یک دهه تجارت با امارات متحده عربی؛ چگونه امارات بازار ایران را بلعید؟!
ظاهرا برخی از مسئولین تصمیم گرفتند قطر را جایگزین امارات متحده عربی کنند.ارزش واردات ایران از امارات طی ده سال اخیر، چیزی حدود ۲۲۰ برابر ارزش صادرات قطر به ایران است!اگر مبدا واردات به ایران از امارات به هر کشوری جز این کشور تغییر یابد، باز هم باید از مسئولین تشکر کرد
قضیه کوتاه شده از این قرار است: کشوری تمدن ساز، با قدمت چند هزار ساله و وسعتی درخور توجه، به بازار پرسود کشوری کوچک، با قدمت ۴۰ ساله بدل شده است؛ ای کاش بازار کشوری کم سن و سال، اما لااقل صنعتی بودیم. ما بازار کشوری هستیم که از دلالی کالا ارتزاق می کند و تازه هر از چندی یک دهن کجی گنده هم به ما می کند!
اتفاقا و انصافاـ لااقل ـ در این یک فقره نمی توان انگشت اتهام را به سمت دولت نشانه رفت. همه بازرگانان که دولتی نیستند!
همسایگی با کشوری مثل ایران برای هر کسی سود نداشته باشد، برای کشور ۴۰ ساله لم یزرعی مثل امارات متحده عربی، سود خوبی دارد! ایران؛ کشوری که همواره تراز تجاری آن به سمت واردات سنگینی میکند در شمال قرار گرفته، سرزمینی که مردمش به تاریخ و تمدن چند هزارساله خود تکیه کردند و روی دریایی از نفت و گاز ایستادند.
موقعیت جغرافیایی امارات
و امارات متحده عربی، تازگی ها چهل ساله شده، تمام آن تشکیل شده از هفت امارت امیرنشین با جمعیتی اندک و مساحتی کوچک. شاید جمعیت و مساحت آن را بتوان با یکی از استان های ایران مقایسه کرد. مردمش در جنوب خلیج فارس روی خاکی کم وسعت ایستادند، اما از ترانزیت کالا و آمد و شد گردگشر خارجی سود می برند.
ما ایرانی ها، علاقه زیادی داریم که به تاریخ و دستاوردهای پدرانمان تکیه کنیم و ادعاهای واهی شیوخ عرب در کشور نوپای امارات را تخطئه کنیم. تاریخ و هویت فرهنگی آنها اصولا با کشور تمدن سازی چون ایران قابل قیاس نیست، اما اتفاقا در نقطه ای دیگر و شاخصی دیگر، امارات ایستاده با اقتصادی که روزبروز شکوفا تر می شود.
اما جالب است بدانید، همین کشور نوپای مدعی و به قول میهن پرستان دو آتشه «گستاخ»، همین پایین ایران، در جنوب خلیج همیشه فارس، بی سر و صدا حداقل بازار ایران ـ هرچند با تمدن چند هزار ساله ـ را بلعیده است.
ما بمب گوگلی برای نام خلیج همیشه فارس درست می کنیم، اماراتی ها هم گردشگر و ثروت های ما را با چراغ خاموش قر می زنند و با پول آن رسانه براه می اندازند تا بلکه بتوانند در برابر مردم پرشیا هویتی برای خود درست کنند.
این واقعیت رقابت اقتصادی دنیاست؛ امارات طی یک دهه بازار ایران را بلعیده «آینده» در گزارشی به وضعیت رابطه تجاری ایران و امارات متحده عربی از ابتدای دهه ۸۰ تا امروز که به پایان این دهه نزدیک می شویم پرداخته است.
ایران و امارات: امروز
در نمایه زیر می توانید به مقایسه برخی ویژگی های دو کشور ایران و امارات بپردازید. تمامی هفت امارت عربی، جمعتی ـ در خوشبینانه ترین حالت ـ نصف تهران دارند و مساحت تمام این کشور، نصف مساحت استان کرمان ما نیست. اما رتبه جهانی تولید ناخالص این کشور، تنها ۶ پله پایین تر از ایران و وضعیت سرانه جی دی پی آن هم خیلی خیلی بهتر از ایران است!
برای دیدن متون موجود در تصاویر در ابعاد واقعی روی آنها کلیک کنید
مبادلات تجاری ایران و امارات: تراز همواره منفی ایران!
واقعیت آن است که لااقل در ده سال اخیر، این امارات بوده که همواره تراز مثبت تجاری مقابل ایران داشته و سود برده است. در نمودار زیر می توانید وضعیت رشد قابل توجه صادرات امارات به ایران و وضعیت تاسف بار صادرات کالا از ایران به امارات(در مقایسه با واردات از امارات) را ملاحظه کنید.
مبادلات تجاری در یک نگاه: سهم طرفین از معامله
حدودا ۱۰۱٫۷ میلیارد دلار، چیزی نزدیک به ۱۰۱٫۷ هزار میلیارد تومان، ارزش معامله ایران و امارات طی ده سال اخیر است. جالب است که سود ایران(صادرات کشورمان به امارات) از این معامله ۱۷میلیارد دلار بوده است. در نمایه زیر می توانید سهم دو کشور را از معامله در یک دهه اخیر ملاحظه کنید.
سال های تجارت
در این بخش به ۱۰ سال تجارت ایران و امارات می پردازیم. جالب است بدانید در سال های ۸۰ و ۸۱، آلمان صاحب رتبه اول واردات به ایران بوده است، اما از همان سال ها امارات برای تبدیل شدن به اولین کشور صادر کننده کالا به ایران خیز بر می دارد و امروز می بینیم که موفق نیز بوده است.
۱۳۸۰
۱۳۸۱
۱۳۸۲
۱۳۸۳
در سال ۱۳۸۳، امارات برای اولین بار به اولین صادر کننده کالا به ایران بدل می شود و سهم خود از بازار ایران(در بین کشورهای جهان) را به بیش از ۱۳ درصد ارتقا می بخشد.
۱۳۸۴
در سال ۱۳۸۴، امارات هنوز اول است، از سوی دیگر سهم خود را از ۱۳ درصد به بیش از ۱۹ درصد کل واردات ایران ارتقا بخشیده است.
۱۳۸۵
اول بودن امارات که چیز جدیدی نیست! خبر تازه در سال ۸۵ آن که سهم امارات از بازار واردات ایران در این سال از ۲۰ درصد می گذرد.
۱۳۸۶
۱۳۸۷
۱۳۸۸
۱۳۸۹
هنوز آمار قطعی وضعیت تجاری ایران در سال ۱۳۸۹ منتشر نشده است، آنچه در دست داریم آماریست که تا دیماه را حکایت می کند، اما تا همین ماه هم، امارات جایگاه پیشین خود را حفظ کرده است!
قطر، جایگزین امارت؟
به تازگی و با اضافه شدن بحث ساخت جزیره مصنوعی امارات به ادعاهای واهی این کشور تازه تاسیس، در خصوص نام خلیج همیشه فارس و مالکیت جزایر سه گانه، ظاهرا برخی از مسئولین تصمیم گرفتند قطر را جایگزین امارات متحده عربی کنند. البته باید یادآور شد، ارزش واردات ایران از امارات طی ده سال اخیر، چیزی حدود ۲۲۰ برابر ارزش صادرات قطر به ایران است!
اگرچه، قطر نیز کشوری عربی است و بعید نیست وقتی که از محل بازار پرسود صادرات به ایران فربه شد، ادعاهای مشابه امارات را مطرح نکند، اما اگر مبدا واردات به ایران از امارات به هر کشوری جز این کشور تغییر یابد، باز هم باید از مسئولین تشکر کرد.
که اگر کشور کوچکی در حاشیه خلیج همیشه فارس نسبت به تمامیت ارضی و هویت تاریخی ما جسارت میکند، لااقل از محل بازار ما فربه نشود. در زیر می توانید وضعیت صادرات قطر را در دهه اخیر به کشورمان ملاحظه کنید.
طبیعتا کشورهایی نظیر امارات، تولید آنچنانی ندارند، حداقل جزو کشورهای صنعتی نیستند که تکنولوژی خاصی صادر کنند. کشاورزی و معدن و.. هم ندارند که ماده اولیه به ایران صادر کنند.
مشخص است که این کشورها در کنار ایران به دلالی کالا می پردازند. مبدا واردات ایران، امارات باشد یا قطر و ترکیه و… می تواند یک سوال اساسی طرح کرد؛ چرا نباید کالاهای خارجی که اغلب تولید کشورهای صنعتی هستند، مستقیم به ایران وارد شود و یکی، دو دست بچرخند تا به ایران برسند.
این دست به دست کردن ها که برای رضای خدا نیست، حتما سودی در بین است؛ چرا باید ایران واسطه سود کشورهایی باشد که نسبت به کشورمان اهانت و جسارت می کنند؟
به امید روزی که ایران به جای کشوری وارد کننده، صادر کننده باشد. به جای آنکه ماده اولیه صادر کند، کالای مصرفی صادر کند.
——————————————-
منبع آمار واردات و صادرات: گمرک جمهوری اسلامی ایران
منبع آمار مربوط به ویژگی کشورها: ویکی پدیا؛
منبع اطلاعات اقتصادی کشورها: گزارش سال ۲۰۱۰ صندوق بین المللی پول؛
List of countries by GDP (nominal)
List of countries by GDP (nominal) per capita
این مطلب در سایت آینده نیوز با کد ۲۶۶۶۶ مورخ ۱۲ اسفند۱۳۸۹ منتشر شد.
سلام
عیب از خودمونه. قطر نیازی به ما ندارد تا فربه شود. یکی از بالاترین درآمدهای سرانه جهان را دارد. در ویکی پدیا میتوانید بخوانید.
سلام انواری جان
ممنونم از این مطلب خوب و علمیت، بسیار حال کردم خیلی علمی و با حال بود. فقط اگه یه لطفی بکنی فایل پی دف اش رو بزار که من بتونم ازش پرینت بگیرم یا مطالبتو فایلاشو برای من بفرست آخه من فایلاشو لاز دارم
با درود و سپاس
تحلیل های شما خیلی برای من جالب است به ویژه از این روی که همواره با آمار و اطلاعات قابل اعتماد همراه است. اما یک پرسش:
شما گفتید که در اینجا دولت مقصر نیست و برداشت من از سخن شما در بند دوم این نوشته این است که باید مثلا بازرگانان و سرمایه گذاران را بازخواست کرد. سوال من این است که آیا از سرمایه گذاران یا بازرگانان انتظار دارید که از سود کلان یا یک بستر سرمایه گذاری مطمئن چشم پوشی کند. در حالی که دولت در زمینه توسعه مناطق آزاد تجاری-جذب سرمایه گذاری خارجی- اعتماد سازی – تنش سازی و گسترش روابط با قدرتهای صنعتی و اقتصادی جهان نا موفق بوده است. آیا شما اطلاع دارید که اغلب صنایع بنیادی (دولتی و خصوصی ) ما مجبور اند نیازهای خود را از بازارهای امارات و با واسطه تامین کنند (عمدتا به دلیل تحریمها و عدم فعالیت دفاتر شرکتها در ایران)
از دیگر سو ورود بی رویه کالاهای مصرفی که در سالهای اخیر موجب زمینگیر شدن بسیاری از صنایع کوچک ما و گسترش بیکاری شده عمدتا از مبدا امارات انجام می شود و به نظر من علت اصلی آن سیاست ثابت نگه داشتن بهای ارز بوده اسنت که توسط دولت و با تکیه بر درآمدهای نفتی انجام شده است.
از حسن توجهتون سپاسگذارم فردین جان. توجه داشته باشید که من در این خصوص اظهار نظری نکردم، شاید سو تفاهم بوده، من منظورم این بود که تمام این واردات و صادرات و مبادلات از طریق و کانال دولت انجام نگرفته و الا انتقاد اصلی که به دولت(چه هشتم و چه نهم و چه دهم)وجود دارد این است که ـ حالا که مجبور هستیم به خاطر تحریم ها با واسطه وارد بشویم ـ چرا کشوری مثل امارات انتخاب شده ست و البته از منظر اقتصادی، ارزوی هر فعال اقتصادی این است که روزی برسد که بتوان به راحتی و سهولت بیشتری تجارت کرد.
با تشکر
واردات، وارداته..فرقی نداره از کجا. این رقم می تونست بین چند کشور تقسیم می شد و در اون صورت، توجه شما رو جلب نمی کرد. اما الان، متمرکز در امارات شده.. که خوب اون هم دلایلی داره.. و اون هم ارزان تر بودن نقل و انتقال کالاست. یک کشتی کانتینر بر عرض چند ساعت از آن ور خلیج می آید این ورش.. آن هم به قیمتی نزدیک به مفت. همان مقدار کالا را میخواستی از ترکیه بیاوری، پوستت کنده می شد. و گرنه ترکیه، سینه می زند که بیایید از اینجا وارد کنید.
راه حل، تعویض کشور مبدا نیست. راه حل، آشتی با قدرت های جهان است. قد قد کنی، قد قد می کنند برایت.
سلام انواری جان
ممنونم از این مطلب خوب و علمیت، بسیار حال کردم خیلی علمی و با حال بود. فقط اگه یه لطفی بکنی فایل پی دف اش رو بزار که من بتونم ازش پرینت بگیرم یا مطالبتو فایلاشو برای من بفرست آخه من فایلاشو لاز دارم
ضمن ارائه نظرات دوستان و اظهار پیشنهاد آن میخاستم مطلبی را اضافه کنم از آنجا که اینجانب در شهرستان چابهار سکونت دارم و سالهاست که حسرت عدم توجه به چابهار که کشتیهای غول پیکر از کنار این شهر رد می شوند و این همه کالا را به دبی ترانزیت می کنند را میخورم وتاسف از این که به عنوان استراتژیک ترین جا برای وارد کردن کالا ونقش ترانزیت کریدور شرق و جنوب شمال هنوز پی قول قرار های ۲۰ساله نشسته ایم، درسال ۸۰ یکی از اساتید در کلاس درس دانشگاه همیشه ناراحت و با اعصابانیتی متعصب گونه ای این جمله را تکرار میکرد ای خدا تا به کی جلسه میزگرد گرفتن ها در کشورمان تمام خواهد شد و کی مثل ژاپنی ها ، چینیها، مالزیایی ها و… عملگرا خواهیم شد و در همان جلسه درس، فیلمی از سفر به شهر بندری شانگهای چین را که در مدت ۷ ماه این پروژه بزرگ و پرعظمت مترو مانند که قطار از زیر دریا رفت و آمد می کردند و حدودآ ۴ کیلومتر طول داشت به پایان رساندند را به ما نشان دادند و این نشانه هایی از تعهد ، مسئولیت پذیری ، عملگرایی نه وعده خلافی ، تصممیم گیری درست زمانی و برنامه ریزی درست قبل اجرا و کنترل حین عمل بود در واقع من درس مدیریت را در همان فیلم۳۰ دقیقه ای یاد گرفتم ودکتر میگفت ترانزیت مستقیم کالا به چابهار ۳۰ درصد کاهش هزینه برای تجارهای ایرانی نسبت وارد کردن کالا از امارات را خواهد داشت و از این طریق هم ، می توانیم به کشورهای تازه استقلال یافته کالا صادر کنیم . و اینسهل انگاری در مورد چابهار قصه به جایی رساند که رئیس جمهور وقت پاکستان گفت من گوادر(۱۰۰مابل دورتر از چابهار) را تبدیل به قطب اقتصادی خاور میانه تبدیل خواهم کرد و این جمله مشرف کل ایران را لرزاند که مسئولین کشورمان با دستپاچگی شروع به تصمیم گیری، میزگرد گرفتن کردند وشروع به تبلیغات که ظرف چند سال خط رآهن چابهار فعال خواهد شد و تمام جاده های ترانزیتی منتهی به چابهار ازتمام استانهای مرزی آماده خواهد شد اما این وعده ها از زمانی که اول راهنمائی بود تا الان که دکتری هستم شنیده بودم واین وعده های توخالی و خالی بندی چنان مرا آزار داده است اگر امروز گویندگان اخبار رسانه ای حقیقتی را خبر بدهند باز میگویم تکرار دروغ است.آنهایی که در مورد چابهار نمی دانند ، بدانند که نه نتها منطقه تجاریست ، بلکه چابهار بزرگترین اسکله کشور را و تناژترین صید و صیادی کشور است ، خاکش از دشتیاری تا زرآباد مرزاستان هرمزگان طلاست. هرچی درش بکاری بارور خواهد شد و امروز هم محصولات کشاورزی این قطعه زر مانند به خاورمیانه صادر میشود اما یک جمله ناگفته مانده و اینکه (بدون سد) این همه صادرات محصول کشاورزی صورت میگیرد اگر دوسه تا سد تا حالا ساخته می شد چی میشد . چابهارو گاز ، چابهار و صنعت پتروشیمی ، چابهار و صید وصیادی بی تظیذ چابار و…… مگر کشورهای دیگر شق القمر کردند؟ نه . فقط آنها از این منابع خدادادی خوب استفاده کرده اند و معنای اصلی صادرات همین است و بس. یک جمله میخواهم بگویم اینکه کشورمان هر نقطه اش طلاست و همش استعداد انسانی و مادی. از ماست که برماست