بایگانی

بایگانی جولای

از افزایش ۳۵۰درصدی درامد نفت تا تورم ۱۸۰درصدی خوراکی‌ها

13 جولای 2011 ۲ دیدگاه

بانک مرکزی هم دیگر گزارش از قیمت خرده فروشی مواد غذایی نمی دهد. همان گزارشهایی که با قیمت فروشگاه های زنجیره ای فرق داشت هم دیگر از ۲۷ خرداد بروز نشده است. نفت که سر سفره ها نیامد، اما بنزین ۸۰ تومانی ۷۰۰ تومان شد، برق ۱۰ تومانی ۱۳۰ تومان شد، گاز ۸ تومانی ۲۲۵ تومان شد، تخم مرغ ۱۰۰۰ تومانی هم ۵۰۰۰ تومان شد… منصف باشیم؛ اقتصاد واقعا متحول شد.

اگر چند روزی اظهارات خارق العاده و رویایی مطرح نشود، جریان انحرافی ساکت باشد و تحلیل خارق العاده تر سیاسی در مورد آنها منتشر نشود، تازه وقت خواهیم داشت در مورد قیمت چند قلم جنس صحبت کنیم. نه رقم ها و آمار پیچیده، اجازه بدهید قیمت برق و گاز و بنزین و… تا قیمت گوجه فرنگی و تخم مرغ را بر اساس آمار های رسمی به تماشا بنشینیم.

افزایش قیمت های بالای ۱۰۰۰ درصدی را در کنار رشد ۳۴۵ درصدی درآمدهای نفتی دولت نهم و دهم به تماشا بنشینیم. این حال و روز ماست. جریان انحرافی و اظهارات خارق و العاده یک حسن دارند، فراموش می کنیم روزگاری را که هر لیتر بنزین ۸۰ تومان بود و تازه از گرانی گله هم می کردیم.

یاد روزهایی که گازوئیل ۱۶ تومان بود بخیر، چه خبر از برق ۱۰ تومانی، امروز که هر کیلووات ساعت برق(متوسط) ۱۳۰ تومان شده. دیگر کسی یادش نمی آید، روزهایی که گاز را به قیمت هر متر مکعب ۸ تومان مصرف می کرد، گاز را باید(به طور میانگین) امروز ۲۲۵ تومان با شیوه محاسبه پلکانی از دولت تحویل گرفت. یک روز در همین تهران می شد یک شانه تخم مرغ را هزار تومان خرید، امروز اگر به قیمت ۵ هزار تومان همان جنس گیر بیاید باید خوشحال بود. البته خوشحالیم که یارانه در جیبمان است و بخشی از این تفاوت قیمت را جبران می‌کند. اما آن بخش دیگر چه؟

روزی روزگاری، خیلی قبل از امروز که حتی مسئولان نیز قیمت مرغ را اعلام نکنند، هر کیلو مرغ را می شد حدودا ۱۵۰۰ تومان خرید، امروز مرغ ۳ هزار تومانی باید بخریم. از گوشت ۵ هزار تومانی اگر در سال ۹۰ حرف بزنیم، احتمالا در مورد یک رویای شیرین است، چون گوشت گاو را هم امروز نمی توان کمتر از ۱۲ هزار تومان خرید.

بانک مرکزی هم دیگر گزارش از قیمت خرده فروشی مواد غذایی نمی دهد. همان گزارشهایی که با قیمت فروشگاه های زنجیره ای فرق داشت هم دیگر از ۲۷ خرداد بروز نشده است. نفت که سر سفره ها نیامد، اما بنزین ۸۰ تومانی ۷۰۰ تومان شد، برق ۱۰ تومانی ۱۳۰ تومان شد، گاز ۸ تومانی ۲۲۵ تومان شد، تخم مرغ ۱۰۰۰ تومانی هم ۵۰۰۰ تومان شد… منصف باشیم؛ اقتصاد واقعا متحول شد.

گاز: افزایش ۲۷۱۲ درصدی

وقتی آقای احمدی نژاد دولت را تحویل گرفت، قیمت هر متر مکعب گاز خانگی ۸۰ ریال بود(ابلاغ شماره ۲۶۰-۱/۲۸ مورخ ۵/۲/۸۳  وزیر نفت) امروز میانگین قیمت گاز در ۱۲ پله برابر ۲۲۵۰ ریال است.(پشت قبض گاز توزیع شده در خردادماه امسال قیمت تعرفه نوشته شده است) این یعنی افزایش قیمت ۲۱۷۰ ریالی و ۲۷۱۲٫۵ درصدی.

برق: افزایش ۱۱۶۲ درصدی

آقای احمدی نژاد روزی که دولت را تحویل گرفت، قیمت هر کیلووات ساعت برق خانگی ۱۰۳ ریال بود(صنعت برق ایران در سال /توانیر۱۳۸۵). امروز تعرفه قیمت هر کیلووات ساعت برق خانگی به صورت میانگین ۱۳۰۰ ریال است. (در وب سایت وزارت نیرو جدول تعرفه ها درج شده است) این یعنی افزایش  ۱۱۶۲ درصدی قیمت برق خانگی.

افزایش قیمت:  برق، گاز، بنزین، گازوئیل و مواد خوراکی در تابستان ۹۰، نسبت به تابستان ۸۴(برای دیدن جداول در اندازه واقعی روی آنها کلیک کنید-قیمت ها به تومان)

j1

بنزین: افزایش ۵۸۷ درصدی

دکتر احمدی نژاد بنزین را به بهای هر لیتر ۸۰ تومان از دولت خاتمی تحویل گرفت. امروز در خوشبینانه ترین حالت، میانگین قیمت بنزین نیمه یارانه ای و بی یارانه ۵۵۰ تومان است. این یعنی افزایش ۵۸۷ درصدی قیمت بنزین در دولت آقای احمدی نژاد. البته اگر از آن یارانه محدود بنزین ۴۰۰ تومانی چشم پوشی کنیم و همان بنزین ۷۰۰ تومانی را در نظر بگیریم، افزایش قیمتی برابر ۷۷۵ درصد خواهیم داشت.

گازوئیل: افزایش ۸۳۷ درصدی

آقای احمدی نژاد در سال ۸۴، گازوئیل لیتری ۱۶ تومانی را تحویل گرفت و امروز هر لیتر گازوئیل حمل و نقل و کشاورزی ۱۵۰ تومان است. البته آقای رویانیان اسفند سال گذشته اعلام کرد نرخ پیش‌بینی‌ شده برای گازوئیل در زمان اجرای مرحله نخست هدفمند سازی یارانه‌ها ۳۵۰ تومان بوده است که با توجه به مشکلاتی که برخی معادن به آن دچار شدند، نرخ تعدیلی برای گازوئیل مصرفی آن‌ها در نظر گرفته شد! از اینها که بگذریم، یعنی در گازوئیل نیز با رشدی برابر ۸۳۷ درصد مواجه هستیم.

یک نکته مهم: یارانه هم داریم

البته این نکته را باید اشاره کرد که یارانه انرژی در جیبمان است و تکافوی بخشی از این افزایش قیمت را به نسبت قبل از هدفمندی می کند. اما بخشی از این کالاها مثل مرغ و تخم مرغ و خوراکی ها یارانه ای نیستند. به علاوه هدفمند بودن یارانه ها گام مهمی در شفاف سازی اقتصاد کشور است و جلوی قاچاق سوخت به ویزه گازوئیل را می گیرد.

درآمد دولت از فروش نفت: افزایش ۳۴۵ درصدی

بر اساس اعلام بانک مرکزی، درآمد دولت از محل فروش نفت در سال ۱۳۸۹، چیزی نزدیک به ۶۷۰هزار میلیارد  ریال بوده است(درآمد ایران از محل فروش نفت در سال ۸۹، مهر، ۱۰خرداد ۱۳۹۰) در سال ۱۳۸۳، مجموع درآمد نفتی دولت تنها ۱۵۰ و نیم هزار میلیارد ریال بوده است.

این یعنی رشد ۳۴۵ درصدی درآمدهای نفتی دولت در سال ۱۳۸۹، نسبت به سال ۱۳۸۳، یعنی آخرین سال فعالیت دولت اصلاحات.

گرانی خوراکی ها: ۱۸۰ درصد

بانک مرکزی در ۲۷ خردادماه امسال کلا آمار دادن و گزارش دادن از وضعیت قیمت مواد خوراکی در تهران را کنار گذاشت. پیش از آن با مراجعه به سایت این بانک، میشد قیمت خرده فروشی مواد غذایی در تهران را دید. هر چند، همان قیمت ها هم با قیمت مواد غذایی در فروشگاه هایی مثل رفاه و شهروند، که اولی دولتی و دومی برای شهرداری بود تفاوت داشت.

در آرشیو بانک مرکزی، جدول خرده فروشی مواد غذایی تا قبل از خرداد ۱۳۸۶ موجود نیست، اما هنوز هم در آرشیو مطبوعات قیمت دوران سال ۱۳۸۴ ، به نقل از گزارش های بانک مرکزی موجود است.

در این بخش مقایسه ای انجام شده بین قیمت مواد غذایی اعلامی از سوی بانک مرکزی به نقل از خبرگزاری فارس در هفته اول مردادماه ۱۳۸۴، با هفته آخر خردادماه ۱۳۹۰٫

میانگین افزایش قیمت ها در هفته آخر خردادماه امسال، در مقایسه با هفته اول مردادماه سال ۸۴(ابتدای ریاست جمهوری دکتر احمدی نژاد) حدود ۱۸۰ درصد است.

به ترتیب گروه های: تخم مرغ با ۳۰۷ درصد، گوشت قرمز با ۲۰۱٫۶ درصد، سبزیجات با ۱۹۹٫۳ درصد، برنج با ۱۹۱ درصد، روغن با ۱۵۳٫۵، قند و شکر با ۱۴۶٫۵ درصد، لبنیات با ۱۱۲٫۹ درصد، گوشت مرغ با ۱۱۰٫۵ درصد و چای با ۷۱٫۴ درصد، در آخرین هفته خرداد ماه امسال، در مقایسه با اولین هفته از اولین ماه آغاز به کار دکتر احمدی نژاد افزایش قیمت داشتند.

انگور، سیب گلاب و خربزه به ترتیب با: ۴۵۹٫۱ درصد، ۳۸۴٫۸ درصد و ۳۵۹٫۵ درصد در بین اقلام مورد بررسی در اینجا صاحب بیشترین افزایش قیمت ها و  پنیر پاستوریزه، پرتقال درجه یک و شیر، به ترتیب با: ۳۳٫۲ درصد، ۴۸٫۷ درصد و ۶۶٫۶ درصد کمترین رشد قیمت ها را داشتند. ریز قیمت ها و تغییرات را می توانید در نمایه ها و جداول مشاهده کنید.

جدول متوسط قیمت برخی اقلام خوراکی در تهران در مرداد ۸۴ و خرداد ۹۰

j5

توضیح: واحد تمامی اقلام به جز: پنیر پاستوریزه، تخم مرغ، چای، روغن نباتی جامد و مایع که به ترتیب: بسته ۴۵۰ گرمی، شانه دو کیلویی، بسته ۵۰۰ گرمی، حلب ۵ کیلویی و لیتر هستند، کیلو است.

———-

این مطلب در سایت آینده، مورخ ۲۱ تیرماه ۱۳۹۰، با کد ۳۲۴۰۱ منتشر شد.

بیشترین افزایش گاز بهاء برای کم مصرف ترین ها!

10 جولای 2011 ۱ دیدگاه

مشاهده می شود که محدوده سبز رنگ که کم مصرف ترین مشترکان هستند، باید در ۷ ماهه گرم سال، گاز بهایی ۱۰۰ درصد بیشتر از ماه های سرد سال بپردازند.

محدوده زرد رنگ یا مشترکانی با مصرف متوسط باید در ماه های گرم سال، گاز بهایی ۷۷ درصد بیشتر از ماه های سرد سال بپردازند و پرمصرف ترین مشترکان، تنها ۱۶ درصد بیشتر از مصرف در ماه های سرد سال، در ماه های گرم سال می پردازند.

در مورد آمار پشت پرده حرف نمیزنیم، حرفی هم از محاسبات پییچیده و احتمالا شاخص و مناقشه بر سر سال پایه  و…. در میان نیست، عجالتا هر تهرانی می تواند به کیف، پاکت یا صندوق نگهداری قبض های منزل خود مراجعه کند و پشت دو قبض خود را ملاحظه کند.

دو تاریخ قرائت اخیر؛ یعنی قبض گاز فروردین ۹۰ و قبض گاز خرداد ۹۰ را ببینید. پشت این قبوض «جدول تعرفه فروش گاز به ازای میانگین مصرف ماهانه هر واحد خانگی طی دوره قرائت کنتور» را ملاحظه می فرمایید.

در هر دو جدول، سه نوع مصرف با سه رنگ سبز، زرد و سرخ مشخص شده است. اولی در پله های ۱ و ۲ است، دومی از پله ۳ شروع و در پله ۵ به اتمام میرسد و سومین پله، یعنی پله سرخ، که مربوط به پرمصرف هاست(که احتمالا شامل حال مرفهان بی درد است) از پله ۶ آغاز و تا پایان، یعنی پله ۱۲ پیش می رود.

این گزارش در مورد افزایش قیمت همین پله هاست. شرکت گاز برای واقعی کردن قیمت گاز، کمترین گاز بها را در ۵ ماه سرد سال از مشترکان دریافت و بیشترین گاز بها را در ۷ ماهه گرم سال از ایشان اخذ می کند.

قاعدتا با این شیوه، تعرفه گاز بها و دامنه پله ها در زمان تغییر فصل، همراه با گرم شدن هوا تغییر می کند. اما جالب است بدانید در این میان کم مصرف ترین مشترکان، بیشترین رشد قیمت را دارند و پر مصرف ترین مشترکان کمترین رشد قیمت را شاهد هستند.

به بیانی رشد قیمت گاز بها در ماه های گرم سال، نسبت به ماه های سرد سال، برای کم مصرف ترین مشترکان(در پله های ۱ و ۲) ۱۰۰ درصد، برای مشترکان با مصرف متوسط(از پله ۳ تا۵)  ۷۷ درصد و برای پر مصرف ترین مشترکان (از پله ۶ تا ۱۲) تنها ۱۶ درصد است.

متوسط رشد قیمت گاز در ماه های گرم سال، نسبت به ماه های سرد سال  برای تمامی مشترکان ۲۷ درصد است، که در این بین، بیشترین فاصله را با این میانگین، کم مصرف ترین مشترکان دارند.

درصد رشد قیمت گاز بها در خرداد 90(آغاز 7 ماهه گرم سال) نسبت به فروردین 90(آخرین قرائت قبوض دوره 5 ماهه سرد سال) - محدوده سبز: کم مصرف ترین ها، محدوده زرد، مشترکان با مصرف متوسط و محدوده سرخ، مشترکان با بیشترین مصرف

برای دیدن جداول و نمودارها در ابعاد واقعی روی آنها کلیک کنید// درصد رشد قیمت گاز بها در خرداد ۹۰(آغاز ۷ ماهه گرم سال) نسبت به فروردین ۹۰(آخرین قرائت قبوض دوره ۵ ماهه سرد سال) - محدوده سبز: کم مصرف ترین ها، محدوده زرد، مشترکان با مصرف متوسط و محدوده سرخ، مشترکان با بیشترین مصرف

قیمت پله های مصرفی در فرودین ۹۰

محدوده سبز، کم مصرف ترین ها: شاید مرفهان بی درد هم اهل صرفه جویی باشند، اما آنها از سر اجبار صرفه جو نیستند. آنها که غم قبض آخر برج را دارند، سعی میکنند خودشان را در محدوده سبز قرار بدهند. این محدوده شامل پله ۱ و ۲ می شود، که تعرفه گازبها در آنها در فروردین امسال به ترتیب: ۳۰۰ و ۵۰۰ ریال بوده است. میانگین تعرفه گاز بها در این محدوده برای هر متر مکعب ۴۰۰ ریال بوده است.

تعرفه قیمت گاز بها در همین پله های ۱ و ۲ به ازای هر متر مکعب مصرف در خردادماه امسال، یعنی دومین دوره قرائت قبوض گاز امسال به ترتیب برابر: ۷۰۰ و ۹۰۰ ریال شده که میانگین آن برابر ۸۰۰ ریال است.

محدوده زرد، متوسط ها: در این گروه مشترکان متوسط قرار میگیرند. معمولا شومینه ندارند، طبقه زیر همکف آنها هم سونای خشک و تر و جکوزی ندارد، آنقدرها هم پخت و پز نمی کنند… به طور کلی یا از طبقه  مرفه بی درد هستند که خودشان را در مصرف گاز با صرفه جویی ـ نه از سر فقر، که از سر حفظ منافع ملی و سرمایه های کشورـ اینجا طبقه می کنند، یا حسب قاعدته متوسط هستند و بیشتر از این نمیتوانند مصرف کنند. به هر حال، در فروردین ۹۰، قیمت سه پله مصرفی این گروه از پله ۳ تا ۵، به ترتیب برای هر متر مکعب مصرف گاز برابر است با: ۷۰۰، ۹۰۰ و ۱۱۰۰ ریال. میانگین تعرفه گازبها در این محدوده برابر ۹۰۰ ریال بوده است.

تعرفه قیمت گاز بها در محدوده زرد و پله های ۳، ۴ و ۵ به ازای هر متر مکعب مصرف در دومین دوره قرائت قبوض گاز امسال به ترتیب برابر: ۱۲۰۰، ۱۶۰۰ و ۲۰۰۰ ریال شده که میانگین آن برابر ۱۶۰۰ ریال است.

جدول تعرفه گاز بهاء در ۱۲ پله و سه محدوده مصرفی، در دو دوره ۵ ماهه سرد سال و ۷ ماهه گرم سال

برای دیدن جدول در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید// *جدول بالا قرائت فروردین ماه-مربوط به 5 ماهه سرد سال/ **جدول پایین قرائت خردادماه-مربوط به 7 ماهه گرم سال- قیمت ها به ریال و با واحد مترمکعب است. محدوده سبز: کم مصرف ترین ها، محدوده زرد، مشترکان با مصرف متوسط و محدوده سرخ، مشترکان با بیشترین مصرف

برای دیدن جدول در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید// *جدول بالا قرائت فروردین ماه-مربوط به ۵ ماهه سرد سال/ **جدول پایین قرائت خردادماه-مربوط به ۷ ماهه گرم سال- قیمت ها به ریال و با واحد مترمکعب است. محدوده سبز: کم مصرف ترین ها، محدوده زرد، مشترکان با مصرف متوسط و محدوده سرخ، مشترکان با بیشترین مصرف

محدوده سرخ، مرفهان پرمصرف: اینها یا فقیر و متوسط هستند که زیاد مصصرف میکنند، یا مرفه بی درد هستند. خانه بزرگ و استراحت عصرانه در سونا و جکوزی،  مصرف بیشتر را هم میطلبد، حسب استدلال های دکتر احمدی نژاد، این گروه به دلیل تمکن مالی که دارند، نیاز چندانی هم به یارانه ندارند، بنابراین در این گروه مصرفی، قیمت ها کمی بالاتر می رود. در محدوده سرخ که از پله ۶ شروع میشود و به پله ۱۲ ختم می شود، قیمت تعرفه گاز برای هر متر مکعب (در فروردین امسال) به ترتیب عبارت است از: ۱۶۰۰،۱۹۰۰،۲۲۰۰،۲۵۰۰،۲۸۰۰،۳۲۰۰و۳۵۰۰ ریال. متوسط گاز بها در این گروه نیز در فروردین ماه برابر ۲۵۲۸ ریال بوده است.

حال سوال اینجاست که شعارهای اصلی دولت، مبنی بر اجرای هدفمندی یارانه ها به شکلی که منافع قشر فرودست جامعه تامین شود، در این نوع قیمت گذاری تحقق یافته است. بی شک مجلس و سیاست گذاران کلان، وارد بحث قیمت گذاری تعرفه ها و تعیین پلکان نمی شوند. در قوانین تکلیفی به دولت، عموما جزئیات مطرح نشده و به بیان کلیات اکتا می شود و این دولت است که باید به نحوی عمل کند که منویات قانون گذار را تحقق بخشد.

اما در گروه مرفهان پر مصرف هم تغییراتی به چشم می خورد. تعرفه قیمت گاز بهای پر مصرف ترین مشترکان، یعنی کسانی که در پله دوازدهم  و محدوده سرخ رنگ قرار گرفتند، هیچ تغییری ندارد و در هر دو قبض به ازای مصرف هر متر مکعب باید هم در ماه های گرم و هم در ماه های سرد ۳۵۰۰ ریال پرداخت کنند.

اما در پله های این گروه که از پله ۶ آغاز و به پله ۱۲ ختم می شود، بهای مصرف هر متر مکعب گاز به ترتیب: ۲۲۰۰،۲۵۰۰، ۲۸۰۰، ۳۰۰۰، ۳۲۰۰، ۳۴۰۰ و ۳۵۰۰ ریال است. میانگین قیمت گازبهای این گروه نیز برابر ۲۹۴۲ ریال است.

محدوده رنگین کمان، همه مردم- ۱۷۶۶ ریال: جمع بندی تمام این ۱۲ پله و ۳ محدوده نشان میدهد میانگین قیمت گاز بها در محدوده های سبز، زرد و سرخ در فروردین ماه امسال، برابر ۱۷۶۶ ریال، برای هر متر مکعب بوده است. در قبوض قرائت شده در خردادماه امسال، میانگین بهای گاز مصرفی تمامی گروه ها برابر ۲۲۵۰ ریال است.

افزایش ها- کم مصرف ها بیشترین، پر مصرف ها کم ترین

میانگین رشد قیمت گاز بها در ماه های گرم سال، در سه محدوده و ۱۲ پله،  نسبت به ۵ ماهه سرد سال ۲۷ درصد است.

حسب آنچه گفته شد، در محدوده سبز، میانگین گاز بها در ۵ ماه سرد سال برابر ۴۰۰ ریال به ازای هر مترمکعب است که در ۷ ماهه گرم سال به ۸۰۰ ریال تغییر میابد، این یعنی رشد ۱۰۰ درصدی تعرفه گازبها در محدوده سبز رنگ یا کم مصرف ها.

در محدوده زرد رنگ و مصرف کنندگان متوسط، میانگین تعرفه گاز بها در ۵ ماه سرد سال برابر ۹۰۰ ریال است که در ۷ ماهه گرم سال، این رقم به ۱۶۰۰ ریال ارتقا میابد. این یعنی رشد حدود ۷۷ درصدی تعرفه گاز بها در ماه های گرم سال، نسبت به ماه های سرد سال در محدوده زرد رنگ.

اما در محدوده سرخ رنگ، یعنی پر مصرف ترین ها، میانگین تعرفه گاز در ماه های سرد سال برابر ۲۵۲۸ ریال بوده که در ماه های گرم سال به ۲۹۴۲ ریال افزایش یافته، به بیانی در این محدوده شاهد رشد تعرفه گاز بها برابر ۱۶ درصد بوده است.

مشاهده می شود که محدوده سبز رنگ که کم مصرف ترین مشترکان هستند، باید در ۷ ماهه گرم سال، گاز بهایی ۱۰۰ درصد بیشتر از ماه های سرد سال بپردازند.

محدوده زرد رنگ یا مشترکانی با مصرف متوسط باید در ماه های گرم سال، گاز بهایی ۷۷ درصد بیشتر از ماه های سرد سال بپردازند و پرمصرف ترین مشترکان، تنها ۱۶ درصد بیشتر از مصرف در ماه های سرد سال، در ماه های گرم سال می پردازند.

برای دیدن نمودار در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید// نمودار افزایش تعرفه گاز بهاء در 12 پله مصرفی به تفکیک هر پله / رنگ زرد ماه های گرم، رنگ ابی ماه های سرد، واحد ریال بر متر مکعب

برای دیدن نمودار در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید// نمودار افزایش تعرفه گاز بهاء در ۱۲ پله مصرفی به تفکیک هر پله / رنگ زرد ماه های گرم، رنگ ابی ماه های سرد، واحد ریال بر متر مکعب

در جدوال مشاهده می شود که دامنه مصرف در دو گروه ماه های گرم سال و ماه های سرد سال با یکدیگر تفاوت دارد، اما پله ها، محدوده ها و نسبت آنها مشابه است. در بیان ساده، سه گروه مشترک کم مصرف، با مصرف متوسط و پر مصرف در هر دو گروه اصلی ماه های گرم سال و ماه های سرد سال مشترک هستند، حال به تناسب ماه های گرم و سرد، به صورت منطقی دامنه مصرف متفاوت است. یعنی دامنه مصرفی که در زمستان جزو کم مصرف ترین مشترکان است(تا ۲۰۰ متر مکعل) در تابستان در پله ۵ (از ۱۹۶ تا ۲۴۵) قرار می گیرد، که این نیز طبیعیست چون در فصول گرم سال، وسایل گرمایشی مورد استفاده قرار نمی گیرند.

اما آنچه مشخص است، دسته بندی سه محدوده اصلی مصرفی، یکی است و تغییری ندارد. با این حال، بیشترین رشد قیمت گاز بها، در کمر مصرف ترین گروه مشاهده می شود و کمترین رشد قیمت گاز بها در پر مصرف ترین گروه است!

حال سوال اینجاست که شعارهای اصلی دولت، مبنی بر اجرای هدفمندی یارانه ها به شکلی که منافع قشر فرودست جامعه تامین شود، در این نوع قیمت گذاری تحقق یافته است. بی شک مجلس و سیاست گذاران کلان، وارد بحث قیمت گذاری تعرفه ها و تعیین پلکان نمی شوند. در قوانین تکلیفی به دولت، عموما جزئیات مطرح نشده و به بیان کلیات اکتا می شود و این دولت است که باید به نحوی عمل کند که منویات قانون گذار را تحقق بخشد.

زمانی که با تغییر فصل کم مصرف ترین گروه با رشد ۱۰۰ درصدی گاز بها مواجه و پر مصرف ترین گروه اتفاقا با کمترین رشد و افزایش ناچیز ۱۶ درصدی مواجه می شوند، کدام گروه تشویق خواهد شد و اساسا چه ساز و کاری برای تشویق گروه کم مصرف ها در این شیوه قیمت گذاری پیش بینی شده است.

————————-

این گزارش در روزنامه جهان صنعت، مورخ ۱۹ تیرماه ۱۳۹۰، صفحه اول به چاپ رسید.

رشد ۱۱۶۲ درصدی قیمت برق از ابتدای دولت نهم تاکنون

7 جولای 2011 بدون دیدگاه

بهای برق خانگی از ابتدای دهه ۸۰ تاکنون بیش از ۱۶۸۰ درصد و از ابتدای کار دولت نهم تا کنون بیش از ۱۱۶۲ درصد رشد داشته است. این در حالیست که قیمت برق در پایان کار دولت هشتم، نسبت به سال آغازبکار این دولت، ۴۱ درصد رشد داشته است.

امروز ما بابت هر کیلو وات برق در تهران حدودا ۱۳۰۰ ریال پرداخت می کنیم، اکثرا قبض های برق را دور میریزیم و شاید یادمان رفته، روزهایی که برق را به قیمت هر کیلووات ۱۰۳ ریال می خریدیم. در مورد سال ۴۰ شمسی صحبت نمیکنیم، همین شش سال قبل، قیمت قیمت هر کیلووات برق در تهران حدودا ۱۰ تومان بود.

البته آن برق ۱۰ تومانی زمانی به ما عرضه میشد، که دولت یارانه سنگینی را به  برق اختصاص داده بود و حالا آن یارانه را نقدی  و مستقیم به دست مردم میدهد، اختیارش هم دست خود مردم است؛ میتوانند پول برق را بدهند، می توانند پول گاز را بدهند(که در سال جدید ۷۰ درصد گران شده است) شاید هم بخواهند با آن پول سنگک های ۵۰۰ تومانی بخرند. امروز اگر هر کس اگر حدودا سه و نیم کیلووات  ـ برق هر کیلووات ۱۳۰ تومانی ـ در مصرف برق صرفه جویی کند، می تواند با آن پول یک سنگک بخرد.

اگر یک مشترک خانگی در ماه 225 کیلووات ساعت برق مصرف کند، مبلغ قبض او به صورت پلکانی حساب خواهد شد. یاد آور می شود که به این مبلغ طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده نیز اضافه می شود.

برای دیدن در ابعاد واقعی کلیک کنید/ اگر یک مشترک خانگی در ماه ۲۲۵ کیلووات ساعت برق مصرف کند، مبلغ قبض او به صورت پلکانی حساب خواهد شد. یاد آور می شود که به این مبلغ طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده نیز اضافه می شود.

قیمت برق بعد از هدفمندی تغییر چندانی نکرده، به عبارتی، قبل از هدفمندی هم قیمت برق در سال ۸۹، همین هر کیلو وات ۱۳۰۰ ریال بود، اما در سال جدید و با هدفمندی، شیوه محاسبه قیمت برق فرق کرده، مناطق کشور به پنج دسته مختلف تقسیم شده و بر اساس دسته ها و زمان ها  قیمت برق مشترکان خانگی را محاسبه می کنند. از سوی دیگر تعرفه های برق صنعتی و کشاورزی نیز در دسته بندی ها و با فرمول های خاصی محاسبه می شود.

رشد ۲۹۸ درصدی شاخص “برق و گاز و سایر سوخت ها” در فرودین ۹۰

این قیمت ها از گزارش های رسمی توانیر که در دسترس عموم است اخذ شده است، با این حال مبنای محاسبه تاثیر تغییرات قیمت برق در تورم سسالانه، بانک مرکزی است. در گزارش شاخص قیمت کالا و خدمات مصرفی اداره امار بانک مرکزی، ردیف جداگانه ای به قیمت برق اختصاص داده نشده است. برق در گروه چهارم گروه های اصلی ذیل عنوان «مسکن ، آب، برق و گاز و سایر سوخت ها» جای میگیرد. این گروه کلا ۲۸٫۶(۲۸ممیز۶) درصد در کل کالا ها و خدمات مصرفی وزن دارد و زیر گروه های آن عبارت است از: اجاره بهای مسکن غیرشخصی(با وزن ۵٫۸ درصد )، ارزش اجاری مسکن شخصی(با وزن ۱۹٫۱۷ درصد )، تعمیرات و خدمات ساختمانی (با وزن ۱٫۸۲ درصد )، آب(با وزن ۰٫۴۴ درصد ) و برق و گاز و سایر سوخت ها(با وزن ۱٫۳۷ درصد ).

همچنانکه مشاهده میکنید، در این زیر گروه ها، کمترین ضریب اهمیت(وزن) متعلق به آب است و پس از آن کمترین ضریب به برق، گاز و سایر سسوخت ها تعلق دارد.

فروردین ماه امسال، در این گزارش، عدد شاخص زیر گروه برق و گاز و سایر سوخت ها با سال پایه ۸۳ برابر ۴۷۷٫۶ ذکر شده، که در مقایسه با ماه قبل(اسفند ۸۹) هیچ تغییری نداشته، اما در مقایسه به فروردین سال ۸۹، تغییرات آن برابر ۲۹۸ درصد ذکر شده است. (شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران، اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی، جدول شماره یک، صفحه ۶، ردیف ۴ )

بی انصافی که نکنیم، صرفنظر از قدرت خرید مردم و قیمت برق، استفاده از فرمول های جداگانه برای محاسبه قیمت برق مردم کشور در مناطق مختلف، ابتکار بدی نیست. به بیانی، با این ابتکار، کسی که در منطقه گرمسیر و در تابستان زندگی میکند، طبیعتا قیمت کمتری بابت برق، نسبت به یک پایتخت نشین، با درآمد بیشتر می پردازد.

در اینجا نگاهی داریم به تغییرات قیمت برق در دهه ۸۰ و نحوه محاسبه قیمت برق در دوران حاضر و پس از هدفمندی یارانه ها.

دوران ۸۰ تا ۸۴

در سال ۱۳۸۰، متوسط قیمت هر کیلووات ساعت برابر ۷۳ ریال بود. سال بعد این مبلغ با حدود ۱۶ و نیم درصد رشد، به ۸۵ ریال می رسد.  در سال ۱۳۸۲، قیمت هر کیلووات ساعت برق خانگی حدود ۱۴ درصد رشد دارد و به ۹۷ ریال می رسد.

سال بعد و در سال ۸۳، بهای هر کیلووات ساعت برق خانگی با رشد حدود ۹ درصدی به ۱۰۷ ریال می رسسد، اما در سال ۱۳۸۴، یعنی پایان کار دولت هشتم و آغاز کار دولت نهم، قیمت هر کیلووات ساعت برق خانگی با حدود ۴ درد کاهش به ۱۰۳ ریال می رسد.

از ابتدا تا انتهای دولت هشتم، یعنی در سال ۱۳۸۴، نسبت به سال ۱۳۸۰،  قیمت برق حدودا ۴۱ درصد رشد داشته است.

قانون بودجه سال ۸۵

سال ۱۳۸۴ را نمیتوان تماما به حساب دولت هشتم یا نهم گذاشت، در واقع حدود نیمی از سال در دست دولت هشتم و نیمی دیگر در اختیار دولت نهم بوده است.

در سال ۱۳۸۵، که اولین سال کامل فعالیت دولت نهم به شمار می رود، قانون بودجه توسط مجلس اصولگرای هفتم تصویب می شود. بر اساس بند «ط» از «تبصره ۱۱» این ماده واحده تعیین قیمت برق چنین مشخص شده است:

در اﺟﺮای ﺗﺒﺼﺮﻩ ۴ ﻣﺎدﻩ ۳ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎرم ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدی، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮهنگی ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ دوﻟﺖ اﺟﺎزﻩ دادﻩ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ در ﻣﺼﺮف ﺑﺮق، اﻟﮕﻮی ﻣﺼﺮف ﺑﺮق درﺑﺨﺶ ﺧﺎﻧﮕﻲ را ﺗﺪوﻳﻦ و اﻋﻼم ﻧﻤﺎﻳﺪ. در ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻟﮕﻮی ﻣﺼﺮف وﻳﮋﮔﻲهﺎی ﺁب و هوایی ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﺮﻣﺴﻴﺮ کشور ﺑﺎﻳﺪ ﻟﺤﺎظ ﺷﻮد.

دوﻟﺖ ﻣﻜﻠﻒ اﺳﺖ در ﺳﺎل۱۳۸۵ درﻣﻮرد ﻣﺸﺘﺮکین ﺧﺎﻧﮕﻲ ﺑﻬﺎی ﺑﺮق ﻣﺼﺮﻓﻲ دو دهک ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﺼﺮف کنندگان ﺑﺮق را ﺑﺎ ﺗﺨﻔﻴﻒ کامل اﻋﻤﺎل ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﺑﻬﺎی ﺑﺮق ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺳﻪ دهک ﺑﻌﺪی ﻣﺼﺮف کنندگان را ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﮕﻮی ﻣﺼﺮف ﺳﺎل ۱۳۸۳ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ های  ﺳﺎل ۱۳۸۳ ﺗﺜﺒﻴﺖ و ﻣﺸﺘﺮکین ﺑﺎ ﻣﺼﺎرف ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺁن را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻠﻜﺎﻧﻲ ﻣﺸﻤﻮل ﺟﺮاﺋﻢ ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ اﻟﮕﻮی ﻣﺼﺮف ﻗﺮار دهد.

سال ۸۹ و پس از هدفمندی

در سال نود هستیم و حالا می توان قیمت برق را درپایان دهه ۸۰، با ابتدای همین دهه مقایسه کنیم. امروز میانگین بهای هر کیلووات ساعت برق مصرفی خانگی برابر ۱۳۰۰ ریال است. به بیانی قیمت برق خانگی طی یک دهه حدودا ۱۶۸۰٫۸۲ درصد رشد داشته است. دولت نهم برق خانگی را به بهای هر کیلووات ساعت ۱۰۳ ریال تحویل گرفت و اکنون به قیمت ۱۳۰۰ ریال به ازای هر کیلووات ساعت به مصرف کنندگان خانگی عرضه میکند.

ممکن است تصور شود که این بها، اینک در تابستان سال ۹۰ و پس از هدفمندی به این شکل در آمده است. اینطور نیست! توجه داشته باشید که این قیمت با سال قبل، یعنی سال ۸۹ و پیش از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها، هیچ تفاوتی ندارد. شایان ذکر است که در حال حاضر، این تعرفه برای ماه های گرم مناطق گرمسیری ۱۱۰۰ درنظر گرفته شده است.

فرمول های جدید برای انواع تعرفه ها

پس از هدفمندی یارانه ها، اگرچه در متوسط بهای قیمت برق تغییر چندانی نسبت به سال ۸۹ مشاهده نمی شود، اما نحوه محاسبه به طرز قابل توجهی متحول شده است. این محاسبه بهای برق مصرفی، در تعرفه های مربوط به بخش کشاورزی، روی دو مولفه اصلی نوع تولید واحد ها و میزان مصرف آنها، در بخش صنعت، روی میزان مصرف، زمان مصرف و نوع مصرف تکیه دارد و بر اساس آنها بهای نهایی قیمت برق محاسبه می شود.

در بخش مصرف خانگی، بدوا برای تعیین واحد بهای برق مصرفی، مصرف کنندگان برق در سراسر کشور در  پنج  گروه اصلی و ۱۹ زیر گروه فرعی تعریف شدند، که پس از یک گروه عادی(که پایتخت را هم شامل می شود) به ترتیب از گرمسیر یک آغاز و به گرمسیر ۴ ختم می شوند.

پس از تعیین قیمت پایه بهای برق مصرف خانگی، بر اساس جدول مورد اشاره در همین گزارش، میزان مصرف واحدهای مسکونی مورد توجه قرار گرفته و بهای برق مصرفی آنها به صورت پلکانی محاسبه می شود. جریمه ها و تخفیف هایی نیز ذیل فرمول محاسبه جدید در نظر گرفته شده است. گروه بندی ها را در جداول همین صفحه ملاحظه می کنید.

تعرفه مناطق غیر گرمسیری و مناطق گرمسیری در ماه های عادی

تعرفه مناطق غیر گرمسیری و مناطق گرمسیری در ماه های عادی

تعرفه مناطق گرمسیری 1

تعرفه مناطق گرمسیری ۱

تعرفه مناطق گرمسیری 2

تعرفه مناطق گرمسیری ۲

تعرفه مناطق گرمسیری 3

تعرفه مناطق گرمسیری ۳

تعرفه مناطق گرمسیری 4

تعرفه مناطق گرمسیری ۴

برای دیدن جدول در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید// محدوده قرارگیری مناطق چهارگانه // رنگ زرد: منطقه گرمسیری (1)، رنگ سبز: منطقه گرمسیری (2)، رنگ آبی کمرنگ: منطقه گرمسیری (3)، رنگ آبی پر رنگ: منطقه گرمسیری (4)

برای دیدن جدول در ابعاد واقعی روی آن کلیک کنید// محدوده قرارگیری مناطق چهارگانه // رنگ زرد: منطقه گرمسیری (۱)، رنگ سبز: منطقه گرمسیری (۲)، رنگ آبی کمرنگ: منطقه گرمسیری (۳)، رنگ آبی پر رنگ: منطقه گرمسیری (۴)

————————–

این گزارش در صفحه ۴ روزنامه اعتماد، مورخ ۱۵ تیرماه ۱۳۹۰ منتشر شد.