حزب الله در ایران؛ درباره جنبش شهری مذهبی ضد لیبرال ایرانی
پیش نوشت: برای نوشتن این پرونده خیلی دو دل بودم. از یک طرف موضوع حساسی بود و از طرف دیگه، خودم خیلی علاقه داشتم در مورد این سوژه کاری کنم. فکر کنم در بین انبوه نوشته هایی که در نت فارسی وجود داره در خصوص شکل گیری حزب الله و هر کدام به یک مقطع خاص پرداختند، این کار شاید به درد بخوره. ادعای جامع بودن نداره، اما لا اقل سر تیترهایی مطرح شده. امید آنکه مورد قبول افتد! منتظر نظراتتون هستم.
***
پرونده شکل گیری حزب الله از دهه ۴۰ تاکنون:
- حزب الله در ایران؛ درباره جنبش شهری مذهبی ضد لیبرال ایرانی
- حزب الله در ایران؛ چریک های مسلمان به دنبال حکومت اسلامی
- حزب الله در ایران؛ شبکه سازی برای مبارزه مسلحانه
- حزب الله در ایران؛ تولد «حزب اللهی»ها
- حزب الله در ایران؛ ضد چپ ضد لیبرال
- حزب الله در ایران؛ حزب الله در دوره اصلاحات
- حزب الله در ایران؛ایجاد انصار حزب الله به عنوان یک سازمان منسجم
وقتی قرار است در مورد حزب الله چیزی گفته شود، باید بسیار مراقب بود، چون این واژه نماینده جریان ها و تفکرات گوناگونیست. به بیانی، حزب الله مثل «موتلفه»، «مجاهدین انقلاب اسلامی» و یا حتی «بسیج» نیست که با بکار بردن آن واژه، اشاره ای مستقیم به جریانی مشخص داشته باشیم.
حزب الله هم میتواند به معنی عبارتی در قرآن کریم باشد، هم معنای سازمانی در دهه ۴۰ را بدهد، هم معرف گروه و تفکر و جریانی در اواخر دهه ۵۰ باشد و هم گروهی دراواخر دهه ۶۰، میتواند اشاره به انصار حزب الله داشته باشد یا نشریه حزب الله را معرفی کند، اگرچه این روزها حزب الله را بیشتر در کنار نام لبنان می بینیم.
پس همین ابتدای کار، تکلیف خودتان را روشن کنید؛ شما با چند گروه، تفکر و جریان مهم طرف هستید. «همشهری ماه» به عنوان یک رسانه، ادعای ارزش گذاری روی این خط سیر حدودا نیم قرنی را ندارد، تلاش ما بر معرفی حزب الله در تاریخ ایران است.
حزب اللهی که سنگ بنای آن در اواسط دهه ۴۰ گذاشته شد، سپس گروهی بود که به زودی شناسایی و متلاشی شد، اما بعد از انقلاب به جریانی قدرتمند بدل شد. نام حزب الله کافی بود تا دارندگان این عنوان را کسانی معرفی کند که حامی جمهوری اسلامی ایران هستند.
حزب الله ابتدا در جریان ناآرامی های سال های ۵۹ تا ۶۱ نقش بازی میکند و به نیرویی مردمی علیه آنچه خود آن را خط نفاق می دانست بدل می شود.
در سال های دفاع مقدس، در جبهه های جنگ به ایفای نقش می پردازد و از سال ۶۸ به بعد منتقد جدی سیاست های فرهنگی و اقتصادی دولت های دوگانه هاشمی رفسنجانی می شوند.
آنها پس از پیروزی خاتمی و جریان چپ مذهبی در انتخابات ریاست جمهوری هفتم، فعالیت خویش را دو چندان می کنند و حالا که دارنده مجوز سازمانی منسجم به نام «انصار حزب الله» شدند، در مساجد، حسینه ها و از همه مهمتر، هیات های رزمندگان برای تجمعات، اعتراضات و… آماده می شوند.
در سال های اولیه دهه ۸۰ کمی سکوت می کنند، اما این آرامش قبل از توفان است. سکوت آنان به کابوسی برای اصلاح طلبان بدل می شود، آنها با بدنه اجتماعی قدرتمند خود و با سود جستن از نفوذ هیات رزمندان، کرسی های شورای شهر را تسخیر کردند و حالا در سال ۸۴، برای ریاست جمهوری خیز بلندی برداشتند. نهایتا هم با پیروزی احمدی نژاد، پیروزی خود را جشن می گیرند و بیانیه می دهند.
اما به زودی در میابند که برخی افراد در بدنه دولت، نماینده طرز فکر و خواسته های آنان نیستند. تا سال ۸۸ بنا بر مصلحت در بسیاری مواقع سکوت می کنند، طوری که مردم تهران کمتر شاهد حضور حزب اللهی ها و کفن پوشان در خیابان ها هستند. اما با آغاز سال ۸۹ و حمایت تمام قد احمدی نژاد از مشایی و عدم پاسخ مثبت رئیس جمهور محبوب جریان حزب الله به خواست آنها برای برخورد با مشایی، آنها آرام آرام پیام های آشکار و پنهانی می دهند. نهایتا اصل حرف خود را صریح در سرمقاله یالثارات الحسین ارگان مطبوعاتی انصار حزب الله بیان می کنند: «آقای احمدی نژاد، رای ما به فرد نبود» حاج حسین الله کرم، لیدر جریان انصار حزب الله که اندکی پس از پیروزی احمدی نژاد به بوسنی فرستاده شده بود، در تمام این مدت مثل سال های سازندگی و اصلاحات دیگر لیدر جریان های جوانان انصار حزب الله نیست.
جوانان حزب الله دیگر الله کرم را که حالا استاد دانشگاه شده است را پیشاپیش خود در نقد صریح و بی پروا علیه دولت مردان نمیابند. حاج منصور ارضی و الله کرم، ترجیح میدهند بنا بر مصلحت بسیاری از مسائل را بازگو و رسانه ای نکنند و در مقابل، حالا که نمیتوان به طرز صریح به رئیس جمهور انتقاد کرد، قالیباف شهردار تهران بهترین گزینه برای تاخت و تاز می شود. الله کرم پس از سال ها، به قالیباف در تجمعی خیابانی اعتراض میکند. کسی که سال ها قبل علیه شخصیت های سیاسی درجه دو و سه کشور به انتقادات صریح و بی پرده می پرداخت، حالا دیواری کوتاه تر از شهردار تهران نیافته، تا خاطره آن سال ها را احیا کند.
اعتراضات انصار حزب الله، به بی سابقه ترین رفتارها در تاریخ جمهوری اسلامی ایران(نظیر ادعای دوستی با اسرائیل، مکتب ایرانی، حضور در مجلس رقص و طرب، رقص در حضور قرآن و…) به نوشتن مقاله در یالثارات الحسین بسنده کردند.
اما از ابتدای سال ۸۹، ورق بر می گردد، سال ۸۹ جریان انصار حزب الله، اگرچه حاج حسین الله کرم را مثل سابق در کنار خود ندارد، اما در تکاپو برای بازیافتن هویت خود در دهه ۷۰ است.
————————-
این مطلب در همشهری ماه شماره ۷۱ فروردین ۱۳۹۰ در صفحات:۳۶و۳۷ منتشر شد.