف متوسط و محدوده سرخ، مشترکان با بیشترین مصرف

قیمت پله های مصرفی در فرودین ۹۰

محدوده سبز، کم مصرف ترین ها: شاید مرفهان بی درد هم اهل صرفه جویی باشند، اما آنها از سر اجبار صرفه جو نیستند. آنها که غم قبض آخر برج را دارند، سعی میکنند خودشان را در محدوده سبز قرار بدهند. این محدوده شامل پله ۱ و ۲ می شود، که تعرفه گازبها در آنها در فروردین امسال به ترتیب: ۳۰۰ و ۵۰۰ ریال بوده است. میانگین تعرفه گاز بها در این محدوده برای هر متر مکعب ۴۰۰ ریال بوده است.

تعرفه قیمت گاز بها در همین پله های ۱ و ۲ به ازای هر متر مکعب مصرف در خردادماه امسال، یعنی دومین دوره قرائت قبوض گاز امسال به ترتیب برابر: ۷۰۰ و ۹۰۰ ریال شده که میانگین آن برابر ۸۰۰ ریال است.

محدوده زرد، متوسط ها: در این گروه مشترکان متوسط قرار میگیرند. معمولا شومینه ندارند، طبقه زیر همکف آنها هم سونای خشک و تر و جکوزی ندارد، آنقدرها هم پخت و پز نمی کنند… به طور کلی یا از طبقه  مرفه بی درد هستند که خودشان را در مصرف گاز با صرفه جویی ـ نه از سر فقر، که از سر حفظ منافع ملی و سرمایه های کشورـ اینجا طبقه می کنند، یا حسب قاعدته متوسط هستند و بیشتر از این نمیتوانند مصرف کنند. به هر حال، در فروردین ۹۰، قیمت سه پله مصرفی این گروه از پله ۳ تا ۵، به ترتیب برای هر متر مکعب مصرف گاز برابر است با: ۷۰۰، ۹۰۰ و ۱۱۰۰ ریال. میانگین تعرفه گازبها در این محدوده برابر ۹۰۰ ریال بوده است.

تعرفه قیمت گاز بها در محدوده زرد و پله های ۳، ۴ و ۵ به ازای هر متر مکعب مصرف در دومین دوره قرائت قبوض گاز امسال به ترتیب برابر: ۱۲۰۰، ۱۶۰۰ و ۲۰۰۰ ریال شده که میانگین آن برابر ۱۶۰۰ ریال است.

جدول تعرفه گاز بهاء در ۱۲ پله و سه محدوده مصرفی، در دو دوره ۵ ماهه سرد سال و ۷ ماهه گرم سال

برای دیدن جدول در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید// *جدول بالا قرائت فروردین ماه-مربوط به ۵ ماهه سرد سال/ **جدول پایین قرائت خردادماه-مربوط به ۷ ماهه گرم سال- قیمت ها به ریال و با واحد مترمکعب است. محدوده سبز: کم مصرف ترین ها، محدوده زرد، مشترکان با مصرف متوسط و محدوده سرخ، مشترکان با بیشترین مصرف

محدوده سرخ، مرفهان پرمصرف: اینها یا فقیر و متوسط هستند که زیاد مصصرف میکنند، یا مرفه بی درد هستند. خانه بزرگ و استراحت عصرانه در سونا و جکوزی،  مصرف بیشتر را هم میطلبد، حسب استدلال های دکتر احمدی نژاد، این گروه به دلیل تمکن مالی که دارند، نیاز چندانی هم به یارانه ندارند، بنابراین در این گروه مصرفی، قیمت ها کمی بالاتر می رود. در محدوده سرخ که از پله ۶ شروع میشود و به پله ۱۲ ختم می شود، قیمت تعرفه گاز برای هر متر مکعب (در فروردین امسال) به ترتیب عبارت است از: ۱۶۰۰،۱۹۰۰،۲۲۰۰،۲۵۰۰،۲۸۰۰،۳۲۰۰و۳۵۰۰ ریال. متوسط گاز بها در این گروه نیز در فروردین ماه برابر ۲۵۲۸ ریال بوده است.

حال سوال اینجاست که شعارهای اصلی دولت، مبنی بر اجرای هدفمندی یارانه ها به شکلی که منافع قشر فرودست جامعه تامین شود، در این نوع قیمت گذاری تحقق یافته است. بی شک مجلس و سیاست گذاران کلان، وارد بحث قیمت گذاری تعرفه ها و تعیین پلکان نمی شوند. در قوانین تکلیفی به دولت، عموما جزئیات مطرح نشده و به بیان کلیات اکتا می شود و این دولت است که باید به نحوی عمل کند که منویات قانون گذار را تحقق بخشد.

اما در گروه مرفهان پر مصرف هم تغییراتی به چشم می خورد. تعرفه قیمت گاز بهای پر مصرف ترین مشترکان، یعنی کسانی که در پله دوازدهم  و محدوده سرخ رنگ قرار گرفتند، هیچ تغییری ندارد و در هر دو قبض به ازای مصرف هر متر مکعب باید هم در ماه های گرم و هم در ماه های سرد ۳۵۰۰ ریال پرداخت کنند.

اما در پله های این گروه که از پله ۶ آغاز و به پله ۱۲ ختم می شود، بهای مصرف هر متر مکعب گاز به ترتیب: ۲۲۰۰،۲۵۰۰، ۲۸۰۰، ۳۰۰۰، ۳۲۰۰، ۳۴۰۰ و ۳۵۰۰ ریال است. میانگین قیمت گازبهای این گروه نیز برابر ۲۹۴۲ ریال است.

محدوده رنگین کمان، همه مردم- ۱۷۶۶ ریال: جمع بندی تمام این ۱۲ پله و ۳ محدوده نشان میدهد میانگین قیمت گاز بها در محدوده های سبز، زرد و سرخ در فروردین ماه امسال، برابر ۱۷۶۶ ریال، برای هر متر مکعب بوده است. در قبوض قرائت شده در خردادماه امسال، میانگین بهای گاز مصرفی تمامی گروه ها برابر ۲۲۵۰ ریال است.

افزایش ها- کم مصرف ها بیشترین، پر مصرف ها کم ترین

میانگین رشد قیمت گاز بها در ماه های گرم سال، در سه محدوده و ۱۲ پله،  نسبت به ۵ ماهه سرد سال ۲۷ درصد است.

حسب آنچه گفته شد، در محدوده سبز، میانگین گاز بها در ۵ ماه سرد سال برابر ۴۰۰ ریال به ازای هر مترمکعب است که در ۷ ماهه گرم سال به ۸۰۰ ریال تغییر میابد، این یعنی رشد ۱۰۰ درصدی تعرفه گازبها در محدوده سبز رنگ یا کم مصرف ها.

در محدوده زرد رنگ و مصرف کنندگان متوسط، میانگین تعرفه گاز بها در ۵ ماه سرد سال برابر ۹۰۰ ریال است که در ۷ ماهه گرم سال، این رقم به ۱۶۰۰ ریال ارتقا میابد. این یعنی رشد حدود ۷۷ درصدی تعرفه گاز بها در ماه های گرم سال، نسبت به ماه های سرد سال در محدوده زرد رنگ.

اما در محدوده سرخ رنگ، یعنی پر مصرف ترین ها، میانگین تعرفه گاز در ماه های سرد سال برابر ۲۵۲۸ ریال بوده که در ماه های گرم سال به ۲۹۴۲ ریال افزایش یافته، به بیانی در این محدوده شاهد رشد تعرفه گاز بها برابر ۱۶ درصد بوده است.

مشاهده می شود که محدوده سبز رنگ که کم مصرف ترین مشترکان هستند، باید در ۷ ماهه گرم سال، گاز بهایی ۱۰۰ درصد بیشتر از ماه های سرد سال بپردازند.

محدوده زرد رنگ یا مشترکانی با مصرف متوسط باید در ماه های گرم سال، گاز بهایی ۷۷ درصد بیشتر از ماه های سرد سال بپردازند و پرمصرف ترین مشترکان، تنها ۱۶ درصد بیشتر از مصرف در ماه های سرد سال، در ماه های گرم سال می پردازند.

برای دیدن نمودار در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید// نمودار افزایش تعرفه گاز بهاء در ۱۲ پله مصرفی به تفکیک هر پله / رنگ زرد ماه های گرم، رنگ ابی ماه های سرد، واحد ریال بر متر مکعب

در جدوال مشاهده می شود که دامنه مصرف در دو گروه ماه های گرم سال و ماه های سرد سال با یکدیگر تفاوت دارد، اما پله ها، محدوده ها و نسبت آنها مشابه است. در بیان ساده، سه گروه مشترک کم مصرف، با مصرف متوسط و پر مصرف در هر دو گروه اصلی ماه های گرم سال و ماه های سرد سال مشترک هستند، حال به تناسب ماه های گرم و سرد، به صورت منطقی دامنه مصرف متفاوت است. یعنی دامنه مصرفی که در زمستان جزو کم مصرف ترین مشترکان است(تا ۲۰۰ متر مکعل) در تابستان در پله ۵ (از ۱۹۶ تا ۲۴۵) قرار می گیرد، که این نیز طبیعیست چون در فصول گرم سال، وسایل گرمایشی مورد استفاده قرار نمی گیرند.

اما آنچه مشخص است، دسته بندی سه محدوده اصلی مصرفی، یکی است و تغییری ندارد. با این حال، بیشترین رشد قیمت گاز بها، در کمر مصرف ترین گروه مشاهده می شود و کمترین رشد قیمت گاز بها در پر مصرف ترین گروه است!

حال سوال اینجاست که شعارهای اصلی دولت، مبنی بر اجرای هدفمندی یارانه ها به شکلی که منافع قشر فرودست جامعه تامین شود، در این نوع قیمت گذاری تحقق یافته است. بی شک مجلس و سیاست گذاران کلان، وارد بحث قیمت گذاری تعرفه ها و تعیین پلکان نمی شوند. در قوانین تکلیفی به دولت، عموما جزئیات مطرح نشده و به بیان کلیات اکتا می شود و این دولت است که باید به نحوی عمل کند که منویات قانون گذار را تحقق بخشد.

زمانی که با تغییر فصل کم مصرف ترین گروه با رشد ۱۰۰ درصدی گاز بها مواجه و پر مصرف ترین گروه اتفاقا با کمترین رشد و افزایش ناچیز ۱۶ درصدی مواجه می شوند، کدام گروه تشویق خواهد شد و اساسا چه ساز و کاری برای تشویق گروه کم مصرف ها در این شیوه قیمت گذاری پیش بینی شده است.

————————-

این گزارش در روزنامه جهان صنعت، مورخ ۱۹ تیرماه ۱۳۹۰، صفحه اول به چاپ رسید.