بازار داروی کشور
بر اساس آمار گمرک ج.ا.ا در سال ۱۳۹۱ مجموعا ۱۵۶۱۴٫۱ تن محصولات دارویی شیمیایی به ارزش یک و نیم میلیارد دلار(رقم دقیق: ۱٫۴۶۷٫۸۹۴٫۹۳۳ ) برابر ۱٫۱ میلیارد یورو به ایران وارد شده که نسبت به سال ۱۳۹۰، از نظر وزن ۳۶٫۴ درصد و از نظر ارزش ۴٫۱ درصد افزایش داشته است. سهم محصولات دارویی شیمیایی از کل واردات ایران از نظر ارزش ۲٫۷۵ درصد است.
نکته: آمارنامه دارویی کشور می گوید شرکت های داخلی ۵۵ درصد بازار دارو را در اختیار دارند به عبارتی کل یک و نیم میلیارد که در بالا ذکر شد تنها ۴۵ درصد این بازار را به خود اختصاص می دهد. البته این موضوع قابل تفکیک نیست، اما اگر محسابه اس ساده انجام دهیم، یعنی بازار داروی کشور ۳٫۳ میلیارد دلار ارزش دارد.
همچنین بیش از ۲۱۹ میلیون دلار “محصولات عطرسازی یا پاکیزگی آماده و فراورده های آرایشی” و ۹۱ میلیون دلار “صابون ها- موادآلی تانسیوآکتیف – فراورده ها برای شستشو- فراورده های روان کننده – موم های مصنوعی – موم های آماده – خمیرهای قالب گیری، موم دندانسازی و فراورده های دندانسازی براساس گچ” به ایران وارد شدند.
همچنین به گفته مسئولان دولتی ایران بازارغیر رسمی- قاچاق لوازم بهداشتی و آرایشی ایران ارزشی برابر یک میلیارد دلار دارد(۵ فوریه ۲۰۱۴ رسول دینار وند، رئیس سازمان غذا و داروی کشور)
بر اساس گفته حسین کیوان، مدیرکل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت، ۸۰ درصد تجهیزات پزشکی مورد استفاده در ایران از طریق واردات انجام می شود که ارزش آن بر اساس اطلاعات گمرک نزدیک به یک میلیارد دلار است. که بزرگی این بازار با احتساب تولید داخل برابر ۱٫۲۵ میلیارد دلار خواهد بود.
آنچه از آمار گمرک ج.ا.ا می توان استخراج کرد این است که جمع ما از ۵۸ کشور جهان واردات دارو و تجهیزات پزشکی داریم. عمده واردات داروی ایران بر اساس آخرین آمار به ترتیب از کشورهای: اتریش، اردن، ارمنستان، اروگوئه، اسپانیا، استرالیا، اسکاتلند، اسلوونی، امارات عربی، اندونزی، انگلستان، ایالات متحده، ایتالیا، ایرلند، ایسلندو… صورت میگیرد. سایر کشورها زیر یک درصد در بازار واردات دارو و تجهیزات پزشکی ما سهم دارند.
ریز اقلام وارداتی بر اساس کشور/ نوع کالا(شرح تعرفه) و ارزش را از اینجا در فایل ورد دانلود کنید
درباره قاچاق نیز رئیس شورای عالی داروخانه ها می گوید در کشور ما داروهای مخدر و داروهای تقلبی ازمرزهای شرقی، داروهای مکمل، لوازم آرایشی بهداشتی بیشتر از سمت جنوب وحوزه خلیج فارس وارد شده و برخی از داروهای عمومی نیز از مرزهای غربی (ترکیه) وارد می شود.
در ایران جمعا ۱۱۸۳ شرکت تولید کننده دارو وجود دارد (اطلاعات این ۱۱۸۳شرکت را می توانید از اینجا در فایل ورد دانلود کنید) همچنین ۷۲۶ شرکت وارد کننده دارو نیز در ایران فعالیت می کنند (اطلاعات این شرکت ها را می توانید از اینجا دانلود کنید)
همچنانکه در بالا گفته شد، ایران بازار بزرگی از محصولات دارویی، تجهیزات پزشکی و وسایل آرایشی بهداشتی دارد که بخشی از آن به واسطه واردات رسمی و بخش عمده ای از آن به واسطه قاچاق تامین می شود.
طبیعتا بسیاری از کشورهای اصلی مبدا واردات کشورمان خود تولید کننده این محصولات نیستند و در واقع نقش واسطه ای در این بین را بازی می کنند.
طبیعتا بازار ایران خواهان محصولات بهتر است که در کشورهای توسعه یافته تولید می شوند، اما به دلیل عدم حضور این کشورها، به سراغ سایر تولید کنندگان رفته است.
ذکر این نکته نیز به جاست که آن ۱۱۸۳ تولید کننده دارو نیز، همواره نیازمند واردات مواد اولیه برای تولیدات خود هستند و طبیعتا آمادگی همکاری با شرکت های خارجی. براساس آخرین اخبار منتشر شده تاکنون شرکتهای بزرگ داروسازی MSD آمریکا، نوارتیس، مرک و یک شرکت ژاپنی تولید محصولات خود را در ایران آغاز کرده یا در حال آغاز تولید هستند. همچنین یک شرکت آلمانی برای مشارکت در سرم سازی شیراز ابراز تمایل کرده و قرارداد مربوط به این مشارکت نیز در حال نهایی شدن است.